Τι συμβαίνει με τον Παναμά; Η αποστασιοποίηση από την Κίνα και η ενίσχυση των δεσμών με τις ΗΠΑ – Στο επίκεντρο η Διώρυγα
Ο πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, έστειλε σαφές μήνυμα ότι η κυριαρχία της χώρας του επί της Διώρυγας του Παναμά «δεν είναι προς διαπραγμάτευση», ενώ ταυτόχρονα ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησής του να μη συνεχίσει τη συμμετοχή της στην πρωτοβουλία «Belt and Road» της Κίνας. Η ανακοίνωση ήρθε στον απόηχο της συνάντησής του με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος εξέφρασε την έντονη ανησυχία της Ουάσινγκτον για την αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου στη Διώρυγα.
Αμερικανικές πιέσεις και γεωπολιτικές ανακατατάξεις
Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Ρούμπιο μετέφερε στον Παναμέζο ηγέτη τη θέση του Ντόναλντ Τραμπ ότι η παρούσα κατάσταση είναι «απαράδεκτη» και ότι, εάν δεν υπάρξουν άμεσες αλλαγές, οι ΗΠΑ θα λάβουν «τα απαραίτητα μέτρα» για την προστασία των συμφερόντων τους. Παράλληλα, ο Μουλίνο πρότεινε τη διεύρυνση της συνεργασίας των δύο χωρών στο μεταναστευτικό, ζητώντας οικονομική υποστήριξη από την Ουάσινγκτον για την επαναπροώθηση μεταναστών που χρησιμοποιούν τον Παναμά ως πέρασμα προς τη Βόρεια Αμερική.
Επιπλέον, κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να ενισχύσουν τις επενδύσεις τους στη χώρα του, ως ένδειξη προθυμίας για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων. Η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «σεβαστική και εγκάρδια», με τον Παναμέζο πρόεδρο να επαναλαμβάνει ότι η Διώρυγα «παραμένει υπό τον έλεγχο του Παναμά».
Διαδηλώσεις και αντιδράσεις για τη Διώρυγα
Η αλλαγή στάσης της παναμέζικης κυβέρνησης προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας. Διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το προεδρικό μέγαρο στην Πόλη του Παναμά, καταδικάζοντας την αμερικανική απα1ίτηση για επιστροφή του ελέγχου της Διώρυγας στις ΗΠΑ. Η περιοδεία του Ρούμπιο στην Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική εντάσσεται στη στρατηγική αναπροσανατολισμού της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή, με βασικό άξονα την ανάσχεση της επιρροής της Κίνας και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι είναι η πρωτοβουλία «Belt and Road»
Η πρωτοβουλία «Belt and Road» (BRI), που ανακοινώθηκε το 2013 από τον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, στοχεύει στη δημιουργία δικτύου εμπορικών και υποδομειακών διαδρομών που συνδέουν την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη. Αν και η Διώρυγα του Παναμά δεν περιλαμβάνεται επίσημα στο σχέδιο, η Κίνα έχει επενδύσει σημαντικά σε λιμενικές και υποδομειακές εγκαταστάσεις γύρω από αυτήν, αυξάνοντας την παρουσία της στην περιοχή.
Η Κίνα αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο χρήστη της Διώρυγας, διακινώντας το 21,4% του συνολικού όγκου φορτίου, με τις ΗΠΑ να παραμένουν στην πρώτη θέση. Η απόφαση του Παναμά να αποχωρήσει από την BRI σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στην εξωτερική του πολιτική, ευθυγραμμίζοντας τη χώρα πιο στενά με τις αμερικανικές στρατηγικές προτεραιότητες.
Η επόμενη μέρα: Στροφή προς τις ΗΠΑ και απομάκρυνση από την Κίνα
Η αποστασιοποίηση του Παναμά από την Κίνα και η αναζήτηση στενότερης συνεργασίας με τις ΗΠΑ δείχνουν μια σαφή γεωπολιτική μετατόπιση. Η Ουάσινγκτον επιδιώκει να ανακτήσει την επιρροή της σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, ενώ το Πεκίνο πιθανώς θα επανεξετάσει τη στάση του και τις επενδυτικές του κινήσεις. Η επόμενη περίοδος αναμένεται να είναι κρίσιμη για τις ισορροπίες στην περιοχή, με τον Παναμά να παίζει κομβικό ρόλο στην αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας για τον έλεγχο των παγκόσμιων εμπορικών διαδρομών.
