Ακρίβεια: Δεν υπάρχει λύση χωρίς μισθολογική σύγκλιση
Χωρίς μισθολογική σύγκλιση η ακρίβεια θα είναι πάντα μεγαλύτερο πρόβλημα για τους Έλληνες συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ακόμη κι αν οι τιμές γίνουν πιο ανταγωνιστικές στα αγαθά.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται πιο γρήγορα από τα εισοδήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη αλλά το χάσμα στους μισθούς είναι που κάνει τη διαφορά, καθώς ευθύνεται για την χαμηλή κατάταξη της χώρας ως προς το διαθέσιμο εισόδημα κατά κεφαλήν. Μάλιστα φαντάζει δύσκολο να γεφυρωθεί λαμβάνοντας υπόψη ότι αυξάνεται μεν αλλά με ρυθμό 3 φορές χαμηλότερο από τον αντίστοιχο ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος στην ΕΕ.
Από το 2010 το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων αυξήθηκε μόλις 14,79%, από 17.005 ευρώ σε περίπου 19.520 ευρώ κατά κεφαλήν ενώ το διαθέσιμο εισόδημα για τους Ευρωπαίους της ΕΕ αυξήθηκε κατά 46,29%, από 19.174 ευρώ σε 28.050 ευρώ κατά κεφαλήν, ήτοι 214% περισσότερο από ότι στην Ελλάδα. Αυτό το χάσμα εξανεμίζει το αποτύπωμα στην ελληνική αγορά της μικρής διαφοράς που παρουσιάζουν οι ανατιμήσεις των τελευταίων ετών συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ.
Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί την τελευταία 15ετία κατά 38,97%, ενώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 56,17%. Δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε κατά 44% μεγαλύτερη αύξηση τιμών από την Ελλάδα. Επίσης, η Ελλάδα παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης τιμών 2,59% ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση 3,74%.
Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής της αύξησης καταγράφηκε από το 2021 και μετά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, από το 2010 έως το 2011 η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση τιμών 8,14% με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,67% ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση 21,11% με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,75%, δηλαδή τριπλάσιο αυτού της Ελλάδας.
Από το 2021 έως το 2024 οι τιμές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 28,50% με μέση ετήσια αύξηση 9,5% ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 28,94% με μέση ετήσια αύξηση 9,64%. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι την δεκαετία 2010-2020 οι τιμές στην Ελλάδα παρέμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα σταθερές με σημαντικά χαμηλότερους ρυθμούς από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες/μικρότερες ανατιμήσεις
Όσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, από τις 9 που εξετάζονται, στις 8 η Ελλάδα είχε χαμηλότερη εξέλιξη τιμών σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία 15ετία. Η μεγαλύτερη διαφορά καταγράφεται στα αρτοποιήματα και δημητριακά με την Ελλάδα να έχει κατά 54% μικρότερη αύξηση τιμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα γλυκά και ζαχαρώδη, με την Ελλάδα να έχει 50% μικρότερη αύξηση και στα φρούτα, με την Ελλάδα να έχει 45% μικρότερη αύξηση. Η μόνη κατηγορία στην οποία η Ελλάδα είχε μεγαλύτερη αύξηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν τα λίπη και έλαια εξαιτίας της αύξησης του ελαιόλαδου την τελευταία διετία και της βαρύτητάς του στο ελληνικό καλάθι.
Στα προϊόντα σούπερ μάρκετ εκτός τροφίμων διαπιστώνονται ακόμη μεγαλύτερες διαφορές. Για την κατηγορία των ειδών φροντίδας για το σπίτι (απορρυπαντικά, καθαριστικά κλπ), η αύξηση που καταγράφεται στην Ελλάδα είναι 7,7% την τελευταία 15ετία έναντι 35,9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αρκετά έτη να καταγράφεται μείωση. Όσον αφορά την κατηγορία ειδών προσωπικής φροντίδας υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από το 2016 και μετά και την περίοδο αυτή καταγράφεται μείωση των τιμών στην Ελλάδα κατά -3,3% και αύξηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 19,7%.
