Κωνσταντίνος Παπανικολάου: Πώς η Blackhawk προσθέτει πραγματική αξία στην κατασκευαστική διαδικασία
Ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου, ιδρυτής και CEO της Blackhawk Project Management Services, αποτελεί μια σημαντική προσωπικότητα στον τομέα της διαχείρισης κατασκευαστικών έργων στην Ελλάδα. Με πάνω από δύο δεκαετίες εμπειρίας και ένα εντυπωσιακό επαγγελματικό υπόβαθρο σε ηγετικές θέσεις σε εταιρείες του κλάδου, ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου έχει αναπτύξει εξειδίκευση στη στρατηγική διαχείριση και διοίκηση κατασκευαστικών έργων, την εκτίμηση κόστους και τη βιώσιμη δημιουργία αξίας.
Η Blackhawk ξεχωρίζει στον ανταγωνιστικό τομέα της διαχείρισης έργων, προσφέροντας καινοτόμες λύσεις που υπερβαίνουν τις παραδοσιακές συμβουλευτικές υπηρεσίες μέσω εξατομικευμένων λύσεων στους πελάτες της. Η εταιρεία εστιάζει στη διαχείριση κόστους, στη διασφάλιση ποιότητας και στην τήρηση αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την απόδοση των επενδύσεων. Επιπλέον, συνδυάζει διεθνή τεχνογνωσία με βαθιά κατανόηση των περιφερειακών συνθηκών, παρέχοντας εξειδικευμένες υπηρεσίες που καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός έργου.
Ιδρύσατε τη Blackhawk το 2017 με όραμα να προσφέρετε κάτι περισσότερο από τις τυπικές συμβουλευτικές υπηρεσίες. Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να πραγματοποιήσετε αυτό το επιχειρηματικό εγχείρημα;
Προέρχομαι από την κατασκευή, και είχα την τύχη και την τιμή να υπηρετήσω στην πρώτη γραμμή των εργοταξίων, όντας κατά σειρά μηχανικός έργου, διευθυντής έργων σε Ελλάδα και εξωτερικό και τεχνικός διευθυντής μεγάλης κατασκευαστικής 6ης τάξης. Οι σημαντικοί άνθρωποι που συνάντησα στη διαδρομή αυτή, οι κατασκευαστικές εμπειρίες μεγάλων και σύνθετων έργων, τα προβλήματα της κατασκευής και οι ανθρώπινες σχέσεις που διαμορφώνονται όταν ομάδες ανθρώπων με διαφορετικές αφετηρίες και συμφέροντα καλούνται να υλοποιήσουν έναν κοινό σκοπό, με σημάδεψαν και ουσιαστικά αποτέλεσαν το ερέθισμα για τη δημιουργία μιας μη-τυπικής εταιρείας τεχνικού συμβούλου και παροχής υπηρεσιών Διοίκησης Έργων.
Οι βασικές μας αρχές αποτυπώνονται στο εταιρικό μας ρητό: «Πρέπει να απαλλάξουμε τους εαυτούς μας από την ελπίδα ότι θα ηρεμήσει η θάλασσα, και να μάθουμε να παλεύουμε με τα κύματα». Τα προβλήματα πάντα θα υπάρχουν και είναι στο χέρι μας αξιοποιώντας γνώση, ψυχραιμία, επαγγελματισμό, ειλικρίνεια και συναισθηματική νοημοσύνη να τα επιλύουμε με δικαιοσύνη, και το μικρότερο δυνατό κόστος για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Ένα επιτυχημένο έργο διακρίνεται από το ισορροπημένο αποτέλεσμα, δηλαδή να ολοκληρώνεται εντός των χρονικών προθεσμιών και εντός του καθορισμένου προϋπολογισμού, με μηδενικά ατυχήματα, σεβασμό στο περιβάλλον και μηδενικές απαιτήσεις (claims) ή ρήτρες. Χρησιμοποιούμε κατά κόρον την κατασκευαστική μας εμπειρία για να εξασφαλίσουμε την έγκυρη διάγνωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων σε όλες τις φάσεις του έργου, από τη μελέτη μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών, ενώ παράλληλα εφαρμόζουμε αναλυτικές μεθόδους υπολογισμού του κατασκευαστικού κόστους και ελέγχου του χρονοδιαγράμματος.
Στόχος μας είναι να προσθέτουμε αξία στο έργο και την κατασκευαστική διαδικασία (άρα είμαστε παρεμβατικοί και όχι παρατηρητές), να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και να θέτουμε σαν απόλυτη προτεραιότητα το καλό του έργου, ακόμα και αν αυτό απαιτεί να γινόμαστε δυσάρεστοι προς τους πελάτες μας. Αυτή η λογική θεωρώ μας χαρακτηρίζει σαν εταιρεία και μας διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό.
