Ψεύτικα καλλυντικά και αυτοσχέδια εκρηκτικά: Το αποτυχημένο ρωσικό σχέδιο σαμποτάζ σε Βρετανία, Γερμανία και Πολωνία

Ψεύτικα καλλυντικά, μαξιλάρια μασάζ και σεξουαλικά παιχνίδια. Ακατέργαστα αυτοσχέδια εκρηκτικά. Ένας Ρώσος γνωστός ως Warrior. Μια κωδική λέξη: Mary.

Αυτά είναι μεταξύ των βασικών στοιχείων ενός ύποπτου σχεδίου σαμποτάζ από Ρώσους που οδήγησε στην έκρηξη τριών δεμάτων σε αποθήκες ταχυμεταφορών στη Βρετανία, τη Γερμανία και την Πολωνία το περασμένο καλοκαίρι, δήλωσε στο Reuters άτομο με γνώση της πολωνικής έρευνας.

Τα μαξιλάρια, που ήταν συσκευασμένα στα δέματα με τα καλλυντικά και τα ερωτικά παιχνίδια, περιείχαν κρυμμένους αυτοσχέδιους εμπρηστικούς μηχανισμούς από ένα κοκτέιλ χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του εξαιρετικά αντιδραστικού μαγνησίου, σύμφωνα με το άτομο που γνωρίζει την υπόθεση και το οποίο έδωσε την πιο λεπτομερή περιγραφή της υποτιθέμενης συνωμοσίας.

Οι χημικές ουσίες αναφλέγονταν από προχρονολογημένους πυροκροτητές προσαρμοσμένους από φτηνές κινεζικές ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό αντικειμένων όπως τα χαμένα κλειδιά, με το αποτέλεσμα να ενισχύεται από τα σωληνάρια που έμοιαζαν με καλλυντικά αλλά στην πραγματικότητα περιείχαν ένα τζελ από εύφλεκτες ενώσεις, συμπεριλαμβανομένου του νιτρομεθανίου, σύμφωνα με την πηγή.

«Η διαδικασία σε αυτή την υπόθεση αφορά εγκληματικές δραστηριότητες εμπνευσμένες από τη ρωσική GRU», δήλωσε το πρόσωπο αυτό, αναφερόμενο στην υπηρεσία εξωτερικών στρατιωτικών πληροφοριών της Μόσχας.

Το Reuters αναφέρει για πρώτη φορά τις λεπτομέρειες της έρευνας, βασιζόμενο στον απολογισμό που έδωσε η πηγή που βρίσκεται κοντά στην πολωνική υπόθεση, καθώς και σε συνεντεύξεις με περισσότερους από δώδεκα Ευρωπαίους αξιωματούχους ασφαλείας. Τα ευρήματα παρέχουν μια σπάνια εικόνα για το πώς εξελίσσονται οι εκστρατείες σαμποτάζ επί τόπου.

Οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφαλείας δημοσιοποίησαν τις πυρκαγιές των δεμάτων τον Οκτώβριο, περιγράφοντάς τες ως μέρος ενός «υβριδικού πολέμου» που διεξάγει η Ρωσία για να αποσταθεροποιήσει τη λειτουργία των χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία, περιλαμβάνοντας τακτικές όπως εμπρησμούς και κυβερνοεπιθέσεις.

Είπαν ότι τα δέματα -τα οποία πήραν φωτιά σε αποθήκες, προκαλώντας πυρκαγιές αλλά χωρίς να βλάψουν κανέναν- ήταν μια πρόβα για ένα μελλοντικό ρωσικό σχέδιο να πυροδοτήσει παρόμοια δέματα στον αέρα σε πτήσεις φορτίου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.

«Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτές οι επιθέσεις εντάθηκαν, έγιναν πιο συχνές, πιο δυναμικές», δήλωσε ο Νίκου Ποπέσκου, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας μέχρι τις αρχές του περασμένου έτους και τώρα διακεκριμένος συνεργάτης πολιτικής στο think-tank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.«Φυσικά, αυτό αποτελεί κίνδυνο για τους ανθρώπους, για τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Το Κρεμλίνο απέρριψε την κατηγορία ότι η Ρωσία έβαλε το χέρι της στις πυρκαγιές. «Δεν γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτό», δήλωσε ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ στο Reuters. «Δεν αποκλείουμε ότι πρόκειται για περισσότερες ψευδείς ειδήσεις ή για μια εκδήλωση τυφλής ρωσοφοβίας».

