Πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από τη Wall Street: Οικονομική καταιγίδα ή απλή αναταραχή;
Την τρέχουσα δυναμική της αγοράς, μέσα από κρίσιμους δείκτες όπως οι μεταβολές στις ροές κεφαλαίων, η πορεία των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και οι αντιδράσεις θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών, αναλύει σε άρθρο της στο Project Syndicate η διακεκριμένη οικονομολόγος, βαρόνη Dambisa Moyo.
Όπως επισημαίνει, «μετά από 12 μήνες υπεραπόδοσης σε σχέση με την υπόλοιπη παγκόσμια αγορά, το αμερικανικό χρηματιστήριο βρίσκεται αντιμέτωπο με το ενδεχόμενο σημαντικής διόρθωσης, με επενδυτές και επιχειρηματικούς ηγέτες να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και να προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους αναλόγως».
Η επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, η επίμονη πληθωριστική πίεση και η αύξηση των νέων αιτήσεων ανεργίας συνθέτουν ένα ανησυχητικό μακροοικονομικό τοπίο. Σύμφωνα με το μοντέλο GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, που παρακολουθείται στενά από την αγορά, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να καταγράψει συρρίκνωση το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Την ίδια στιγμή, πολλές μεγάλες οικονομίες παραμένουν υποτονικές. Για παράδειγμα, η Γερμανία –η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης– προβλέπεται να σημειώσει ανάπτυξη μόλις 0,2% φέτος, σύμφωνα με την Bundesbank.
Παγκόσμιοι κίνδυνοι και επενδυτική στρατηγική
Όπως επισημαίνει η Moyo, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εντεινόμενες εμπορικές εντάσεις, οι δημοσιονομικές πιέσεις και ο αυξημένος γεωπολιτικός κίνδυνος ενισχύουν το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης πτώσης των αγορών.
Ωστόσο, ενώ κάποιοι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι επενδυτές μειώνουν την έκθεσή τους στις αμερικανικές αγορές, άλλοι δείχνουν ότι η αγορά δεν αποτιμά επαρκώς τους κινδύνους. Σε αυτό το περιβάλλον, οι επενδυτές καλούνται να παρακολουθούν προσεκτικά τα ακόλουθα στοιχεία:
Υπεραπόδοση άλλων αγορών
«Τυχόν ισχυρότερη επίδοση σε άλλες αγορές μπορεί να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα», σημειώνει η Moyo. Μέχρι στιγμής:
- Ο δείκτης EURO STOXX 50 στην Ευρώπη έχει ενισχυθεί κατά 11%.
- Ο Hang Seng του Χονγκ Κονγκ έχει αυξηθεί πάνω από 14%.
- Αντίθετα, ο Dow Jones Industrial Average και ο S&P 500 υστερούν, με αποδόσεις 1,5% και -0,52% αντίστοιχα.
Η Bank of America επισημαίνει ότι οι τοποθετήσεις overweight σε αμερικανικές μετοχές μειώθηκαν στο 17% τον Φεβρουάριο από 19% τον Ιανουάριο και 36% τον Δεκέμβριο, υποδηλώνοντας μια σαφή μετατόπιση κεφαλαίων εκτός των αμερικανικών αγορών.
Παράλληλα, η προοπτική αυξημένων αμυντικών δαπανών έχει ενισχύσει τις αποτιμήσεις σε σχετικούς τομείς στην Ευρώπη, με τις μετοχές άμυνας και ασφάλειας να αυξάνονται έως και 22% μόνο την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η πτώση των αμερικανικών αγορών θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία:
- Το δολάριο φαίνεται να έχει αγγίξει οροφή έναντι του καναδικού δολαρίου (C$1,45) και του ευρώ (€0,97).
- Σημαντικό ποσό κεφαλαίων παραμένει σε money market funds (7 τρισ. δολάρια στα τέλη του 2024), γεγονός που αντανακλά είτε αποστροφή προς τον κίνδυνο (risk-off) είτε επιφυλακτικότητα έναντι τοποθετήσεων σε αμερικανικά assets υψηλότερου ρίσκου.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έρευνα της Bank of America, τα ρευστά διαθέσιμα των θεσμικών επενδυτών ανέρχονταν σε 3,5% των χαρτοφυλακίων τους τον Φεβρουάριο, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010. Αν και αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως ένδειξη αυξημένης διάθεσης ανάληψης ρίσκου (risk-on), η τράπεζα το χαρακτηρίζει «σήμα πώλησης».
Οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση
Στην αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, η πτώση των πραγματικών επιτοκίων εντείνει τις ανησυχίες. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου μειώθηκε πρόσφατα στο 4,16% σε ονομαστικούς όρους.
Η εξέλιξη αυτή μπορεί να ερμηνευθεί με δύο τρόπους:
- Ανησυχία για οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση, οδηγώντας τους επενδυτές σε ασφαλή καταφύγια.
- Προσδοκίες για δημοσιονομική εξυγίανση από την κυβέρνηση Trump, που θα μείωνε το ασφάλιστρο κινδύνου του αμερικανικού χρέους.
Η πρώτη εξήγηση φαίνεται επικρατέστερη, καθώς και άλλοι δείκτες –όπως η καταναλωτική εμπιστοσύνη– δείχνουν επιδείνωση.
Πάντως, παρά τις κινήσεις προς ασφαλέστερα assets, οι αγορές δεν έχουν αποτιμήσει πλήρως την αυξημένη μακροοικονομική αβεβαιότητα:
- Τα credit spreads παραμένουν στενά, δείχνοντας περιορισμένη φυγή προς τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (US Treasuries).
- Οι αμυντικοί τομείς δεν έχουν ξεπεράσει αισθητά τους κυκλικούς, υποδηλώνοντας ότι οι επενδυτές δεν έχουν ακόμα πανικοβληθεί.
- Τα μοχλευμένα ETFs, που συνήθως χρησιμοποιούνται από κερδοσκόπους, βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Η στάση θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών
Οι αντιδράσεις των επενδυτών εξαρτώνται από το προφίλ και την ανοχή τους στον κίνδυνο. Σύμφωνα με τη Moyo, φαίνεται πως οι θεσμικοί επενδυτές έχουν ήδη αρχίσει να προσαρμόζουν τα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ οι ιδιώτες επενδυτές και οι traders δεν έχουν ακόμη αποχωρήσει από τα αμερικανικά assets υψηλού ρίσκου.
«Αυτό σημαίνει ότι πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να αποφεύγουν να ασφαλίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους έναντι μιας πιθανής ύφεσης. Το ερώτημα είναι πότε (και αν) θα αποφασίσουν να στραφούν προς την ασφάλεια», καταλήγει η Dambisa Moyo.