Περιγράψτε μας με λίγα λόγια τον ρόλο της Blackhawk στα projects που αναλαμβάνει, από το πρώτο στάδιο προσέγγισης του πελάτη έως την παράδοση του έργου.
Οι πελάτες μας συνήθως είναι θεσμικοί επενδυτές, άρα διαθέτουν μηχανισμούς αξιολόγησης και πρότυπα στα οποία πρέπει να προσαρμοστούμε. Γινόμαστε κοινωνοί του οράματος των πελατών μας και συμμετέχουμε ενεργά στον σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση και την ομαλή υλοποίηση του έργου με γνώμονα πάντα το καλό οποιουδήποτε project αναλαμβάνουμε. Η βασική αρχή της εταιρείας μας από τη στιγμή της αρχικής εμπλοκής μας μέχρι και την περαίωση οποιουδήποτε έργου ανεξάρτητα από το μέγεθος και την προβολή, είναι το ότι οι πελάτες μας αποτελούν όχι απλά εργοδότες, αλλά και συνεργάτες. Αποτελούμε τον τεχνικό βραχίονα των επενδυτών ως ελεγκτικός μηχανισμός, για να εξασφαλίσουμε την ομαλή και απρόσκοπτη εκτέλεση του έργου. Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε απλά εντολοδόχοι. Τα κατασκευαστικά έργα αποτελούν πολύπλοκες διεργασίες, και για να υλοποιηθούν απαιτούν όχι απλά άριστες τεχνικές γνώσεις, αλλά και τον συνδυασμό πολλών δεξιοτήτων όπως η συναισθηματική νοημοσύνη, η γνώση ψυχολογίας, η ευελιξία και η συνέπεια. Οι βασικές μας υπηρεσίες αφορούν τον ποιοτικό έλεγχο της κατασκευής, τη διαχείριση του κόστους, την τήρηση του χρονοδιαγράμματος, την τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων και τον έλεγχο των προμηθειών.
Συνεπώς, απαιτείται η δημιουργία ομάδας έργου με τις κατάλληλες δεξιότητες και ικανότητες για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις των σύνθετων έργων που αναλαμβάνουμε. Διαθέτουμε τα κατάλληλα εργαλεία με τη βοήθεια λογισμικών, έτσι ώστε η ομάδα έργου να έχει τον απόλυτο έλεγχο της κατάστασης, από την έναρξη των μελετών μέχρι και την ολοκλήρωση του έργου. Αυτό αντικατοπτρίζεται με την έγκαιρη επίλυση των προβλημάτων πριν δημιουργήσουν καθυστερήσεις, αύξηση του κόστους ή κακοτεχνίες κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών. Είναι σημαντικό οι πελάτες να αισθάνονται την ασφάλεια ότι απέναντι στα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν θα έχουν μαζί τους μια εταιρεία «κυματοθραύστη», η οποία θα εστιάσει τόσο στην επίλυση των θεμάτων όσο και στην προστασία του ίδιου του έργου, εν αντιθέσει με μια εταιρεία συμβούλων, που λειτουργούν ως απλοί καταγραφείς τετελεσμένων γεγονότων.
Δεδομένης της πολύχρονης εμπειρίας σας στον τομέα των κατασκευαστικών έργων και στη διαχείριση κατασκευών, πώς θα περιγράφατε την τρέχουσα κατάσταση αυτών των κλάδων στην Ελλάδα και ποιες ευκαιρίες βλέπετε για ανάπτυξη στο εγγύς μέλλον;
Η τρέχουσα κατάσταση στην κατασκευαστική βιομηχανία είναι γεμάτη ευκαιρίες και κινδύνους. Η υψηλή ζήτηση για ακίνητα υψηλών προδιαγραφών σε όλες της κατηγορίες (οικιστικά, εμπορικά, αποθηκευτικοί χώροι, ξενοδοχεία) συνυπάρχει με το υψηλό κατασκευαστικό κόστος και την έλλειψη του αντίστοιχου και κατάλληλου επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού. Αν σε αυτά τα ζητήματα προστεθούν και οι γνωστές παθογένειες του Ελληνικού Δημοσίου με την έλλειψη κρίσιμων υποδομών, τα ανεπαρκή δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, τη νομοθετική ανασφάλεια (παλινωδίες με την εκτός σχεδίου δόμηση και τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια, εμπλοκή Συμβουλίου της Επικρατείας στις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού [ΝΟΚ], μη εφαρμόσιμος νέος κανονισμός πυροπροστασίας πλησίον δασικών εκτάσεων) και τις καθυστερήσεις στις επιμέρους εγκρίσεις για την αδειοδότηση σύνθετων έργων, τότε γίνεται σαφές το εκρηκτικό μείγμα που πρέπει να διαχειριστούμε όλοι οι εμπλεκόμενοι στον χώρο της κατασκευής.
