Φόρος ακινήτων: Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι αγοραστές για την απαλλαγή στην πρώτη κατοικία
- 10/03/2025, 09:00
- SHARE

Έναν αναλυτικό οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης για την αγορά πρώτης κατοικίας δημοσίευσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Ο οδηγός καλύπτει όλες τις πτυχές του φορολογικού καθεστώτος, από την αγορά οικοπέδου μέχρι περιπτώσεις συνιδιοκτησίας και ανήλικων δικαιούχων.
Βασικά σημεία του οδηγού
-
Μεταβίβαση ιδανικού μεριδίου και απαλλαγή
Αν κάποιος έχει ιδανικό μερίδιο επί κατοικίας ή οικοπέδου που καλύπτει τις στεγαστικές του ανάγκες, η μεταβίβαση ιδανικού μεριδίου δεν του επιτρέπει να λάβει απαλλαγή πριν την παρέλευση πέντε ετών. Ωστόσο, αν μεταβιβάσει ολόκληρο το ποσοστό ιδιοκτησίας του, μπορεί να λάβει την απαλλαγή άμεσα, εφόσον πληρούνται οι υπόλοιπες προϋποθέσεις. -
Συνιδιοκτησία και στεγαστικές ανάγκες
Όταν κάποιος έχει ποσοστά συνιδιοκτησίας σε περισσότερα ακίνητα, η συνολική επιφάνεια συναθροίζεται για τον έλεγχο των στεγαστικών αναγκών του. Εξαιρούνται ακίνητα σε μικρούς οικισμούς (κάτω των 3.000 κατοίκων), αγροτεμάχια και επαγγελματικά ακίνητα. -
Αποθήκες και απαλλαγή
Αν η αγορά πρώτης κατοικίας περιλαμβάνει αποθήκη, η απαλλαγή ισχύει και για τον βοηθητικό χώρο, ανεξάρτητα από τον τρόπο υπολογισμού της αξίας του. -
Ανήλικοι δικαιούχοι
Γενικά, οι ανήλικοι δεν δικαιούνται απαλλαγής. Εξαίρεση αποτελούν όσοι έχουν χάσει και τους δύο γονείς τους και βρίσκονται υπό επιτροπεία ή επιμέλεια τρίτου προσώπου. -
Μεταβίβαση μεταξύ συζύγων
Αν ένας σύζυγος μεταβιβάσει στον άλλο το ποσοστό συνιδιοκτησίας του στην πρώτη κατοικία πριν την πενταετία, η απαλλαγή δεν αίρεται, αρκεί να τελείται ο γάμος. -
Δικαιώματα υψούν και κοινόχρηστοι χώροι
Η απαλλαγή ισχύει για ολόκληρο το ακίνητο, ακόμα κι αν δεν έχει συνταχθεί πράξη σύστασης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας. Δεν καλύπτει, ωστόσο, δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης κοινόχρηστων χώρων (εκτός από μία αποθήκη και μία θέση στάθμευσης). -
Απαλλαγή για οικοδομήσιμα οικόπεδα
Η απαλλαγή ισχύει μόνο αν το οικόπεδο είναι οικοδομήσιμο κατά την υπογραφή του συμβολαίου. -
Σύμφωνα συμβίωσης
Τα μέρη συμφώνου συμβίωσης δικαιούνται απαλλαγή υπό τους ίδιους όρους με τους έγγαμους.
Δεύτερη απαλλαγή και τροποποιητικές δηλώσεις
-
Δυνατότητα δεύτερης απαλλαγής
Εφόσον το υπάρχον ακίνητο δεν καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες, ο αγοραστής μπορεί να αιτηθεί νέα απαλλαγή, υπό την προϋπόθεση ότι καταβάλει τον φόρο για την προηγούμενη απαλλαγή. -
Εκπρόθεσμη απαλλαγή
Αν δεν έχει ζητηθεί απαλλαγή κατά την αγορά, μπορεί να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση και να ζητηθεί η επιστροφή του φόρου, εντός πέντε ετών από την καταβολή του. -
Ακύρωση συμβολαίου και απαλλαγή
Αν ένα συμβόλαιο αγοράς ακυρωθεί για νομικό ελάττωμα ή άλλο εξαιρετικό λόγο εντός τεσσάρων ετών, η απαλλαγή παραμένει σε ισχύ και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νέο συμβόλαιο αγοράς.