Οι εκρήξεις των πακέτων πραγματοποιήθηκαν στις 19, 20 και 21 Ιουλίου στη βρετανική πόλη Μπέρμιγχαμ, στη Λειψία της Γερμανίας και κοντά στην πολωνική πρωτεύουσα Βαρσοβία.

Δύο αξιωματούχοι ασφαλείας της ΕΕ με γνώση των φερόμενων επιθέσεων, οι οποίοι ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία τους για να συζητήσουν ευαίσθητες πληροφορίες, δήλωσαν ότι ο πολωνικός πυρήνας ήταν χαρακτηριστικός των μεθόδων των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Οι Ρώσοι χειριστές συχνά στρατολογούν ντόπιους εγκληματίες για να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους, πρόσθεσαν οι αξιωματούχοι, δίνοντάς τους βασικές οδηγίες μέσω Telegram και πληρώνοντας κάθε πράκτορα έως και μερικές χιλιάδες ευρώ ανά δουλειά.

Τα συστατικά και οι αναφλεκτήρες που περιγράφονται λεπτομερώς στην υπόθεση είναι ευρέως διαθέσιμα σε καταστήματα που πωλούν προϊόντα όπως λιπάσματα και πυροτεχνήματα, δήλωσε ο Γιάροσλαβ Στέλμαχ, πρώην ειδικός σε θέματα εξουδετέρωσης βομβών, ο οποίος διευθύνει το Safety Project, μια συμβουλευτική εταιρεία που παρέχει συμβουλές για την ασφάλεια των δημόσιων κτιρίων μεταξύ άλλων.

Ενώ οι μικρές, ακατέργαστες συσκευές μπορεί να είναι σε θέση να προκαλέσουν μόνο μια μικρή πυρκαγιά, θα μπορούσε να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, δήλωσε στο Reuters.«Πρόκειται για μια εξαιρετικά φτηνή, πολύ αποτελεσματική, εξαιρετικά ανώνυμη μέθοδο παραγωγής εκρηκτικών μηχανισμών», πρόσθεσε.

Η υπόθεση της πολωνικής εισαγγελίας βασίζεται σε μαρτυρίες τουλάχιστον πέντε υπόπτων μελών του φερόμενου ως πυρήνα δολιοφθοράς, καθώς και σε απόρρητα ευρήματα των υπηρεσιών ασφαλείας, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση της έρευνας.

Η εθνική εισαγγελία δήλωσε ότι οι ερευνητές κατέσχεσαν επίσης ένα τέταρτο δέμα που δεν εξερράγη σε αποθήκη της Βαρσοβίας, επιτρέποντάς τους να εξετάσουν το περιεχόμενό του άθικτο.

Οι Πολωνοί ερευνητές ισχυρίζονται ότι ένας Ουκρανός ονόματι Βλάντισλαβ Ντι που ζούσε στη νότια Πολωνία έπαιξε βασικό ρόλο στην ευρωπαϊκή δοκιμαστική αποστολή, ενεργώντας σύμφωνα με τις οδηγίες που έλαβε στο Telegram από έναν χειριστή της GRU, τον οποίο γνώριζε μόνο ως «Warrior», δήλωσε η πηγή.

Η πολωνική νομοθεσία δεν επιτρέπει τη δημοσιοποίηση των επωνύμων των ατόμων που αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες. Ωστόσο, το πλήρες όνομα του υπόπτου – Βλάντισλαβ Ντέρκαβετς – αποκαλύφθηκε δημοσίως σε σχετική δικαστική υπόθεση στη Βοσνία, όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί στην ταυτοποίηση, στην οποία ένα άλλο ύποπτο μέλος της φερόμενης συνωμοσίας των δεμάτων αντιμετώπιζε την έκδοσή του στην Πολωνία.

Στις 18 Ιουλίου, ο Βλάντισλαβ οδήγησε ένα Opel Astra από το σπίτι του στο Κατοβίτσε πέρασε τα σύνορα με τη λιθουανική πόλη Κάουνας, όπου συνέλεξε περισσότερα από δώδεκα αντικείμενα από το πορτμπαγκάζ ενός σταθμευμένου αυτοκινήτου, σύμφωνα με το πρόσωπο που βρίσκεται κοντά στην υπόθεση της πολωνικής εισαγγελίας.