Ίσως όλα αυτά τα προβλήματα να επιταχύνουν τον εκσυγχρονισμό της κατασκευής στην Ελλάδα, με την υιοθέτηση σύγχρονων λογισμικών (όπως το ΒΙΜ) από τη φάση των μελετών αλλά και κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Επίσης, με την υιοθέτηση κατασκευαστικών μεθόδων όπως η προκατασκευή, η οποία μειώνει την εξάρτηση από το εργατοτεχνικό προσωπικό. Παράλληλα, το Ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο και να προβεί σε επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές. Δεν αρκούν οι ανακοινώσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα και η δημιουργία θετικού κλίματος και αισιοδοξίας στην αγορά. Η εταιρεία μας τοποθετείται ήδη στρατηγικά στην υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων μελέτης και κατασκευής των έργων και εκπαιδεύει τα στελέχη της προς αυτή την κατεύθυνση.
Είναι σημαντικό οι πελάτες να αισθάνονται την ασφάλεια ότι απέναντι στα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν θα έχουν μαζί τους μια εταιρεία «κυματοθραύστη»
Η βιωσιμότητα γίνεται ολοένα και πιο σημαντική στην ανάπτυξη κατασκευαστικών έργων, και η πιστοποίηση LEED είναι ένα βασικό πρότυπο πιστοποίησης για τα πράσινα κτίρια. Μιας και η Blackhawk επιδιώκει ενεργά την πιστοποίηση LEED για τα έργα της, τι ρόλο παίζει η βιωσιμότητα στην προσέγγισή σας στη διαχείριση κατασκευών;
Η εταιρεία μας εμπλέκεται σχεδόν αποκλειστικά σε έργα τα οποία πιστοποιούνται κατά LEED/BREEAM, εφαρμόζοντας τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας. Έχουμε τη χαρά και την τιμή να είμαστε πρωτοπόροι στην πιστοποίηση έργων κατασκευής αποθηκών. Καταφέραμε, με τη αρωγή των συνεργατών μας και την αμέριστη υποστήριξη ενός από των βασικών μας πελατών, της εταιρείας TRASTOR REIC, να πιστοποιήσουμε την 1η αποθήκη στην Ελλάδα σε επίπεδο LEED Sliver το 2022 και την 1η αποθήκη στην Ελλάδα σε επίπεδο LEED Gold το 2024.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το μέλλον της κατασκευής στην Ελλάδα και παγκοσμίως σχετίζεται με την πιστοποίηση «πράσινων» κτιρίων, τα οποία είναι κτίρια με μειωμένες ενεργειακές απαιτήσεις και ενεργειακό αποτύπωμα, σύγχρονα, με εξαιρετικές συνθήκες εργασίας που έχουν κατασκευαστεί με πιστοποιημένα ανακυκλωμένα υλικά και με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον. Αν συνυπολογιστεί ότι το κόστος κατασκευής για την πιστοποίηση ενός κτιρίου δεν επηρεάζεται σημαντικά, ενώ τα οφέλη από τη λειτουργία είναι σημαντικά, τότε είναι σαφές ότι το μέλλον της κατασκευής περιλαμβάνει τα «πράσινα» πιστοποιημένα κτίρια.
Πώς αντιμετωπίζει η εταιρεία σας τις τεχνικές προκλήσεις και απαιτήσεις έργων υψηλών προδιαγραφών, όπως το Elounda Hills και το Four Seasons Porto Heli, που αφορούν την ανάπτυξη πολυτελών ξενοδοχειακών συγκροτημάτων;
Αποτελεί για εμάς μεγάλο προνόμιο να μας έχουν επιλέξει επενδυτές παγκόσμιας εμβέλειας και διεθνούς κύρους, για να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας στην ανάπτυξη δύο εμβληματικών έργων σε Πόρτο Χέλι και Κρήτη. Και στα δύο μας έχει συγκινήσει η προσήλωση αυτών των ανθρώπων στο όραμά τους, όχι απλά να αναπτύξουν πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα, αλλά και να προσφέρουν στις τοπικές κοινωνίες ποικιλοτρόπως αναδεικνύοντας την ομορφιά της χώρας μας. Η εμπλοκή των μεγαλύτερων ξενοδοχειακών αλυσίδων και μελετητικών γραφείων θέτουν τον πήχη των προδιαγραφών ψηλά. Ως εκ τούτου, απαιτείται υψηλή τεχνική κατάρτιση για την κατανόηση των προδιαγραφών και την ενσωμάτωσή τους στα έργα προς εκτέλεση.
