Bank of America: Η Ελλάδα συνεχίζει να υπεραποδίδει – Εξαιρετικό το τραπεζικό story
Εξαιρετικά αισιόδοξη παρουσιάζεται η Bank of America για την ελληνική οικονομία στην πρόσφατη έκθεσή της «Greece: macro and cross asset outlook». Όπως σημειώνει, έχει απόδοση πάνω από τις προσδοκίες το 2024, με τις αρμόδιες αρχές να «βλέπουν» ανάπτυξη για φέτος και τα επόμενα δύο χρόνια γύρω στο 2,3%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. H ανεργία μειώνεται στο 9,5%, ποσοστό το οποίο βρίσκεται στα προ της Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης επίπεδα.
Η δημοσιονομική υπεραπόδοση συνεχίζεται επίσης. Η ελληνική κυβέρνηση αναμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα αυξηθεί στο 2,4% φέτος, έναντι στόχου 2,1%, σε μεγάλο βαθμό λόγω της υπεραπόδοσης των εσόδων – το πρωτογενές πλεόνασμα πέρυσι ήταν 1,9% έναντι στόχου 0,7%. Εκτιμάται δε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα σταθεροποιηθεί στο 2,4% μεσοπρόθεσμα.
Επίσης, υπάρχουν σημαντικά αποθέματα μετρητών και έχουν γίνει πρόωρες αποπληρωμές χρέους. Το απόθεμα μετρητών ανέρχεται σε 44,7 δισ. ευρώ, αλλά η κυβέρνηση σχεδιάζει να το μειώσει σε περίπου 15 δισ. ευρώ τα επόμενα τρία χρόνια, με την έγκριση της ΕΕ, και να συνεχίσει τις πρόωρες αποπληρωμές του χρέους.
Η οικονομία είναι λιγότερο ευάλωτη στα υψηλά επιτόκια από ό,τι οι αντίστοιχες της ζώνης του ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους διακρατείται από τον δημόσιο τομέα, με πολύ χαμηλά, σταθερά επιτόκια και μέση διάρκεια λήξης τα 20 χρόνια. Το χρέος του ιδιωτικού τομέα είναι εξαιρετικά χαμηλό, καθώς κατά τη μακροχρόνια ελληνική κρίση, δηλαδή την τελευταία δεκαετία, η πιστωτική επέκταση ήταν χαμηλή.
Σε κάθε περίπτωση, οι συνεχιζόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποφέρουν απτά αποτελέσματα. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ιδιαίτερα στην αυτοαπασχόληση, αποδίδει καρπούς, εξηγώντας μέρος της πρόσφατης υπεραπόδοσης των εσόδων παρά τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Η κυβέρνηση έχει εξορθολογίσει τα κρατικά οφέλη και βελτίωσε τη στόχευση. Και η ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας μείωσε σημαντικά το κόστος συναλλαγών σε ορισμένους τομείς.
Εν τω μεταξύ, η πράσινη μετάβαση προχωρά καλά, με την Ελλάδα να βρίσκεται πλέον στη 2η θέση παγκοσμίως στο μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ο ανταγωνισμός στην εκπαίδευση έχει αυξηθεί με την αναγνώριση των ιδιωτικών πανεπιστημίων που συνδέονται με ξένα πανεπιστήμια. Για τη στήριξη των επενδύσεων, η κυβέρνηση προωθεί προγράμματα ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα). Η συγκρότηση του κατώτατου μισθού βρίσκεται σε διαδικασία μεταρρύθμισης και θα καθοριστεί από μια φόρμουλα που θα βασίζεται στις τάσεις του κόστους ζωής και της παραγωγικότητας, ώστε να αποφευχθούν οι πολιτικές παρεμβάσεις στο μέλλον. Η Ελλάδα θα έχει επιτέλους κτηματολόγιο του χρόνου. Και η απορρόφηση κεφαλαίων RRF (Recovery and Resilience Facility) ήταν μία από τις υψηλότερες στην ΕΕ.
Η πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης
Ωστόσο, σύμφωνα με την BofA, η πρόσφατη υπεραπόδοση έχει προκαλέσει ανησυχίες για υπερθέρμανση. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παραμένει υψηλό, στο 6,3% περίπου του ΑΕΠ. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα στο 3,1% είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης 1,7% – 3,6% έναντι 2,7% αντίστοιχα για τον πυρήνα του πληθωρισμού. Παράλληλα υπάρχουν ελλείψεις στην αγορά εργασίας, με τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό να παραμένει μία από τις χαμηλότερες στην ΕΕ. Οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται, αλλά τα στεγαστικά δάνεια παραμένουν χαμηλά και οι τιμές των ακινήτων μόλις τώρα έφτασαν στα προ της ελληνικής κρίσης ονομαστικά επίπεδα στο υψηλότερο επίπεδο της αγοράς.
