Πώς η Ευρώπη θα προσπαθήσει να «γοητεύσει» τους επενδυτές για την πυρηνική της βιομηχανία
Οι ιδιωτικές επενδύσεις, τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι τεχνολογικές εταιρείες δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη βιομηχανία της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη. Ωστόσο, όπως σημείωσε στο Reuters ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), Φατίχ Μπιρόλ, οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση ώστε να ενθαρρύνουν περαιτέρω αυτές τις επενδύσεις μέσω εγγυήσεων συμβάσεων και μείωσης της γραφειοκρατίας.
Η ιδιωτική συμμετοχή στον πυρηνικό κλάδο αυξήθηκε μετά το 2024, εν μέρει λόγω της μεγαλύτερης ζήτησης ηλεκτρισμού για κέντρα δεδομένων και τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους σε πρόσφατα έργα έπληξαν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Επιπλέον, το πολιτικό ρίσκο και οι αδυναμίες των εταιρειών κοινής ωφέλειας έχουν συμβάλει στην υποχώρηση της πυρηνικής παραγωγής, από το 25% στο μείον 15% της συνολικής ενεργειακής παραγωγής σε ορίζοντα δεκαετίας, σύμφωνα με τον Μπιρόλ.
Ο διευθυντής του ΙΕΑ επισημαίνει ότι η κυβερνητική στήριξη πρέπει να περιλαμβάνει μακροπρόθεσμη δέσμευση, τήρηση μηχανισμών «απομείωσης κινδύνου» για τις ιδιωτικές επενδύσεις—π.χ. εγγυήσεις συμβάσεων, όπως μοντέλα τύπου «contract for difference»—και περιορισμό της γραφειοκρατίας μέσω πιο γρήγορων διαδικασιών έγκρισης. Ο Μπιρόλ αρνήθηκε να κατονομάσει τους συγκεκριμένους επενδυτές που προσεγγίζουν τον ευρωπαϊκό κλάδο πυρηνικής ενέργειας, ωστόσο υπογράμμισε τη σημασία του κινεζικού παραδείγματος, όπου η διαρκής κυβερνητική στήριξη και η συγκρότηση ισχυρής εφοδιαστικής αλυσίδας συνέβαλαν στην ταχεία ανάπτυξη του κλάδου.
Σε πρόσφατη έκθεση του ΙΕΑ αναφέρεται ότι η Κίνα ενδέχεται να ξεπεράσει τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. σε εγκατεστημένη πυρηνική ισχύ έως το 2030, καθώς στη χώρα χτίζονται ήδη 32 από τους 63 πυρηνικούς αντιδραστήρες που κατασκευάζονται παγκοσμίως. Παράλληλα, η επένδυση στον τομέα αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% τα τρία τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (small modular reactors, SMR) ίσως επιτρέψει σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ιαπωνία να αποκτήσουν εκ νέου τεχνολογικό πλεονέκτημα στο πυρηνικό πεδίο την επόμενη δεκαετία, εφόσον υπάρξει σημαντική χρηματοδότηση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκατάσταση έως 80 GW ως το 2040.
Ωστόσο, για να επιτευχθούν οι συγκεκριμένοι στόχοι, ο κλάδος οφείλει να μειώσει το κόστος εγκατάστασης στο επίπεδο μεγάλων υδροηλεκτρικών και υπεράκτιων αιολικών έργων. Το ΙΕΑ εκτιμά ότι η ετήσια επένδυση στην πυρηνική ενέργεια πρέπει να φτάσει το πενταπλάσιο από τα τωρινά επίπεδα—δηλαδή περίπου 25 δισ. δολάρια μέχρι τα τέλη της δεκαετίας.