Επίσης, και τα δύο αυτά εμβληματικά έργα θα λάβουν πιστοποίηση κατά LEED τηρώντας όλες τις προδιαγραφές της βιώσιμης ανάπτυξης και της μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος. Οι ομάδες έργων αποτελούνται από εξαιρετικά έμπειρους μηχανικούς της εταιρείας μας που έχουν τη δυνατότητα να συντονίσουν όλες τις απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε το κόστος των έργων να είναι απολύτως ελεγχόμενο. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η σωστή οργάνωση των έργων από την αρχή, και η εκπόνηση στρατηγικού πλάνου προμηθειών δίνει τη δυνατότητα να εκτελεστεί το έργο σε φάσεις, ενώ μια βασική καινοτομία είναι ότι οι μελέτες των έργων εξελίσσονται παράλληλα με την κατασκευή, κατά προτεραιότητα για να μπορέσει να τηρηθεί το απαιτητικό χρονοδιάγραμμα.
Ποιος είναι ο ρόλος της Blackhawk στο έργο ανάπτυξης του Ελληνικού;
Το Ελληνικό είναι ένα εμβληματικό έργο, ιδιαίτερα δύσκολο και πολύπλοκο, καθώς εξελίσσεται εντός του αστικού ιστού της Αττικής. Σίγουρα αποτελεί πρόκληση για οποιαδήποτε εταιρεία. Στα έργα του Ελληνικού εμπλέκονται εξαιρετικές εταιρείες σε όλα τα επίπεδα της κατασκευής, από παγκοσμίως διάσημα αρχιτεκτονικά γραφεία, μέχρι τις καλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της ΝΑ Ευρώπης και τους πιο έμπειρους τεχνικούς συμβούλους σε διεθνές επίπεδο.
Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις είναι καθημερινό φαινόμενο. Το έργο στο οποίο εμπλεκόμαστε βρίσκεται εντός της παραλιακής ζώνης της μαρίνας του Αγ. Κοσμά, και η γειτνίαση με τη θάλασσα προσθέτει επιπλέον τεχνικές δυσκολίες. Απαιτούνται, λοιπόν, ειδικά γεωτεχνικά έργα για τη θεμελίωση των κτιρίων, ενώ γενικότερα το υψηλό επίπεδο των μελετών σε συνδυασμό με την απαίτηση για άψογη ποιότητα κατασκευής (λόγω και των υψηλών τιμών πώλησης των κατοικιών) δημιουργούν πρόσθετες απαιτήσεις για την αψεγάδιαστη εκτέλεση του έργου.
Ακόμα, το Ελληνικό έχει την ιδιαιτερότητα της συνύπαρξης πολλών διαφορετικών ομάδων επενδυτών, κατασκευαστών και συμβούλων. Γι’ αυτόν τον λόγο απαιτείται ευελιξία και προσαρμοστικότητα για να επιτευχθεί ο εύρυθμος συντονισμός όλων των εμπλεκομένων και η αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών συμφερόντων. Η εταιρεία μας εστιάζει ακριβώς σε αυτά τα ζητήματα για να εξασφαλίσει το υψηλό επίπεδο ποιότητας και την ταχύτητα στην κατασκευή, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ειδικές συνθήκες και απαιτήσεις συμβιβασμών με τις γειτονικές επενδύσεις και υφιστάμενες χρήσεις.
Γενικότερα για το έργο του Ελληνικού, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην περιβαλλοντική του διαχείριση. Αυτό θα επιτευχθεί με την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η όχληση στους όμορους Δήμους, να επιταχυνθούν οι εργασίες που αφορούν τις κοινωφελείς χρήσεις όπως το Μητροπολιτικό Πάρκο και οι αθλητικές εγκαταστάσεις, και να ολοκληρωθούν τάχιστα τα έργα υποδομής που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά όλου του project. Με αυτόν τον τρόπο το έργο του Ελληνικού θα δείξει το πραγματικό του πρόσημο. Θα δείξει το ότι αποτελεί έργο ανάπλασης μεγάλης κλίμακας δημοσίου συμφέροντος, με σκοπό τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της πρωτεύουσας, και θα κατατάξει την Αθήνα ως έναν παγκόσμιο προορισμό.
