Γιατί κάποιοι προτιμούν το ρίσκο των παιχνιδιών από τις επενδύσεις;
Του Γιώργου Καραγεώργου*
Με αφορμή το άρθρο ενός γνωστού account του X (πρώην Twitter), μπήκα στη διαδικασία να ασχοληθώ σε περισσότερο βάθος με την επιδημία του τζόγου στην Ελλάδα.
Η επαγγελματική μου ιδιότητα -ενασχόληση με τις χρηματιστηριακές αγορές– με φέρνει πολλές φορές αντιμέτωπο με κόσμο όπου πιθανότατα λόγω άγνοιας, κακής εμπειρίας και επιλεκτικής μνήμης, έχει αποτυπωθεί στην αντίληψη του ότι οτιδήποτε αφορά τις χρηματιστηριακές επενδύσεις είναι εφάμιλλο του τζόγου. Ειδικά για άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών, τα αντανακλαστικά της φούσκας του ’99 ενεργοποιούνται άμεσα, δημιουργώντας τεράστια εμπόδια στην αναθεώρηση της άποψης περί αγορών και μια δεύτερη ευκαιρία για μια πιο προσεκτική ματιά στο πως αυτές λειτουργούν και τι δυνατότητες δίνουν μακροπρόθεσμα.
Το παράδοξο είναι ότι ενώ με βάση τον προηγούμενο συλλογισμό, το ελληνικό κοινό απορρίπτει τις χρηματιστηριακές επενδύσεις ως υψηλού ρίσκου, από την άλλη καθιστά τη χώρα πρωταθλήτρια στο τζόγο και στα τυχερά(;) παίγνια, με τα νούμερα να προκαλούν ίλιγγο.
Πάμε όμως να δούμε πιο συγκεκριμένα κάποια δεδομένα τα οποία πραγματικά προκαλούν εντύπωση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Focus Bari (Μάιος 2024) περίπου το 33% του πληθυσμού της Ελλάδας στοιχηματίζει τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.
Ο συνολικός τζίρος το 2024 (TGR) ανήλθε σε 15,6 δις ευρώ, αυξημένος κατά 8,5% σε σχέση με το 2023. Και τα έσοδα των στοιχηματικών εταιρειών σε 2,9 δις.
Η κατά κεφαλήν δαπάνη ανέρχεται περίπου στο 1,33% του ΑΕΠ, ποσοστό σχεδόν τριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που κινείται κοντά στο 0.5%. Νούμερα τρομακτικά αν τα εξετάσουμε με προσοχή. Πρακτικά, ο τζόγος αποτελεί σιωπηρά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του πληθυσμού. Έχει νομιμοποιηθεί στη συλλογική συνείδηση ως μια αθώα μορφή διασκέδασης και φαίνεται να μην έχουν απασχολήσει ακόμα τη δημόσια σφαίρα οι συνέπειες της επιδημίας αυτής, οι οποίες πέραν από οικονομικές σε επίπεδο ατόμου, είναι σίγουρο πως θα επηρεάσουν σε επίπεδο κοινωνίας τη χώρα μας τα επόμενα χρόνια.
Θα έλεγε κανείς πως με βάση αυτά τα νούμερα και την οικονομική κατάσταση της χώρας, η αγορά τυχερών παιγνίων θα έπρεπε να θεωρείται σχετικά κορεσμένη. Το Αντίθετο. Προβλέπεται να αυξηθεί περίπου 8,5% τον επόμενο χρόνο, δηλαδή 4 φορές περισσότερο από την ανάπτυξη που προβλέπεται για τη χώρα μας από το ΔΝΤ.
Να σημειώσουμε ότι στα παραπάνω νούμερα δεν περιλαμβάνεται ο τζίρος και τα μεγέθη που αφορούν στον παράνομο τζόγο ή τον τζόγο σε εταιρείες που δεν έχουν την άδεια να λειτουργούν στη χώρα μας, κάτι που θα καθιστούσε ακόμα δυσχερέστερη την εικόνα.
Από νοσηρή περιέργεια, συνέλλεξα τα δεδομένα από την σελίδα του Χρηματιστηρίου Αθηνών σχετικά με τη δραστηριότητα των Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών στο ελληνικό χρηματιστήριο.
Κατά μέσο όρο οι ενεργές μερίδες Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών για το 2024 ήταν 23406.
Αυτοί οι επενδυτές πραγματοποίησαν τζίρο συναλλαγών (αγοραπωλησίες δηλαδή μετοχών) ύψους 10.2 δις ευρώ.
(Στα παραπάνω μεγέθη δεν περιλαμβάνονται οι τζίροι από πλατφόρμες συναλλαγών σε Ελλάδα και εξωτερικό.)
Είναι σε κάθε περίπτωση αποκαρδιωτικό ο τζίρος σε τυχερά παίγνια να είναι υψηλότερος του τζίρου συναλλαγών στο χρηματιστήριο. Είναι προβληματικό μόλις το 0,25% του ελληνικού πληθυσμού να επενδύει σε πραγματικές εταιρείες μέσω του Χρηματιστήριου όταν το 33% των Ελλήνων τζογάρει τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.
Ίσως θα πρέπει πολιτεία και ευρύτεροι θεσμοί να αρχίσουν να μιλούν ανοιχτά για το συγκεκριμένο ζήτημα σιγά σιγά. Πέραν των οικονομικών συνεπειών, τέτοιες κοινωνικές συμπεριφορές μακροπρόθεσμα δημιουργούν νοοτροπίες και αφηγήματα με βάση τα οποία βαδίζει το σύνολο μιας κοινωνίας.
*Ο Γιώργος Καραγεώργος είναι Head of Representative Office στην Ελλάδα, Freedom24