Το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι πράγματι ανησυχητικό. Θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι η μακροπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη είναι κάτω από τα τρέχοντα επίπεδα ανάπτυξης. Ωστόσο, το έλλειμμα οφείλεται κυρίως σε επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρηματοδοτούνται από το RRF. Εάν τέτοιες επενδύσεις αποδειχθούν παραγωγικές, θα μπορούσαν να αυξήσουν το εξαγωγικό δυναμικό της οικονομίας, διατηρώντας τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη σε υψηλά επίπεδα, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σταδιακά μειώνεται. Τούτου λεχθέντος, το επενδυτικό μερίδιο της Ελλάδας παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ και έχει περιθώρια αύξησης. Μέρος αυτού έχει να κάνει με την ακόμα πολύ χαμηλή πιστωτική ανάπτυξη. Παρά το γεγονός ότι ο ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει επιστρέψει εδώ και αρκετό καιρό, η πιστωτική ανάκαμψη παραμένει ανεπαρκής.
Στις μεταρρυθμίσεις η κύρια εστίαση
Τα παραπάνω, λέει η BofA, δείχνουν την ανάγκη να συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος να είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση. «Ένα βασικό στοιχείο από το πρόσφατο ταξίδι των επενδυτών μας στην Ελλάδα ήταν ότι το πολύ αργό και πολύπλοκο δικαστικό σύστημα στη χώρα αποτελούσε σημαντικό εμπόδιο για επενδύσεις. Η κυβέρνηση έχει ήδη λάβει ορισμένα βασικά βήματα, όπως αλλαγές στον ποινικό κώδικα για την επιτάχυνση των δικαστικών υποθέσεων, έναν νέο δικαστικό χάρτη με ενοποίηση δικαστηρίων και εξειδικευμένων δικαστηρίων, καθώς και ψηφιοποίηση του νομικού συστήματος. Η αποτελεσματική εφαρμογή και η συνέχιση περισσότερων μεταρρυθμίσεων προς αυτή την κατεύθυνση θα απαιτήσουν χρόνο, αλλά τα οφέλη θα μπορούσαν να είναι ορατά σύντομα λόγω της έκτασης των προβλημάτων» σημειώνει ο οίκος και συμπληρώνει:
Η κυβέρνηση έχει το πολιτικό κεφάλαιο και τα χρήματα για να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Οι επόμενες εκλογές είναι προγραμματισμένες στα μέσα του 2027. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εξακολουθεί να προηγείται αρκετά. Η δημοσιονομική υπεραπόδοση, η ακόμη σημαντική διαθεσιμότητα κεφαλαίων RRF, αλλά και το περιθώριο για τις τράπεζες να χορηγήσουν περισσότερες πιστώσεις, δημιουργούν ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων. Η εμπειρία από τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις υποδηλώνει ότι όχι μόνο δεν είχαν πολιτικό κόστος, αλλά τα οφέλη τους τις έκαναν δημοφιλείς.
Ελληνικές τράπεζες: όλο και πιο ελκυστικές
Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό χρηματοπιστωτικό τομέα, μετά από μια δεκαετία αναδιάρθρωσης, οι ελληνικές τράπεζες επούλωσαν τα χαρτοφυλάκια δανείων τους, βελτίωσαν τους δείκτες κεφαλαίου, βελτιστοποίησαν το κόστος, αύξησαν τη ρευστότητα και επέστρεψαν σε χαμηλά μονοψήφια NPEs και διψήφια RoTEs. «Αν και πιστεύουμε ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί εύκολα κέρδη, ο τομέας βελτιώνεται συνεχώς. Εξακολουθούμε να βλέπουμε περιθώρια επαναβαθμολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη τις φθηνές αποτιμήσεις, τις βιώσιμες διψήφιες τιμές RoTE, τη βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών και την αύξηση των προφίλ διανομής. Ανησυχία προκαλεί η μείωση των έντοκων εσόδων στο μέλλον, που όμως θα αντισταθμιστεί από την πιστωτική επέκταση» καταλήγει η BofA.
