Προσπάθειες για λήξη του πολέμου στην Ουκρανία – Τι συζήτησε ο Τραμπ με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι;

Περίπου 1,5 ώρα διήρκησε η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν τα ξημερώματα της Πέμπτης (ώρα Ελλάδας) ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογο του, σε μια συζήτηση που στο επίκεντρο βρέθηκαν οι προσπάθειες για λήξη του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία. Παράλληλα, ο Τραμπ μίλησε και με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Το Reuters αναφέρει πως οι συνομιλίες αυτές έγιναν αφού ο υπουργός Άμυνας του Τραμπ δήλωσε νωρίτερα ότι το Κίεβο θα πρέπει να εγκαταλείψει τους μακροχρόνιους στόχους του να ενταχθεί στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ και να ανακτήσει όλα τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία, σηματοδοτώντας μια δραματική αλλαγή στην προσέγγιση της Ουάσινγκτον στη σύγκρουση.

Αφού μίλησε με τον Πούτιν, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Ρώσος ηγέτης, ο οποίος εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022, θέλει να τερματιστεί ο πόλεμος και συζήτησαν «να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός στο όχι πολύ μακρινό μέλλον».

«Θέλει να τελειώσει. Δεν θέλει να τελειώσει και να επιστρέψει στις μάχες έξι μήνες αργότερα», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο.

«Νομίζω ότι βρισκόμαστε στο δρόμο προς την επίτευξη ειρήνης. Νομίζω ότι ο πρόεδρος Πούτιν θέλει ειρήνη, ο πρόεδρος Ζελένσκι θέλει ειρήνη και εγώ θέλω ειρήνη. Θέλω απλώς να δω ανθρώπους να σταματήσουν να σκοτώνονται», πρόσθεσε.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι θα τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο στην Ουκρανία, χωρίς να διευκρινίσει πώς ακριβώς θα το πετύχει αυτό.

Το Κρεμλίνο δήλωσε νωρίτερα ότι ο Πούτιν και ο Τραμπ είχαν συμφωνήσει να συναντηθούν και ο Πούτιν είχε προσκαλέσει τον Τραμπ να επισκεφθεί τη Μόσχα. Ο Τραμπ δήλωσε ότι η πρώτη τους συνάντηση θα πραγματοποιηθεί «πιθανόν» σύντομα στη Σαουδική Αραβία.

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, είπε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο διευθυντής της CIA Τζον Ράτκλιφ, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικλ Γουόλτς και ο απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ θα ηγηθούν των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου.

Ο Τραμπ και ο Ζελένσκι συνομίλησαν μετά το τηλεφώνημα του Τραμπ με τον Πούτιν και το γραφείο του Ζελένσκι δήλωσε ότι η συνομιλία διήρκεσε περίπου μία ώρα.

Δεν έχουν διεξαχθεί ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία από τους πρώτους μήνες της σύγκρουσης, η οποία πλησιάζει τώρα στην τρίτη επέτειό της. Ο προκάτοχος του Τραμπ, ο Τζο Μπάιντεν, επέβλεψε δισεκατομμύρια δολάρια στρατιωτικής και άλλης βοήθειας προς το Κίεβο και δεν είχε άμεση επαφή με τον Πούτιν μετά την εισβολή της Ρωσίας.

Η Ρωσία κατέχει περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας και έχει απαιτήσει το Κίεβο να παραχωρήσει περισσότερα εδάφη και να καταστεί μόνιμα ουδέτερο στο πλαίσιο οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.

Η Ουκρανία απαιτεί από τη Ρωσία να αποσυρθεί από τα εδάφη που έχει καταλάβει και λέει ότι πρέπει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ ή να λάβει ισοδύναμες εγγυήσεις ασφαλείας για να αποτρέψει τη Μόσχα από το να επιτεθεί ξανά.

Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, δήλωσαν την Τετάρτη ότι πρέπει να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε μελλοντική διαπραγμάτευση για την τύχη της Ουκρανίας, υπογραμμίζοντας ότι μόνο μια δίκαιη συμφωνία με εγγυήσεις ασφαλείας θα εξασφαλίσει διαρκή ειρήνη. Δήλωσαν ότι είναι έτοιμες να ενισχύσουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία και να τη θέσουν σε θέση ισχύος.

Οι αναφορές του Αμερικανού υπουργού Άμυνας

Νωρίτερα την Τετάρτη, ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ έκανε την πιο ωμή δήλωση της νέας κυβέρνησης μέχρι στιγμής σχετικά με την προσέγγισή της στον πόλεμο, λέγοντας ότι το Κίεβο δεν μπορεί ρεαλιστικά να ελπίζει να επιστρέψει στα προηγούμενα σύνορα ή να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

«Θέλουμε, όπως και εσείς, μια κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία. Αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε αναγνωρίζοντας ότι η επιστροφή στα σύνορα της Ουκρανίας πριν από το 2014 είναι ένας μη ρεαλιστικός στόχος», είπε ο ίδιος σε συνάντηση στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. «Το κυνήγι αυτού του απατηλού στόχου θα παρατείνει μόνο τον πόλεμο και θα προκαλέσει περισσότερα δεινά».

