Βαρδής Βαρδινογιάννης – Από το Ρέθυμνο, στη δημιουργία αυτοκρατορίας δισεκατομμυρίων
Όπως έγινε γνωστό το πρωί της Τρίτης, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών ο πατριάρχης της Οικογένειας Βαρδινογιάννη, Βαρδής Βαρδινογιάννης.
Η σύντομη ανακοίνωση της οικογένειας ανέφερε:
«Με βαθύτατη θλίψη, η οικογένεια Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη ανακοινώνει ότι ο πολυαγαπημένος πατέρας και παππούς, Βαρδής Ι. Βαρδινογιάννης, έφυγε από τη ζωή σήμερα, Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024. Η έξοδος ακολουθία και η ταφή θα πραγματοποιηθούν σε στενό οικογενειακό κύκλο».
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Βαρδής Βαρδινογιάννης γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1933 στην Επισκοπή Ρεθύμνου και ήταν γιος του Ιωάννη Βαρδινογιάννη και της Χρυσής Θεοδωρουλάκη. Ήταν το πέμπτο από τα οκτώ παιδιά της οικογένειας, καθώς προηγούνται τα τέσσερα αδέλφια του, Παύλος (1925-1984), Αμαλία (1927-2016), Σήφης (1929-2002), Νίκος (1931-1973) και έπονται άλλα τρία, οι Γιώργος (1936), Θεόδωρος (1942-1996) και Ελένη (1946).
Από το 1961 μέχρι τον θάνατό της το 2023, ήταν παντρεμένος με τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη (το γένος Μπουρνάκη), με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Γιάννη (γνωστό ως Τζίγγερ) (1962), τη Χριστιάννα (1964), τον Γιώργο (1967), τον Νίκο (1974) και τη Βαρδιάννα (1976). Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αναπτύξει σημαντικές φιλανθρωπικές δράσεις, με κύριο φορέα το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, ενώ επηρεάστηκε πολύ από τον θάνατο της συζύγου του το 2023.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η περιουσία του ανερχόταν στα 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας τον, μαζί με την οικογένειά του, τον 8ο πλουσιότερο Έλληνα στον κόσμο, και τοποθετώντας τον στη θέση 1.485 όσον αφορά τους δισεκατομμυριούχους όλου του πλανήτη.
Μέχρι τη δικτατορία
Ακολούθησε στρατιωτική καριέρα, καθώς φοίτησε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, από την οποία αποφοίτησε το 1955. Υπηρέτησε ως αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό (τότε γνωστό ως Βασιλικό Ναυτικό), ακολουθώντας τα βήματα του αδελφού του, Νίκου. Ωστόσο, το 1967, μετά την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, αποστρατεύθηκε από το καθεστώς με τον βαθμό του πλωτάρχη λόγω της αντιστασιακής του δράσης και εξορίστηκε στην Αμοργό. Μυήθηκε στο αντιδικτατορικό κίνημα του Ναυτικού και βοήθησε έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ο ανεφοδιασμός των πλοίων σε περίπτωση εκδήλωσης κινήματος.
Μάλιστα, για εκείνη την περίοδο η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε γράψει το 2020 σε ανάρτηση του ιδρύματός της:
«Η χθεσινή ημέρα ήταν μια ημέρα μνήμης για όλους τους Έλληνες. Γιατί ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του βιώματα από εκείνη την εποχή που άφησε τη σφραγίδα της, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στη ζωή μας. Οι δικές μου μνήμες οδηγούν τη σκέψη μου στην Αμοργό, όπου νέα κοπέλα, αφήνοντας πίσω δύο μικρά παιδιά και ένα βρέφος στην μητέρα μου να τα φροντίζει, με την καρδιά γεμάτη αγωνία αλλά προπαντός γεμάτη αγάπη, πήγαινα να συναντήσω τον άνδρα μου που ήταν εξόριστος, ως αντιστασιακός Αξιωματικός του Ναυτικού. Εκεί ένιωσα και δεν θα το ξεχάσω ποτέ, πόση ζεστασιά και πόση καλοσύνη μπορεί να χωρέσει ένα τόσο δα καμαράκι. Ήταν η αλληλεγγύη των ντόπιων που μας κράτησε όρθιους και τους ευχαριστώ μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου για αυτή τους την αγάπη και τη συμπαράσταση. Όλοι τότε μαζί και ο κίνδυνος απέναντί μας. Το τότε δεν συγκρίνεται με το τώρα. Γιατί ο εχθρός, ο κίνδυνος είναι διαφορετικός. Όμως και τότε, όπως πάντα στην ιστορία μας, έτσι και σήμερα, όλοι μαζί, σαν μια γροθιά, θα τα καταφέρουμε. Θα νικήσουμε».
Το ξεκίνημα και η εδραίωση της «αυτοκρατορίας»
Ο αδελφός του Νίκος Βαρδινογιάννης έθεσε τα θεμέλια της οικογενειακής αυτοκρατορίας στο τέλος της δεκαετίας του ’60, ιδρύοντας έναν σταθμό εφοδιασμού πλοίων στους Καλούς Λιμένες στην Κρήτη. Το 1972 ξεκίνησε την κατασκευή του διυλιστηρίου της Motor Oil, αλλά δεν πρόλαβε να δει την ανάπτυξή του, καθώς πέθανε το 1973. Η διοίκηση πέρασε στον Βαρδή Βαρδινογιάννη, ο οποίος ανέλαβε να αναμορφώσει πλήρως τον όμιλο.
