Πώς εξηγεί ο ΙΟΒΕ την πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,3% φέτος – Ο ρόλος του τουρισμού και του Ταμείου Ανάκαμψης
Η ελληνική οικονομία εμφανίζει δυναμική ανάπτυξης την ώρα που η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει αλλά μεσοπρόθεσμα παραμένουν ερωτήματα και ανησυχίες για την ανθεκτικότητα σε ενδεχόμενες εξωτερικές διαταραχές αλλά και για το αν αξιοποιείται επαρκώς το παράθυρο ευκαιρίας για τη χώρα.
Τα παραπάνω επισημαίνει το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, όπου αναθεωρείται ανοδικά η πρόβλεψη για την ανάπτυξη, σε +2,3% το 2024 (από +2,1% της προηγούμενης πρόβλεψης Ιουλίου 2024) και +2,4% το 2025. Αξίζει να σημειωθεί η ειδική αναφορά που έκανε στον τομέα του τουρισμού, ως πρόεδρος πλέον του ΙΟΒΕ, ο Γιάννης Ρέτσος, πρώην πρόεδρος του ΣΕΤΕ και επικεφαλής των Electra Hotels, κατά την παρουσίαση της μελέτης. Προέβλεψε ότι παρά την κάμψη που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα, με βάση και τα στοιχεία που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος, τα έσοδα θα φτάσουν τα 21 δισ. ευρώ. Μετά τη σταθεροποίηση θα φανεί η τάση για τον κλάδο, ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Ρέτσο, απαιτεί στρατηγική και επενδύσεις για το μέλλον. Αναφέρθηκε ειδικότερα στην ασφάλεια δικαίου, στις υποδομές, στα θέματα χωροταξικού και στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία του κράτους, ως προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και δυνητικών κινδύνων για την οικονομία.
Σημειώνεται ότι στον τουρισμό, οι δείκτες κύκλου εργασιών σε καταλύματα και τα συνολικά τουριστικά έσοδα (ισοζύγιο πληρωμών) παρουσιάζουν κόπωση στα μέσα του έτους, έπειτα από ένα ιδιαίτερα θετικό πρώτο τετράμηνο. Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, που υποχώρησαν τον Ιούλιο κατά 4,2%, μειώθηκαν περαιτέρω κατά 1,8% τον Αύγουστο του 2024, ενώ αυξήθηκαν κατά 3,2% την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2024.
Το παράθυρο ευκαιρίας
Ο τουρισμός είναι καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη όπως και η έγκαιρη εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αποτελεί ευκαιρία αλλά και στοίχημα προκειμένου να χρηματοδοτηθούν παραγωγικές επενδύσεις με ευνοϊκούς όρους.
Δεδομένου ότι ο πληθωρισμός υπολογίζεται να υποχωρήσει περαιτέρω το 2025 -με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τα δημόσια έσοδα- αλλά και οι ευρωπαϊκοί κανόνες εφεξής θέτουν αυστηρούς περιορισμούς, είναι σημαντικό, σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΟΒΕ, να εκτιμηθεί πώς κατάλληλες προσαρμογές μπορεί να υποστηρίξουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας. Ειδικότερα κάνουν αναφορά σε αυτές που θα μειώνουν το βάρος στη μισθωτή εργασία και σταδιακά τη συμμετοχή του δημοσίου τομέα στην οικονομία.
Στην παρούσα συγκυρία η κατανάλωση είναι καταλύτης για την ανάπτυξη, την ώρα που ο πληθωρισμός υποχωρεί μεν, με πολύ αργότερους ρυθμούς δε, συγκριτικά με πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες. Σημαντική είναι επίσης η συμβολή των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και ο τουρισμός, παρά την μικρή κάμψη που παρουσιάζει φέτος ενώ συνεχίζεται η γενικά θετική πορεία των εξαγωγών. Η τρέχουσα θετική δυναμική της ελληνικής οικονομίας δεν θα πρέπει να συγκαλύπτει όμως τις σημαντικές προκλήσεις. Σημειώνεται ότι η ελληνική οικονομία κινείται, μετά τη βαθιά κρίση, από χαμηλή βάση και η απόσταση που τη χωρίζει από τις περισσότερες ευρωπαϊκές είναι μεγάλη, όχι μόνο ως προς τα εισοδήματα αλλά και ως προς τα επενδεδυμένα κεφάλαια και το διαθέσιμο δυναμικό εργασίας. Επιπλέον, είναι μεγάλη και η απόσταση παραγωγικότητας από τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες και για να καλυφθεί απαιτείται επίμονη επενδυτική προσπάθεια, όπως και συνεχιζόμενη βελτίωση στο θεσμικό πλαίσιο της οικονομίας.
