«Στα κόκκινα» το παγκόσμιο κρατικό χρέος – Ρεκόρ 12,3 τρισ. δολαρίων λόγω στρατιωτικών δαπανών
Στο επίπεδο ρεκόρ των 12,3 τρισ. δολαρίων αναμένεται να φτάσει φέτος ο παγκόσμιος κρατικός δανεισμός, καθώς η αύξηση των αμυντικών και άλλων δαπανών από τις μεγάλες οικονομίες, σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια, οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων χρέους.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της S&P Global Ratings, η αύξηση κατά 3% στην έκδοση κρατικών ομολόγων σε 138 χώρες θα αυξήσει το συνολικό απόθεμα χρέους – το οποίο έχει ήδη διογκωθεί από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, την πανδημία του κορωνοϊού και πλέον την ανάγκη για αυξημένες αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη – σε επίπεδο ρεκόρ 76,9 τρισ. δολαρίων.
Οι μεγάλες οικονομίες συνεχίζουν να επικεντρώνονται στη δημοσιονομική πολιτική για να «αντιμετωπίσουν τις συνεχείς κρίσεις, και το αποτέλεσμα είναι ένα πολύ πιο υπερχρεωμένο κρατικό τοπίο», δήλωσε ο Roberto Sifon-Arevalo, επικεφαλής κρατικών αξιολογήσεων στην S&P. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από την αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά το τέλος των προγραμμάτων αγοράς ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες.
«Ο δανεισμός για τη χρηματοδότηση υψηλότερων δαπανών ήταν βιώσιμος όταν τα κόστη δανεισμού ήταν χαμηλά, αλλά πλέον αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα» πρόσθεσε ο Sifon-Arevalo.
Η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών αποτελεί αυξανόμενο προβληματισμό για μεγάλους επενδυτές. Η Pimco, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ομολόγων, προειδοποίησε τον Δεκέμβριο ότι σχεδιάζει να μειώσει την έκθεσή της σε μακροπρόθεσμο αμερικανικό χρέος, εν μέρει λόγω «ερωτημάτων σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους». Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Ray Dalio έχει προειδοποιήσει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει να εισέλθει σε έναν «θανάσιμο κύκλο χρέους», στον οποίο θα αναγκάζεται να δανείζεται όλο και περισσότερο.
Στις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο οφειλέτη παγκοσμίως, το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα, οι υψηλές πληρωμές τόκων και οι σημαντικές ανάγκες αναχρηματοδότησης θα οδηγήσουν στην έκδοση χρέους ύψους 4,9 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με την S&P, η οποία δεν περιλαμβάνει στα στοιχεία της τα βραχυπρόθεσμα γραμμάτια του αμερικανικού Δημοσίου ή άλλες μορφές δημόσιου δανεισμού, όπως το χρέος των πολιτειών. Η S&P αναμένει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ θα παραμείνει πάνω από το 6% του ΑΕΠ έως το 2026, αλλά σημειώνει ότι το δολάριο, ως το de facto αποθεματικό νόμισμα του κόσμου, θα συνεχίσει να παρέχει στις ΗΠΑ «σημαντική ευελιξία».
Η Κίνα, ο δεύτερος μεγαλύτερος οφειλέτης στον κόσμο, αναμένεται να αυξήσει την έκδοση μακροπρόθεσμου χρέους της κατά περισσότερο από 370 δισ. δολάρια, φτάνοντας τα 2,1 τρισ. δολάρια, καθώς δαπανά μεγάλα ποσά για να αναζωογονήσει την εγχώρια οικονομία της.
Εκτός των χωρών της G7 και της Κίνας, ο δανεισμός στον υπόλοιπο κόσμο αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερός. Συνολικά, το απόθεμα χρέους θα φτάσει στο 70,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα με την S&P. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σταθερά από το 2022, αλλά παραμένει κάτω από το 73,8% που καταγράφηκε το 2020, όταν οι κυβερνήσεις απάντησαν στην πανδημία με τεράστια προγράμματα δαπανών.
Η S&P υπογράμμισε επίσης τη σημαντική επιδείνωση της πιστωτικής ποιότητας για πολλές μεγάλες οικονομίες από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και μετά. Το μερίδιο του χρέους που προέρχεται από οφειλέτες με την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση AAA έχει συρρικνωθεί, καθώς χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν υποβαθμιστεί.
Η πρόσφατη αύξηση της προσφοράς κρατικού χρέους, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες των επενδυτών για τις οικονομικές προοπτικές, δημιουργεί «υψηλότερες αποδόσεις και ανησυχίες σχετικά με τις αδύναμες δημοσιονομικές θέσεις σε πολλές προηγμένες οικονομίες», ανέφερε η S&P. Ο Sifon-Arevalo σημείωσε ότι υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για την απορρόφηση των εκδόσεων χρέους, καθώς τα περιουσιακά στοιχεία των κεφαλαίων ομολόγων υπό διαχείριση έχουν αυξηθεί. Ωστόσο, το αυξανόμενο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα περιορίσει άλλες φιλοδοξίες των κυβερνήσεων, όπως οι δαπάνες για υποδομές, πρόσθεσε.
Αυτό τροφοδοτεί «αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό» σε όλο τον κόσμο. «Η άνοδος των πιο δημοσιονομικά συντηρητικών [πολιτικών] κινημάτων δεν είναι άσχετη με το γεγονός ότι έχουμε δει αυτή τη μαζική αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους», κατέληξε.