Με στρατηγικές επενδύσεις και διορατικότητα, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης επέκτεινε τη δραστηριότητα της οικογένειας στον τομέα του εφοπλισμού, των τραπεζών, της ενέργειας και των ακινήτων. Η Motor Oil παρέμεινε η «ναυαρχίδα» του ομίλου, ενώ οι επενδύσεις της οικογένειας περιλάμβαναν τη Τράπεζα Πειραιώς, την Optima Bank, την Avin Oil, την ANEK Lines, το Star Channel, τον Alpha TV και άλλες σημαντικές επιχειρήσεις.
Το 1996, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης εξασφάλισε τη στρατηγική συμφωνία με την Aramco, που οδήγησε στον εκσυγχρονισμό της Motor Oil. Η εταιρεία εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 2001 και η συνεργασία με την Aramco ολοκληρώθηκε το 2005.
Η απόπειρα δολοφονίας
Τον Νοέμβριο του 1990, η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη εξαπέλυσε επίθεση με τρεις ρουκέτες εναντίον του. Οι ρουκέτες χτύπησαν το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε, αλλά ο Βαρδινογιάννης γλίτωσε χάρη στην ισχυρή θωράκιση του οχήματος. Αμέσως μετά, σε συνομιλία με τον στενό του φίλο Αντώνη Λιβάνη (ο οποίος ήταν τότε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ανδρέα Παπανδρέου), δήλωσε ψύχραιμα: «…ο Σαραβάκος εκτέλεσε το πέναλτι και έβγαλε το δοκάρι…».
Ο Παναθηναϊκός
Από το 1979 έως το 2012, η οικογένεια Βαρδινογιάννη κατείχε το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της ΠΑΕ Παναθηναϊκός. Την πρώτη σεζόν που το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό στη χώρα και οι ομάδες άλλαξαν καθεστώς και μετατράπηκαν σε Ανώνυμες Εταιρείες, σε μια εποχή ιδιαιτέρως δύσκολη για τον σύλλογο, η οικογένεια με επικεφαλής τον αδερφό του Βαρδή Βαρδινογιάννη, Γιώργο (επονομαζόμενο «Καπετάνιο») μπαίνει στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Ο Γιώργος Βαρδονογιάννης είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Κανένα πρόβλημα. 20% εγώ, 20% ο αδελφός μου Βαρδής και 14 % ο γαμπρός μου, όλοι μέλη του Παναθηναϊκού».
Κατά τη διοίκηση Βαρδινογιάννη, ο Παναθηναϊκός έζησε ένδοξες στιγμές σε Ελλάδα και Ευρώπη, κατακτώντας 8 πρωταθλήματα Ελλάδας, 11 Κύπελλα Ελλάδας, 3 Σούπερ Καπ, και διαγράφοντας αξιομνημόνευτες πορείες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με αποκορύφωμα τις 2 παρουσίες στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών/Τσάμπιονς Λιγκ (1984-85, 1995-96).
Η φιλία με τους Κένεντι
Είχε, επίσης, αναπτύξει σχέσεις με εξέχοντα πρόσωπα του διεθνούς επιχειρηματικού και πολιτικού κόσμου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη φιλία του με την οικογένεια Κένεντι. Μαζί με τη σύζυγό του, Μαριάννα, ήταν ανάμεσα στους ιδρυτές του συμβουλίου ηγετών που δημιούργησε ο Ρόμπερτ Κένεντι, μαζί με τον Μπιλ Κλίντον και άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Ο γάμος της Ρόρι Κένεντι, κόρης του Ρόμπερτ και της Έθελ Κένεντι, με τον Μαρκ Μπέιλι, πραγματοποιήθηκε στην έπαυλη του Βαρδινογιάννη στην Εκάλη. Επίσης, ο γάμος της μεγαλύτερης αδελφής της Ρόρι, Κόρτνεϊ Κένεντι, με τον Ιρλανδό Πολ Χιλ το 1993, εορτάστηκε στο πολυτελές γιοτ Varmar του Βαρδινογιάννη.
Η παρουσία του στα ΜΜΕ
Παρότι ο ίδιος απέφευγε τα φώτα της δημοσιότητας και τις συνεντεύξεις, η παρουσία της οικογένειάς του στον χώρο των media ήταν ισχυρή.
Το 1989, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, μαζί με τον Γιώργο Μπόμπολα, τον Χρήστο Λαμπράκη, τον Κίτσο Τεγόπουλο και τον Αριστείδη Αλαφούζο ίδρυσε το Mega Channel, τον πρώτο ιδιωτικό σταθμό πανελλαδικής εμβέλειας.
To 1993, ξεκίνησε να εκπέμπει το Star Channel, που ανήκει στη Νέα Τηλεόραση Α.Ε. της οικογένειας Βαρδινογιάννη.
Το 2018, μέσω της Motor Oil εξαγόρασε τον Alpha TV.
