Blue Monday: Οι αιτίες και η επιστημονική βάση πίσω από την πιο «καταθληπτική» ημέρα του χρόνου
Η «Μπλε Δευτέρα» (Blue Monday) είναι όρος που αναφέρεται στην τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου, και θεωρείται από πολλούς ως η πιο καταθλιπτική ημέρα του χρόνου.
Το 2005, η βρετανική ταξιδιωτική εταιρεία Sky Travel ανέθεσε στον ψυχολόγο Κλίφορντ Άρναλ από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ να προσδιορίσει την πιο καταθλιπτική ημέρα του χρόνου. Ο σκοπός ήταν εμπορικός: να πουλήσει περισσότερα ταξιδιωτικά πακέτα στο επιβατικό κοινό.
Για να καταλήξει στο συμπέρασμά του, ο Άρναλ χρησιμοποίησε έναν τύπο που περιλάμβανε παράγοντες όπως ο καιρός, τα χρέη και η απογοήτευση μετά τις γιορτές. Ο τύπος που δημιούργησε ήταν: W + (Dd) x TQ/M x NA, όπου:
- W είναι ο καιρός, αναφερόμενος στις συνθήκες του Ιανουαρίου.
- D αντιπροσωπεύει τα χρέη, τα οποία συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια των γιορτών.
- d είναι ο μηνιαίος μισθός, πολλαπλασιασμένος με τον χρόνο από τις γιορτές (T).
- Q είναι η απογοήτευση από την αποτυχία εκπλήρωσης των στόχων της νέας χρονιάς.
- M είναι το χαμηλό κίνητρο, το οποίο συνδέεται με την εξάντληση μετά τις γιορτές.
- NA είναι η ανάγκη για δράση, καθώς πολλοί θέλουν να αλλάξουν, αλλά αισθάνονται παγιδευμένοι.
Αν και η ιδέα της «Μπλε Δευτέρας» έχει αποκτήσει ευρεία αναγνωρισιμότητα τα τελευταία χρόνια και πέτυχε τον αρχικό προωθητικό σκοπό της για τη Sky Travel, έχει υπάρξει έντονη κριτική σχετικά με την επιστημονική της εγκυρότητα. Οι περισσότεροι ψυχολόγοι και ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα για να αποδειχθεί η ύπαρξη μιας αντικειμενικά «καταθλιπτικής» ημέρας, αλλά αντιθέτως η διάθεση εξαρτάται από προσωπικούς παράγοντες.
Μια πραγματική και επιστημονικά τεκμηριωμένη πάθηση είναι η εποχική συναισθηματική διαταραχή (seasonal affective disorder, SAD), η οποία μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν οι ημέρες είναι πιο μικρές και η έκθεση στο φυσικό φως είναι περιορισμένη. Όμως, οι παράγοντες που οδηγούν στη μείωση της διάθεσης είναι πιο περίπλοκοι και περιλαμβάνουν όχι μόνο τον καιρό αλλά και τις κοινωνικές και διαπροσωπικές τους συνθήκες.
Εν κατακλείδι, η «Μπλε Δευτέρα» έχει μια περισσότερο συμβολική χροιά, με σκοπό να αναδέιξει τις προκλήσεις της αρχής του νέου έτους και τις συναισθηματικές δυσκολίες που μπορεί να βιώσει κάποιος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μπορεί παντού να αναγράφεται ότι σήμερα είναι η πιο καταθλιπτική ημέρα του χρόνου, αλλά στην τελική η «Μπλε Δευτέρα» είναι μια υπενθύμιση ότι η ψυχική υγεία είναι εξαιρετικά σημαντική και απαιτεί φροντίδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
