Η χαοτική συνάντηση Ζελένσκι-Τραμπ, η συμφωνία για τις σπάνιες γαίες και το «παζάρι»
Όταν ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξελέγη πρόεδρος της Ουκρανίας το 2019, γρήγορα απέδειξε ότι γνώριζε πώς να κερδίσει την εύνοια του Ντόναλντ Τραμπ. Σε μια από τις πρώτες συνομιλίες τους, υιοθέτησε τη ρητορική του Ρεπουμπλικανού, μιλώντας για την ανάγκη να «καθαρίσει τον βάλτο» της διαφθοράς και χαρακτηρίζοντάς τον “σπουδαίο δάσκαλο”.
Έξι χρόνια μετά, η πολιτική δυναμική έχει αλλάξει δραματικά. Σύμφωνα με το Politico, η χαοτική συνάντηση της Παρασκευής στο Οβάλ Γραφείο έδειξε ότι οι δύο ηγέτες βρίσκονται σε εντελώς διαφορετικά στρατόπεδα. Ο Ζελένσκι αντιπαρατέθηκε δημόσια με τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και προκάλεσε την οργή του Τραμπ, ο οποίος –όπως υποστηρίζουν οι συνεργάτες του– εξέλαβε τη στάση του Ουκρανού ηγέτη ως ευθεία προσβολή.
Το ρήγμα στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Κιέβου
Ο σημερινός Ζελένσκι δεν είναι ο ίδιος πολιτικός που συναντήθηκε με τον Τραμπ το 2019. Μετά από δύο χρόνια πολέμου, βλέπει τη χώρα του κατεστραμμένη από τη ρωσική εισβολή, ενώ ο ίδιος βρίσκεται σε απόλυτη εξάρτηση από τη δυτική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια.
Αντίθετα, ο Τραμπ παραμένει σταθερός στις θέσεις του, αντιμετωπίζοντας την Ουκρανία όχι ως σύμμαχο, αλλά ως πολιτικό “βαρίδι” που συνδέεται με τους Δημοκρατικούς και τους αντιπάλους του. Όπως σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές, η επιστροφή του στην προεδρία σηματοδοτεί μια δραματική αλλαγή στη στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Ουκρανία, με τον Ρεπουμπλικάνο να αμφισβητεί τη συνέχιση της υποστήριξης στο Κίεβο.
Το βασικό ερώτημα είναι αν ο Ζελένσκι μπορεί να κατευνάσει την οργή του Τραμπ και των συνεργατών του. Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, η προσβολή του Ουκρανού ηγέτη ήταν “πρωτοφανής”, με πολλούς στην κυβέρνηση να θεωρούν ότι η στάση του ήταν “στρατηγικό λάθος”.
«Δεν έχω ιδέα πώς μπορεί να διορθώσει τη σχέση», δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στο Politico. «Ο Τραμπ προσπαθούσε να τον βοηθήσει και εκείνος τον ειρωνευόταν στο ίδιο του το σπίτι».
Το σενάριο της “παγίδας” και η νέα πραγματικότητα
Κάποιοι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι ο Τραμπ και ο Βανς είχαν σχεδιάσει τη συνάντηση ώστε να οδηγήσουν σε ρήξη με την Ουκρανία, βάζοντας τον Ζελένσκι σε μια προμελετημένη παγίδα. Ωστόσο, οι συνεργάτες του Λευκού Οίκου απορρίπτουν αυτό το σενάριο, υποστηρίζοντας ότι κανείς δεν περίμενε πως ο Ζελένσκι θα αντιδρούσε τόσο επιθετικά.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε: «Δεν νομίζω ότι κανείς περίμενε ότι θα είχε το θράσος να εμφανιστεί και να τα βάλει δημόσια με την πιο ισχυρή προσωπικότητα της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής».
Η συμφωνία για τις σπάνιες γαίες και το “παζάρι” του Τραμπ
Παρά το επεισοδιακό κλίμα, η αμερικανική διοίκηση είχε προετοιμάσει μια σημαντική οικονομική συμφωνία με την Ουκρανία: μια σύμβαση εξόρυξης σπάνιων γαιών, που θεωρείται κρίσιμη για την τεχνολογική και ενεργειακή βιομηχανία των ΗΠΑ. Ο Τραμπ, σύμφωνα με πληροφορίες, ήθελε να υπογραφεί δημόσια, ώστε να παρουσιαστεί ως επιτυχία της νέας του προεδρίας.
Ωστόσο, το ερώτημα είναι αν ο Ζελένσκι ήταν πρόθυμος να υπογράψει μια συμφωνία που εκχωρεί πολύτιμο ορυκτό πλούτο της χώρας του, χωρίς οποιαδήποτε εγγύηση ασφαλείας από τις ΗΠΑ.
Τι σημαίνει το ρήγμα για την Ουκρανία
Η ψυχρότητα μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου στέλνει ανησυχητικά μηνύματα για το μέλλον της δυτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Αν ο Ζελένσκι δεν βρει τρόπο να προσαρμοστεί στη νέα αμερικανική πραγματικότητα, η Ουκρανία ίσως βρεθεί απομονωμένη σε μια κομβική στιγμή του πολέμου. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Ουκρανός πρόεδρος πρέπει να κινηθεί προσεκτικά, διατηρώντας ισορροπίες, καθώς ο Τραμπ δεν ξεχνά ούτε συγχωρεί εύκολα.
Με την Ουκρανία να βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην αμερικανική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, η σύγκρουση με τον Τραμπ μπορεί να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερο πλήγμα από μια απλή πολιτική παρεξήγηση.