Η Ρωσία το 2014 προσάρτησε την Κριμαία, την οποία η Ουκρανία και πολλές δυτικές χώρες θεωρούν ως κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος.

Ο Χέγκσεθ δήλωσε ότι οποιαδήποτε βιώσιμη ειρήνη πρέπει να περιλαμβάνει «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για να διασφαλιστεί ότι ο πόλεμος δεν θα ξεκινήσει ξανά». Αλλά είπε ότι δεν θα αναπτυχθούν αμερικανικά στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος αυτών των εγγυήσεων.

Ο Ζελένσκι, ελπίζοντας να κρατήσει τον Τραμπ ενδιαφερόμενο να συνεχίσει να στηρίζει τη χώρα του, πρότεινε πρόσφατα μια συμφωνία βάσει της οποίας οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επενδύουν σε ορυκτά στην Ουκρανία.

Ο υπουργός Οικονομικών του Τραμπ Σκοτ Μπέσεντ, που βρέθηκε στο Κίεβο την Τετάρτη στην πρώτη επίσκεψη μέλους του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ, δήλωσε ότι μια τέτοια συμφωνία για τα ορυκτά θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως «ασπίδα ασφαλείας» για την Ουκρανία μετά τον πόλεμο.

Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι ο Ρούμπιο και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς θα έχουν συνομιλίες για τον πόλεμο την Παρασκευή στο Μόναχο, όπου ουκρανοί αξιωματούχοι αναμενόταν να συμμετάσχουν σε ετήσιο συνέδριο για την ασφάλεια.

Η νέα διπλωματία ακολούθησε την ανταλλαγή κρατουμένων ΗΠΑ-Ρωσίας που ξεκίνησε την Τρίτη, η οποία, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών.

Η Ρωσία απελευθέρωσε την Τρίτη τον Αμερικανό δάσκαλο Μαρκ Φόγκελ, ο οποίος εξέτιε ποινή κάθειρξης 14 ετών σε ρωσική φυλακή, σε αντάλλαγμα για ένα Ρώσο αφεντικό του κυβερνοεγκλήματος που φυλακίζεται στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο.

Εκτιμήσεις

Ο Μάικλ ΜακΦάουλ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Ρωσία υπό την κυβέρνηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα από το 2012 έως το 2014, αμφισβήτησε τη στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ έναντι της Ρωσίας και της Ουκρανίας ενόψει των επικείμενων διαπραγματεύσεων.

«Γιατί η κυβέρνηση Τραμπ δίνει δώρα στον Πούτιν – ουκρανική γη και καμία ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ – πριν καν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις;» ρώτησε ο ΜακΦάουλ στο X. «Έχω διαπραγματευτεί με τους Ρώσους. Ποτέ δεν τους δίνεις τίποτα δωρεάν».

Από την έναρξη του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022, ο προκάτοχος του Τραμπ, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν -μαζί με τους Ευρωπαίους συμμάχους- στάθηκε σταθερός στην απαίτηση να αποχωρήσει η Ρωσία και διατύπωσε την πιθανότητα ενδεχόμενης ένταξης στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν δώσει στην Ουκρανία δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια.

Η Ρωσία έχει επίσης απομονωθεί διπλωματικά στα Ηνωμένα Έθνη, όπου τα τρία τέταρτα της Γενικής Συνέλευσης των 193 μελών ψήφισαν επανειλημμένα να καταγγείλουν την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία και να απαιτήσουν την απόσυρση των στρατευμάτων της.

Ο Μπρετ Μπρούεν, πρώην σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στην κυβέρνηση Ομπάμα, παρομοίασε τη συμφωνία του Τραμπ να συναντηθεί με τον Πούτιν με την παραχώρηση δύο συνόδων κορυφής υψηλού επιπέδου κατά την πρώτη θητεία του στον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν για να προσπαθήσει να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμα της Πιονγκγιάνγκ.

Ο Κιμ προχώρησε ούτως ή άλλως στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. «Αυτό είναι το είδος των πραγμάτων για τα οποία πρέπει να παίρνεις παραχωρήσεις», δήλωσε. «Απαιτείτε από το Κρεμλίνο όχι μόνο να απελευθερώσει περισσότερους Αμερικανούς αλλά και να παραχωρήσει εδάφη στην Ουκρανία».