«Τρομάζει» η ατμοσφαιρική ρύπανση: Μόλις 7 χώρες πληρούν τα κριτήρια ασφαλείας του ΠΟΥ
Η μάχη κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης γίνεται ολοένα και δυσκολότερη, καθώς νέα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι μόνο επτά χώρες παγκοσμίως πληρούσαν τα αυστηρά όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την ποιότητα του αέρα το 2024. Την ίδια στιγμή, η απόφαση των ΗΠΑ να τερματίσουν το πρόγραμμα παγκόσμιας παρακολούθησης της ρύπανσης θέτει σε κίνδυνο την πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα για δεκάδες χώρες.
Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της IQAir, οι πιο μολυσμένες χώρες του κόσμου είναι το Τσαντ και το Μπαγκλαντές, με τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης να ξεπερνούν κατά 15 φορές τα όρια ασφαλείας του ΠΟΥ. Ακολουθούν το Πακιστάν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Ινδία. Αντίθετα, μόνο η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, οι Μπαχάμες, τα Μπαρμπέιντος, η Γρενάδα, η Εσθονία και η Ισλανδία κατάφεραν να διατηρήσουν την ατμόσφαιρα τους καθαρή.
Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί μετά την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να αποσύρουν τα συστήματα παρακολούθησης της ρύπανσης από τις πρεσβείες και τα προξενεία τους. Για περισσότερα από 17 χρόνια, αυτές οι συσκευές αποτελούσαν τη μοναδική πηγή αξιόπιστων δεδομένων για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ειδικά στην Αφρική και την Ασία. Ο τερματισμός του προγράμματος αφήνει τουλάχιστον 34 χώρες χωρίς αξιόπιστη πληροφόρηση για την ποιότητα του αέρα, δημιουργώντας κενά που θα μπορούσαν να κοστίσουν ζωές.
Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την κατάσταση, με ακραίες θερμοκρασίες να ενισχύουν τις δασικές πυρκαγιές στη Νότια Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία, αυξάνοντας περαιτέρω τη ρύπανση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις το 17% των πόλεων παγκοσμίως πληροί τα πρότυπα του ΠΟΥ, ενώ σε περιοχές όπως το Byrnihat της Ινδίας, η συγκέντρωση των επικίνδυνων σωματιδίων PM2.5 ξεπέρασε τα 128 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, αριθμός εξωφρενικά υψηλότερος από το όριο των 5 μικρογραμμαρίων που θεωρείται ασφαλές για την ανθρώπινη υγεία.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων δυσκολεύει τη χάραξη περιβαλλοντικής πολιτικής και καθιστά πιο δύσκολη την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν τη στήριξή τους χαρακτηρίζεται ως «τεράστιο πλήγμα» στις παγκόσμιες προσπάθειες για καθαρότερο αέρα, σε μια στιγμή που η ανάγκη για δράση είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
