Ποιο στιλ ανατροφής προτείνουν οι ειδικοί στους γονείς για τα παιδιά τους
Η αναζήτηση του όρου «γονεϊκά στιλ» αυξήθηκε κατά 400% μέσα στον Μάρτιο του 2025, σύμφωνα με δεδομένα του Google Trends. Κι ενώ το δημόσιο ενδιαφέρον έχει στραφεί τελευταία προς πιο σύγχρονες προσεγγίσεις όπως η «gentle parenting», η «positive parenting» ή η «lighthouse parenting», ένα πιο παραδοσιακό μοντέλο φαίνεται να επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο: το authoritative.
Στην κορυφή των σχετικών αναζητήσεων βρέθηκε η φράση “authoritative parenting style”, γεγονός που δείχνει πως πολλοί προσπαθούν να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ αυτού και του συχνά συγκεχυμένου authoritarian.
Η σύγχυση είναι κοινή — αλλά η διαφορά ουσιαστική
Η παιδίατρος Dr. Mona Amin εξηγεί: «Είναι πολύ εύκολο να τα μπερδέψεις. Όμως η διαφορά ανάμεσα στο authoritarian και το authoritative στιλ είναι πολύ ουσιαστική και έχει σοβαρές επιπτώσεις, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα».
Αυταρχικό στιλ: Έλεγχος χωρίς ενσυναίσθηση
Το authoritarian στιλ χαρακτηρίζεται από ένα αυστηρό, κάθετο μοντέλο ανατροφής. Οι γονείς έχουν υψηλές απαιτήσεις και χαμηλά επίπεδα συναισθηματικής στήριξης.
«Δεν υπάρχει πολλή συζήτηση, ούτε συνεργασία», λέει η Amin. «Σκεφτείτε τον γονιό που λέει: “Κάν’ το γιατί έτσι είπα.”»
Σε αυτό το πλαίσιο, οι κανόνες δεν εξηγούνται στο παιδί. Αντίθετα, εφαρμόζονται ποινές, συχνά άσχετες με τη συμπεριφορά που τις προκάλεσε. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί ξεσπάσει σε κλάματα στο σούπερ μάρκετ, ένας αυταρχικός γονιός μπορεί να πει: «Σταμάτα να κλαις, φεύγουμε τώρα. Ξέχνα το πάρκο αύριο».
Δεν γίνεται αναγνώριση των συναισθημάτων, ούτε απόπειρα κατανόησης της συμπεριφοράς. Μόνο απειλές. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποδώσει στιγμιαία υπακοή, αλλά οι συνέπειες είναι σοβαρές. Όπως τονίζει η Dr. Amin: «Τα παιδιά που μεγαλώνουν έτσι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άγχος ή άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας στην ενήλικη ζωή.»
Η αναπτυξιακή ψυχολόγος και συγγραφέας Aliza Pressman προσθέτει ότι ακόμη και τα άμεσα αποτελέσματα του authoritarian parenting δεν είναι θετικά. Τα παιδιά νιώθουν φόβο αντί για σύνδεση με τους γονείς τους. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
«Όταν είναι έφηβοι, υπάρχει ο κίνδυνος να προτιμήσουν να βρεθούν σε ένα νοσοκομείο ή σε ένα αστυνομικό τμήμα παρά να αποκαλύψουν στους γονείς τους ότι έσπασαν κάποιον κανόνα,» προειδοποιεί.
Εποικοδομητικά αυστηρό στιλ: Όρια με στήριξη
Στον αντίποδα, το authoritative στιλ βασίζεται σε έναν συνδυασμό υψηλών προσδοκιών και υψηλής υποστήριξης. Ο γονιός θέτει όρια, αλλά με κατανόηση και ενσυναίσθηση.
«Υπάρχει αυστηρότητα, αλλά και καθοδήγηση», εξηγεί η Amin. Αν, για παράδειγμα, το παιδί δεν καθαρίσει το δωμάτιό του, ο γονιός δεν καταφεύγει στην τιμωρία. Αντιθέτως, του εξηγεί γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει τάξη, αναγνωρίζει ότι μπορεί να το βρίσκει δύσκολο ή κουραστικό, αλλά τελικά το ενθαρρύνει να ολοκληρώσει την υποχρέωσή του.
Αυτή η προσέγγιση χρειάζεται περισσότερο χρόνο και υπομονή στην αρχή, όμως τα οφέλη είναι μακροπρόθεσμα και σημαντικά.
«Η έρευνα δείχνει ότι είναι το στιλ ανατροφής που οδηγεί σε πιο ικανούς, συναισθηματικά ρυθμισμένους ενήλικες, με καλύτερες δεξιότητες διαχείρισης του στρες και υψηλότερη ανθεκτικότητα,» σημειώνει η Amin.
Η Pressman συμπληρώνει ότι τα παιδιά μεγαλώνουν με περισσότερη ασφάλεια όταν υπάρχουν σαφή όρια, αλλά και χώρος για προσωπική έκφραση.
«Καθοδηγούνται από “προστατευτικές μπάρες” που εσύ έχεις θέσει. Μέσα σε αυτές τις μπάρες, υπάρχει ελευθερία έκφρασης. Αυτό τα βοηθά να νιώθουν ασφαλή, αλλά και ελεύθερα να είναι ο εαυτός τους.»
Αυτή η αίσθηση ασφάλειας ενισχύει τη συναισθηματική τους ωριμότητα. Στην ενήλικη ζωή, μπορούν να εμπιστευτούν τη δική τους κρίση, να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους και να έχουν πιο υγιείς σχέσεις.
Η ειρωνεία της «ελευθερίας»: Πώς η ενσυναίσθηση οδηγεί σε μεγαλύτερη υπακοή
Παρότι μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, τα παιδιά είναι πιο πρόθυμα να συμμορφωθούν όταν νιώθουν ότι αγαπιούνται χωρίς όρους.
«Όταν ένα παιδί νιώθει ότι το αγαπούν για αυτό που είναι και όχι μόνο για τη συμπεριφορά του, είναι πολύ πιο πιθανό να συμπεριφέρεται καλά σε βάθος χρόνου,» λέει η Pressman.
Η προσέγγιση του authoritative parenting προσφέρει σταθερότητα και προσανατολισμό χωρίς να καταπιέζει. Κι αυτό είναι το πιο στέρεο θεμέλιο για να μεγαλώσουν παιδιά που όχι μόνο υπακούν, αλλά ανθίζουν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
- Η «κόκκινη σημαία» που πρέπει να προσέξετε πριν αποδεχθείτε μια νέα δουλειά
- Αγορά Εργασίας: Ποιοι ρόλοι απειλούνται από την Τεχνητή Νοημοσύνη;
- Οι 5 δεξιότητες που θα σας κάνουν ανάρπαστους στην αγορά εργασίας το 2025
Πηγή: cnbc.com
