Το δίλημμα της Ουκρανίας: ΝΑΤΟ ή συνολική εδαφική ακεραιότητα;
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Κυριακή ότι η χώρα του θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ χωρίς η συμφωνία συλλογικής άμυνας της Συμμαχίας να ισχύει για τα εδάφη που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή.
Αυτή η πρόταση σημαίνει ότι το Άρθρο 5, το οποίο ορίζει ότι μια επίθεση σε ένα κράτος-μέλος ισοδυναμεί με επίθεση σε όλα τα μέλη, δεν θα ενεργοποιούσε αυτόματα τη συμμετοχή της Συμμαχίας σε πόλεμο με τη Μόσχα σε περίπτωση ένταξης της Ουκρανίας.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο, ο Ζελένσκι τόνισε ότι οποιαδήποτε πρόσκληση για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ πρέπει να αναγνωρίζει όλα τα εδάφη της ως ουκρανικά, συμπεριλαμβανομένων αυτών που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή.
Ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι η Ουκρανία “δεν θα δεχτεί ποτέ” ένα σχέδιο ένταξης που λέει το αντίθετο.
“Αλλά καταλαβαίνουμε ότι το Άρθρο 5, όταν είσαι μέλος του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να ισχύει για ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθώς οι χώρες είναι αντίθετες στο να εμπλακούν στον πόλεμο,” δήλωσε.
Μια τέτοια πρόταση θα μπορούσε ουσιαστικά να χωρίσει την Ουκρανία σε δύο περιοχές όσον αφορά το ΝΑΤΟ. Η περιοχή που περιλαμβάνει το σημερινό έδαφος υπό ουκρανικό έλεγχο, όπως το Κίεβο και το Χάρκοβο, θα προστατεύεται. Δεν θα υπάρχει, όμως, υποχρέωση για την υπόλοιπη επικράτεια, δηλαδή τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία στα ανατολικά.
Η Ουκρανία ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα μια εκστρατεία για να πιέσει το ΝΑΤΟ να προσκαλέσει το Κίεβο στη Συμμαχία, μια κίνηση που η Συμμαχία είχε υποσχεθεί ήδη από το 2008. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει καθοριστεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Την Παρασκευή, ο Ζελένσκι είπε στο Sky News ότι θα ήταν πρόθυμος να παγώσει τις γραμμές του μετώπου, εφόσον το έδαφος που ελέγχει η Ουκρανία καλυφθεί από την “ομπρέλα του ΝΑΤΟ“.
“Αν θέλουμε να σταματήσουμε την καυτή φάση του πολέμου, πρέπει να καλύψουμε υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ το έδαφος της Ουκρανίας που ελέγχουμε,” δήλωσε.
Αυτό δείχνει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να παραχωρήσει προσωρινά τα κατεχόμενα εδάφη της με αντάλλαγμα μια κατάπαυση του πυρός με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο, είναι μια ιδέα που ο Ζελένσκι είχε απορρίψει κατηγορηματικά στο παρελθόν.
Τον Απρίλιο, χαρακτήρισε την ανταλλαγή εδαφών για ειρήνη “πολύ πρωτόγονη ιδέα“. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως τώρα επανεξετάζει τους όρους ένταξης στο ΝΑΤΟ, καθώς η υποστήριξη από τις ΗΠΑ βρίσκεται σε αβέβαιη κατάσταση.
Υπάρχουν φόβοι ότι η Ρωσία μπορεί να αθετήσει μια εκεχειρία, όπως έχει κάνει στο παρελθόν, ή ότι μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα διαιρεμένο κράτος, παρόμοιο με τη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Πολλοί που επιθυμούν μια άμεση λύση στη σύγκρουση ελπίζουν ότι αυτό θα ανακουφίσει την παγκόσμια οικονομική πίεση που έχει προκαλέσει ο πόλεμος.
Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια έχει δημιουργήσει μια πολύπλοκη κατάσταση, όπου η Ουκρανία συνεχίζει να επιτρέπει τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω των συνόρων της προς δυτικούς πελάτες, παρά τον πόλεμο. Αυτή η συμφωνία λήγει στο τέλος του έτους, και οι δύο πλευρές δεν είναι έτοιμες να την ανανεώσουν.
