Κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής: Ο διχασμός των «27», οι ελληνικές θέσεις και τα 800 δισ. ευρώ
Η Έκτακτη Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιείται σήμερα στις Βρυξέλλες, επικεντρώνεται σε δύο βασικά ζητήματα: την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας με €800 δισ. και τη στήριξη της Ουκρανίας σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία.
Παρόντες στη Σύνοδο είναι οι 27 ηγέτες των κρατών-μελών, μεταξύ αυτών και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το μήνυμα ότι η σημερινή γεωπολιτική συγκυρία των διαρκών ανατροπών και αβεβαιότητας απαιτεί τολμηρά και φιλόδοξα μέτρα για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία θα ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα αναμένεται να επαναλάβει ο πρωθυπουργός.
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι το πακέτο για την άμυνα (REARM Europe) που ανακοίνωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της συλλογικής ευρωπαϊκής ασφάλειας και υπενθυμίζουν την πρόσφατη παρέμβαση του Έλληνα πρωθυπουργού μέσω του άρθρου του στους Financial Times για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, όπου μεταξύ άλλων είχε προτείνει τη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου ύψους 100 δισ. ευρώ, ικανό να χρηματοδοτήσει επενδύσεις στην άμυνα.
Ωστόσο, τα ίδια πρόσωπα σημειώνουν ότι απαιτούνται διευκρινίσεις σε σημαντικές παραμέτρους, όπως η πρόταση για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Συγκεκριμένα η θέση της χώρας μας είναι πως η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής πρέπει να αφορά όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, ήτοι να είναι δηλαδή ισότιμη η μεταχείρισή τους ανεξάρτητα από το κατά πόσον καλύπτουν τον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες, που φθάνουν το 2% του ΑΕΠ, ή κατά πόσον δεν περνούν το συγκεκριμένο πήχη.
Άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταθέσει προς έγκριση από τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που πραγματοποιείται λίγη ώρα πριν από τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής, Διακήρυξη σχετικά με την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας και αύξησης της χρηματοδότησής της, ως θεμέλιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας.
Αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία, ο πρωθυπουργός αναμένεται να τονίσει ότι η Ευρώπη πρέπει να μιλά με μία και ενιαία φωνή για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, όπως είναι η πιθανότητα μιας ειρηνικής διευθέτησης στην Ουκρανία και η διασφάλιση της ειρήνης, προσθέτοντας με νόημα ότι οι άτυπες Σύνοδοι των τελευταίων εβδομάδων δεν βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά ενισχύουν την εντύπωση μιας περαιτέρω διαιρεμένης Ευρώπης.
Ακόμη αναμένεται να υπογραμμίσει ότι η Ευρώπη οφείλει να συνεχίσει να συζητά με την αμερικανική πλευρά και να γεφυρώσει τις διαφορές υπέρ μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία, με αμερικανική στήριξη στις εγγυήσεις ασφαλείας.
Τέλος, ο κ. Μητσοτάκης θα τονίσει ότι είναι σημαντική η στήριξη της Ουκρανίας, καθώς και η ενίσχυση των αμυντικών της δυνατοτήτων, ώστε να διαθέτει αξιόπιστη αποτροπή, καθώς μια ισχυρή Ουκρανία είναι σε θέση να υπερασπιστεί την ελευθερία της.
Στην ατζέντα της Συνόδου βρίσκονται:
- Αμυντικές δαπάνες & νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον εκσυγχρονισμό των στρατιωτικών δυνατοτήτων της ΕΕ.
- Ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, ώστε να διασφαλιστεί ισότιμη μεταχείριση των κρατών-μελών.
- Ενιαία ευρωπαϊκή στάση για την Ουκρανία, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας και τη διατήρηση διαύλου επικοινωνίας με τις ΗΠΑ.
Διχασμός στους 27 – Η «σκιά» Ουγγαρίας & Σλοβακίας
Παρά τη γενική συναίνεση για την ανάγκη ευρωπαϊκής στρατηγικής άμυνας και ασφάλειας, έντονες διαφωνίες αναδύονται εντός της Ένωσης.
Ουγγαρία & Σλοβακία διατηρούν φιλορωσική στάση, μπλοκάροντας ενδεχόμενη κοινή απόφαση.
Διαφωνίες στην ιταλική κυβέρνηση Μελόνι – ο υπουργός Οικονομικών θεωρεί το σχέδιο «βιαστικό & άνευ λογικής», ενώ ο ΥΠΕΞ Αντόνιο Ταγιάνι υποστηρίζει την ενίσχυση της ασφάλειας.
Η διαχείριση του ευρωπαϊκού διχασμού αποτελεί κρίσιμο στοίχημα για την Ένωση, καθώς οι διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία πρέπει να προχωρήσουν άμεσα. Σε περίπτωση που δεν βρεθεί συμβιβασμός, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενδέχεται να προχωρήσει σε δήλωση εκ μέρους των 25 ηγετών, αφήνοντας εκτός τη Βουδαπέστη και την Μπρατισλάβα – μια πρωτοφανής εξέλιξη για την ΕΕ.