Ο 27χρονος συνέχισε με αυτοκίνητο προς την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, το Βίλνιους, όπου πακετάρισε τέσσερα πακέτα, το καθένα με ένα μαξιλάρι καθώς και μερικά από τα σωληνάρια καλλυντικών και σεξουαλικά παιχνίδια. Προτού τα σφραγίσει, πάτησε δύο κουμπιά για να ενεργοποιήσει μηχανισμούς προχρονολογημένης έκρηξης, σύμφωνα με την πηγή, η οποία είπε ότι οι συσκευές ήταν τύπου που επέτρεπαν στους χρήστες να ρυθμίζουν τους χρόνους ενεργοποίησης από μερικά δευτερόλεπτα έως και μήνες μπροστά.

Στις 19 Ιουλίου παρέδωσε τα δέματα σε έναν άνδρα σε ένα πάρκο στο Βίλνιους, ο οποίος χρησιμοποίησε την κωδική λέξη «Mary», είπε το άτομο. Τα δέματα ταχυδρομήθηκαν την ίδια ημέρα από την πόλη, πρόσθεσε.

Ο Βλάντισλαβ συνελήφθη στην Πολωνία στις αρχές Αυγούστου και κατηγορήθηκε για την εκτέλεση τρομοκρατικών ενεργειών για λογαριασμό των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Τον Ιανουάριο, δικαστήριο της Βαρσοβίας παρέτεινε την κράτησή του κοντά στην πρωτεύουσα μέχρι τον Μάιο, ενώ η έρευνα συνεχίζεται.

Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον Βλάντισλαβ που κρατείτο και ο δικηγόρος του που διορίστηκε από το δικαστήριο δήλωσε ότι δεν μπορεί να σχολιάσει, δεδομένου ότι δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες της έρευνας, η οποία βρίσκεται σε προδικαστικό στάδιο.

Η εθνική εισαγγελία δήλωσε στο Reuters ότι ο ύποπτος αρνήθηκε και τις δύο κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας για ξένη υπηρεσία πληροφοριών, και έδωσε «εκτενείς εξηγήσεις» για τις ενέργειές του, τις οποίες η υπηρεσία δήλωσε ότι δεν ήταν σε θέση να αποκαλύψει λόγω του απορρήτου της έρευνας.

Όταν ανακρίθηκε μετά τη σύλληψή του, ο Vladyslav είπε στους ερευνητές ότι τον είχε συστήσει στον Warrior ένας φίλος του και ότι επικοινωνούσαν μόνο μέσω Telegram, δήλωσε η πηγή που γνωρίζει την έρευνα.

Οι πολωνικές εισαγγελικές αρχές κατηγορούν έναν άλλο άνδρα, τον 44χρονο Αλεξάντερ Β, ότι ήταν μέλος του ίδιου πολωνικού πυρήνα με τον Βλάντισλαβ. Το έργο του, λένε, περιελάμβανε την προετοιμασία του τρόπου για τη στόχευση των φορτηγών αεροσκαφών με προορισμό τη Βόρεια Αμερική, οργανώνοντας την αποστολή πακέτων με αθλητικά παπούτσια και ρούχα από τη Βαρσοβία στην Ουάσινγκτον και την Οτάβα, προκειμένου να συλλέξει πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους επεξεργασίας των δεμάτων και το χρονοδιάγραμμα.

Ο Αλεξάντερ ήταν ο ύποπτος που οι πολωνικές αρχές επεδίωκαν να εκδώσουν από τη Βοσνία, όπου κατονομάστηκε δημοσίως με το πλήρες όνομά του ως Αλεξάντερ Μπεζρουκάβι, Ρώσος υπήκοος από το Ροστόφ-ον-Ντον. Ο ίδιος δήλωσε σε ακρόαση στη βοσνιακή πρωτεύουσα Σαράγεβο τον Ιανουάριο ότι δεν είχε καμία συμμετοχή ή γνώση για οποιαδήποτε συνωμοσία με στόχο αποθήκες ή φορτηγά αεροπλάνα.

Ο Μπεζρουκάβι έχασε τη μάχη για την έκδοσή του και εκδόθηκε στην Πολωνία τον Φεβρουάριο. Το Reuters δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει μαζί του κατά τη διάρκεια της κράτησης ή να επικοινωνήσει με δικηγόρο που τον εκπροσωπεί. Έχει αρνηθεί τις κατηγορίες που του αποδίδονται, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας για ξένη υπηρεσία πληροφοριών, σύμφωνα με το πρόσωπο που γνωρίζει την πολωνική έρευνα.