Όταν το ΔΝΤ δεν άκουγε ούτε τον… εαυτό του
Εσωτερική αξιολόγηση της πολιτικής του αναφέρει ότι το Ταμείο πίεσε «πρόωρα» τις μεγάλες οικονομίες για μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αγνόησε ακόμη και τη δική του έρευνα και πίεσε πολύ νωρίς τις πλούσιες χώρες να περικόψουν τους προϋπολογισμούς τους μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, σύμφωνα με την εσωτερική αξιολόγηση του οργανισμού στην οποία υποστηρίζεται ότι οι προτάσεις που εισηγήθηκε το 2010 με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας δεν αποδείχτηκαν αποτελεσματικές κι επικεντρώθηκαν κυρίως σε μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας.
Το ΔΝΤ, ανησυχώντας για το υψηλό επίπεδο του χρέους και τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, πίεσε χώρες όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία να ακολουθήσουν αυστηρή λιτότητα από το 2010-’11, προτού ακόμη η οικονομία τους να ανακάμψει από την κρίση. Ταυτοχρόνως, το ΔΝΤ συνηγόρησε υπέρ της χαλαρής νομισματικής πολιτικής για να στηριχθεί η ανάπτυξη και να αυξηθεί η ζήτηση στις ανεπτυγμένες οικονομίες, αγνοώντας αρχικά τις επιπτώσεις που θα είχε η εφαρμογή αυτής της πολιτικής στις αναδυόμενες χώρες, τονίζει το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης (ΙΕΟ) στην έκθεσή του όπου αναλύεται ο τρόπος αντίδρασης του οργανισμού στην κρίση.
Σύμφωνα με την έκθεση αυτή το ΔΝΤ αντέδρασε με τον κατάλληλο τρόπο στην παγκόσμια ύφεση του 2008-’09, ζητώντας να εφαρμοστούν μέτρα τόνωσης της οικονομίας. «Όμως η έκκλησή του το 2010-’11 για τη μείωση των ελλειμμάτων σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες ήταν πρόωρη», υποστηρίζει το ΙΕΟ.
Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι το Ταμείο κάλεσε τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες να υιοθετήσουν πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης, αναμιγνύοντας την πολιτική χαμηλών επιτοκίων με τις αγορές ομολόγων ώστε να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα. Η μίξη αυτή δεν ήταν η αρμόζουσα αφού η ανάκαμψη με τη χρήση νομισματικών μέσων αποδείχτηκε «σχετικά ακατάλληλο» μέτρο για την τόνωση της ζήτησης μετά την οικονομική κρίση. Επιπροσθέτως, το Ταμείο δεν πρόσεξε αρκετά νωρίς τις αρνητικές επιπτώσεις που είχαν αυτές οι πολιτικές στις αναδυόμενες χώρες.
Για το μέλλον, η έκθεση υποστηρίζει επίσης ότι ο μηχανισμός που υποτίθεται ότι θα επέτρεπε στο ΔΝΤ να εντοπίζει τους νέους οικονομικούς κινδύνους έχει γίνει «υπερβολικά περίπλοκος». «Είναι πολύ δύσκολο να αφομοιώσουν οι πολιτικοί ηγέτες, αλλά και οι ομάδες του ΔΝΤ, τον όγκο των αναλύσεων», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, σχολιάζοντας την έκθεση, είπε ότι οι προτροπές του Ταμείου ήταν λογικές την εποχή εκείνη, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες και τις προβλέψεις περί οικονομικής ανάκαμψης που υπήρχαν το 2010. «Πιστεύω ακράδαντα ότι η συμβουλή προς τις οικονομίες με τα ταχέως αυξανόμενα χρέη να λάβουν μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης ήταν η σωστή απόφαση», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Το ΙΕΟ εξέτασε την αντίδραση του ΔΝΤ στην κρίση μέχρι τα τέλη του 2013, αποκλείοντας όμως τις χώρες της Ευρωζώνης που έχουν ενταχθεί σε προγράμματα στήριξης ώστε να αποφύγει μια ενδεχόμενη παρέμβαση στα προγράμματα δανεισμού που δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη, όμως αυτό της Κύπρου που λήγει το 2016. Το Ανεξάρτητο Γραφείο πάντως παραδέχτηκε ότι η στενή συνεργασία του ΔΝΤ με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τα προγράμματα δανεισμού στην Ευρωζώνη προκάλεσε κάποια ανησυχία όσον αφορά την ανεξαρτησία του Ταμείου και την ίση αντιμετώπιση όλων των μελών του.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο, Reuters
