Έλληνες και social media: Εξάρτηση, δημοφιλείς πλατφόρμες και ανησυχίες των γονέων
Η σχέση των Ελλήνων με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ισχυρή και αδιάρρηκτη, όπως αποδεικνύει η πρόσφατη έρευνα της Palmos Analysis, η οποία παρουσιάστηκε στην εκπομπή «Αναλύσεις» του ERTNEWS. Σύμφωνα με τα ευρήματα, 8 στους 10 Έλληνες όλων των ηλικιών διαθέτουν προσωπικό λογαριασμό σε τουλάχιστον ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ενώ 1 στους 5 παραδέχεται ότι είναι εθισμένος. Ακόμη και όσοι δεν δηλώνουν εθισμένοι, περνούν κατά μέσο όρο τρεις ώρες ημερησίως στο διαδίκτυο.
Ποιες πλατφόρμες κυριαρχούν;
Η χρήση των social media ποικίλει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Οι νέοι ηλικίας 17-24 ετών προτιμούν το Instagram σε ποσοστό 70%, ενώ και στις ηλικίες 25-34 ετών παραμένει η πιο δημοφιλής πλατφόρμα με 48%. Αντίθετα, το Facebook είναι κυρίαρχο στις ηλικίες 35 ετών και άνω, με ποσοστά 50%-60%, καθώς παραμένει η βασική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης για μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
23% των Ελλήνων χρηστών έχουν λογαριασμό και στις πέντε μεγαλύτερες πλατφόρμες (Facebook, Messenger, Instagram, YouTube, TikTok), δείχνοντας μια πολυδιάστατη παρουσία στο ψηφιακό τοπίο.
Συχνότητα χρήσης και καθημερινές συνήθειες
Η εξάρτηση των Ελλήνων από τα social media γίνεται ακόμη πιο εμφανής μέσα από τις καθημερινές τους συνήθειες. 93% των χρηστών επισκέπτονται τους λογαριασμούς τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, ενώ 73% το κάνουν πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Επιπλέον, 21% δηλώνουν ότι είναι συνεχώς συνδεδεμένοι, στοιχείο που ενισχύει την εικόνα της ισχυρής αλληλεπίδρασης των πολιτών με τα ψηφιακά δίκτυα.
Ανησυχητική είναι και η χρήση των social media σε ακατάλληλες χρονικές στιγμές. Συγκεκριμένα:
- 22% των χρηστών παραδέχονται ότι χρησιμοποιούν τα social media εν ώρα εργασίας ή σπουδών.
- 17% τα χρησιμοποιούν όταν βρίσκονται με φίλους ή γνωστούς, γεγονός που επηρεάζει την ποιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων.
- 14% τα χρησιμοποιούν ακόμη και κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Η χρήση των social media σε ακατάλληλες στιγμές είναι διπλάσια σε νεαρότερες ηλικίες (κάτω των 34 ετών) και σε φοιτητές, ενώ καταγράφεται αυξημένη και στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.
Κίνητρα χρήσης και κοινωνικές επιδράσεις
Οι τρεις βασικοί λόγοι που οδηγούν τους Έλληνες στη χρήση των social media είναι η ενημέρωση, η διασκέδαση και η επικοινωνία με φίλους και συγγενείς, με 63% των χρηστών να αναφέρουν καθέναν από αυτούς ως κύρια αιτία χρήσης. Άλλοι λόγοι χρήσης περιλαμβάνουν:
- Επαγγελματική δραστηριότητα (21%)
- Αναζήτηση εργασίας (15%)
- Κοινωνικοποίηση (14%)
- Αναζήτηση συντρόφου (4%)
Οι άνδρες εμφανίζουν μεγαλύτερη τάση για χρήση των social media για επαγγελματικούς σκοπούς και κοινωνική δικτύωση, ενώ οι ηλικίες 25-44 ετών είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν σύντροφο μέσω των ψηφιακών πλατφορμών.
Εθισμός στα social media και ψηφιακή απομόνωση
Το φαινόμενο του εθισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι διαδεδομένο, καθώς 1 στους 5 (21%) χρήστες δηλώνει εθισμένος. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό στις νεαρές ηλικίες, φτάνοντας το 37-39% στις ηλικίες έως 34 ετών. Αντίθετα, στους άνω των 55 ετών, το ποσοστό των ατόμων που δηλώνουν εθισμένα μειώνεται δραστικά στο 7-9%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ακόμη και όσοι δεν θεωρούν εαυτούς εθισμένους, καταγράφουν έντονη διαδικτυακή δραστηριότητα:
- 90% επισκέπτονται τους λογαριασμούς τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.
- 24% μπαίνουν μία φορά την ημέρα, 50% πολλές φορές την ημέρα και 16% είναι συνεχώς συνδεδεμένοι.
- 21% από αυτούς περνούν περισσότερες από 3 ώρες ημερησίως στα social media.
Αξιοσημείωτο είναι ότι 1 στους 3 χρήστες παραδέχεται πως δεν έχει συναντήσει ποτέ από κοντά τους μισούς ή περισσότερους από τους διαδικτυακούς φίλους και ακολούθους του, ενώ 8% δηλώνουν ότι δεν έχουν συναντήσει σχεδόν κανέναν.
Τα social media στα παιδιά και οι ανησυχίες των γονέων
Το ζήτημα της χρήσης των social media από τα παιδιά απασχολεί έντονα τους γονείς, καθώς 36% των γονέων παιδιών έως 15 ετών δηλώνουν ότι τα παιδιά τους έχουν λογαριασμό σε κάποια πλατφόρμα. Ειδικότερα, το ποσοστό αυξάνεται σημαντικά:
- 5% για παιδιά κάτω των 10 ετών
- 51% για παιδιά 11-13 ετών
- 85% για παιδιά 14-15 ετών
Τα παιδιά που διαθέτουν λογαριασμό σε social media αφιερώνουν κατά μέσο όρο 2 ώρες την ημέρα, ενώ 24% περνούν περισσότερες από 3 ώρες καθημερινά στις πλατφόρμες αυτές.
Παρόλο που 78% των γονέων γνωρίζουν τα διαθέσιμα εργαλεία γονικού ελέγχου, 32% δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τα νέα κυβερνητικά μέτρα για τον περιορισμό της χρήσης των social media από τα παιδιά. Μεταξύ αυτών που είναι ενημερωμένοι, μόνο 24% θεωρούν τα μέτρα επαρκή, ενώ 51% τα κρίνουν σωστά αλλά ανεπαρκή.
Επιπλέον, 67% των γονέων δηλώνουν ότι προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τις νέες πλατφόρμες ελέγχου, ενώ 23% δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να τις αξιοποιήσουν. Το ποσοστό όσων δεν προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία αυτά αυξάνεται στο 43% μεταξύ όσων έχουν παιδιά 14-15 ετών.
