Νέα εποχή Τραμπ: Τα μέτωπα στην Ευρώπη και τα μηνύματα για την Ελλάδα
Με ένα μπαράζ άνω των 100 εκτελεστικών διαταγμάτων ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, φέρνει ανατροπές σε τομείς όπως η ενέργεια και το εμπόριο και ετοιμάζει κινήσεις στην γεωπολιτική σκακιέρα που προοιωνίζονται εξελίξεις για την Ευρώπη και κατά συνέπεια για την Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός “σοκ και δέος” των προωθούμενων ενεργειών από τον γερουσιαστή John Barrasso (R-Wyo), όταν τα μέλη των Ρεπουμπλικανών του Κογκρέσου έλαβαν μια προεπισκόπηση της δραστηριότητας που θα ακολουθήσει από τον νέο πρόεδρο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έκανε εκστρατεία με το σύνθημα “drill, baby, drill“, αναμένεται να προωθήσει πολλαπλές εκτελεστικές ενέργειες με στόχο την εκπλήρωση της ατζέντας του υπέρ των ορυκτών καυσίμων για την τόνωση της παραγωγής εγχώριας ενέργειας. Υποσχέθηκε εξάλλου, να ανατρέψει την πρόσφατη ενέργεια του Τζο Μπάιντεν να απαγορεύσει τις υπεράκτιες γεωτρήσεις στις ακτές του Ατλαντικού και του Ειρηνικού ενώ προετοιμάζει γεωτρήσεις για πετρέλαιο στο Εθνικό Καταφύγιο Άγριας Ζωής της Αρκτικής στην Αλάσκα, όπως μεταδίδουν αμερικανικά πρακτορεία. Μεταξύ άλλων, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ φρενάρει τη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα καθαρής ενέργειας έχοντας υποσχεθεί νέους δασμούς στις εισαγωγές από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα. Σχεδιάζει δε να επιβάλει επιπλέον δασμούς πέρα από τους υφιστάμενους στα κινεζικά προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ.
Τα παραπάνω καταδεικνύουν πορεία αντίθετη με αυτή της πράσινης μετάβασης που πρεσβεύει η Ευρώπη, η οποία καλείται να επιταχύνει τις δράσεις για να επιτύχει το στόχο που έχει θέσει για ενεργειακή αυτονομία. Ωστόσο η επίτευξη του στόχου προϋποθέτει επενδύσεις -800 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την έκθεση Draghi– και ως εκ τούτου απαιτεί ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και ευρύτερες συναινέσεις σε μια συγκυρία πολιτικών εξελίξεων στις μεγάλες χώρες -κραταιές δυνάμεις της Ευρώπης.
Η άλλη μεγάλη πρόκληση έρχεται από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, η οποία σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια και την οικονομική αβεβαιότητα μεγάλων οικονομικών της ΕΕ όπως σε Γερμανία και Γαλλία, εγείρει κινδύνους για τις εξαγωγές μας και κατ’ επέκταση για την πορεία της οικονομίας. Αν και το ελληνικό ΑΕΠ αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό από τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ οι εξελίξεις καλούν την κυβέρνηση σε εγρήγορση. Σημειώνεται ότι έκθεση της Goldman Sachs (Global economy is forecast to grow solidly in 2025 despite trade uncertainty, Νοέμβριος 2024) αναφέρει ότι η αλλαγή εμπορικής πολιτικής από τις ΗΠΑ ενδέχεται να στοιχίσει 0,5 ποσοστιαίες μονάδες στο ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ το 2025.
Εντωμεταξύ, η παρέμβαση των ΗΠΑ στο μέτωπο του Ρωσο-ουκρανικού πολέμου προοιωνίζεται εκτός των άλλων γεωπολιτικές ανακατατάξεις και πιθανόν εντάσεις καθώς συνδυάζεται με ευρύτερες πολιτικές στο μεταναστευτικό και τα δικαιώματα μειονοτήτων. Εξάλλου, ο Αμερικανός πρόεδρος σχεδιάζει “μαζικές απελάσεις” παράνομων μεταναστών και σφράγιση των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού για την διακοπή των παράνομων διελεύσεων ενώ ανατρέπει την woke ατζέντα αναγνωρίζοντας μόνο δύο φύλα, άνδρα και γυναίκας στερώντας τα δικαιώματα των τρανς ατόμων.
Στο ενεργειακό μέτωπο οι αναλυτές προβλέπουν αναταράξεις στις αγορές, αν και μακροπρόθεσμα, εάν επέλθει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία και οι νέες άδειες εξορύξεων οδηγήσουν σε αύξηση της διαθεσιμότητας ορυκτών καυσίμων, αναμένεται πτώση των τιμών στο φυσικό αέριο, που βρέθηκε στην αρχή της χρονιάς στα 50 ευρώ ανά MWh στο χρηματιστήριο TTF της Ολλανδίας. Ενδεχόμενη αποκλιμάκωση των τιμών θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για οικιακούς και βιομηχανικούς καταναλωτές με θετικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα και εν τέλει στην οικονομία.
