Άρχισε εμπορικός πόλεμος: Δασμοί, αντίποινα και ελληνικές ανησυχίες
Σε συνθήκες εμπορικού πολέμου περνά η παγκόσμια αγορά, με ενδεικτική την πτώση στα διεθνή χρηματιστήρια στον απόηχο της απόφασης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να “πατήσει τη σκανδάλη” ενεργοποιώντας από σήμερα δασμούς 25% σε Καναδά και Μεξικό και διπλασιάζοντας τους δασμούς στην Κίνα, σε 20%, προκαλώντας αντίποινα ενώ έχει προαναγγείλλει και δασμούς 25% σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
Ειδικότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν κατηγορηματικός όταν ρωτήθηκε για πιθανή συμφωνία με τους βασικούς εμπορικούς τους εταίρους, απαντώντας σχετικά σε δημοσιογράφους ότι δεν έχει μείνει περιθώριο για Μεξικό και Καναδά. Οπότε, όλες οι εξαγωγές του Μεξικού στις ΗΠΑ πρόκειται να αντιμετωπίσουν επιβάρυνση 25% και οι περισσότερες καναδικές εξαγωγές θα αντιμετωπίσουν δασμούς 25%, με τα ενεργειακά προϊόντα να εμπίπτουν σε δασμό 10%.
Την ίδια ώρα οι δασμοί 10% που ισχύουν από τον περασμένο μήνα για την Κίνα διπλασιάζονται σε 20%, σύμφωνα με νέο εκτελεστικό διάταγμα.
Στο προσεχές διάστημα αναμένονται αποφάσεις για νέους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, καθώς και σε αυτοκίνητα, τσιπ ημιαγωγών, φαρμακευτικά προϊόντα, ξυλεία, αγροτικά προϊόντα κ.α..
Ήδη οι κυβερνήσεις Καναδά και Μεξικού ετοιμάζουν αντίποινα ενώ το Πεκίνο προωθεί πρόσθετους δασμούς έως 15% σε αμερικανικά προϊόντα.
Εντωμεταξύ, η διαταραχή στις αλυσίδες εφοδιασμού που προκαλείται στην αμερικανική βιομηχανία εγείρει φόβους ότι θα αυξηθεί ο πληθωρισμός και θα μεταφερθεί επιπλέον κόστος στους καταναλωτές. Εξάλλου, ο ίδιος ο Τραμπ έχει παραδεχτεί ότι οι υψηλότεροι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές στις ΗΠΑ, αλλά κατά την άποψή του ο αντίκτυπος αξίζει το κόστος.
Κι ενώ ο εμπορικός πόλεμος κλιμακώνεται και η Ευρώπη προετοιμάζεται, η Ελλάδα ανησυχεί. Σημειώνεται ότι το μερίδιο των ΗΠΑ στις ελληνικές εμπορευματικές εξαγωγές βρίσκεται σε ανοδική πορεία, σε όρους αξίας, αλλά συνεχίζει να έχει σχετικά μικρή συνεισφορά (περίπου στο 4% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών το 2023 -στο 3,3% εξαιρώντας τα ενεργειακά προϊόντα- και στο 4,8% στο 11μηνο του 2024). Όπως επισημαίνει πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, το μερίδιο των ΗΠΑ στις ελληνικές εξαγωγές είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη βαρύτητα των ΗΠΑ στις εξαγωγές της Ευρωζώνης (8,5% κατά μ.ό.). Πρακτικά, η ελληνική οικονομία μπορεί να μην είναι άμεσα εκτεθειμένη στους δασμούς, αλλά το πλήγμα θα είναι έμμεσο από τις χώρες της ευρωζώνης που αποτελούν βασικούς εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας, όπως η Γερμανία και η Ιταλία.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι πρώτες εκτιμήσεις που αφορούν μόνο το εμπορικό ισοζύγιο, δείχνουν ότι η οριζόντια αύξηση των δασμών κατά 10% σε όλα τα εξαγόμενα προϊόντα από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα μείωνε τις συνολικές ελληνικές εξαγωγές κατά περίπου 1,7%, σε σταθερές τιμές, και το ελληνικό ΑΕΠ κατά 0,4% σωρευτικά μέχρι τα τέλη του 2026.
Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία για δυνητικά κόστη στις θαλάσσιες μεταφορές από την επιβολή αμερικανικών δασμών σε κινεζικές εταιρείες και για αποτύπωμα στην ελληνική ναυτιλία, καθώς και στο λιμάνι του Πειραιά, το οποίο διαχειρίζεται η κινεζική Cosco και το οποίο αποτελεί κύρια πύλη εισόδου εισαγόμενων από την Κίνα προϊόντων με προορισμό ευρωπαϊκές αγορές, όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης. Κατά την άποψή του η κατάσταση στις διαπραγματεύσεις θα είναι διαχειρίσιμη με μια ευρωπαϊκή πρόταση για μείωση των δασμών στις εισαγωγές αμερικανικών αυτοκινήτων στην ΕΕ και αύξηση της αγοράς LNG από τις ΗΠΑ. Εξάλλου, οι ευπαθείς κλάδοι σε αυτή την “ανταλλαγή δασμών” είναι πολλοί και σημαντικοί όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η χαλυβουργία, τα χημικά και τα τρόφιμα ενώ στο επίκεντρο είναι και ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά και σπάνια μέταλλα όπως το γάλλιο, το γερμάνιο, το κοβάλτιο και το αντιμόνιο.
