Πώς ο χρυσός επανακαθορίζει το ρόλο του στις διεθνείς αγορές
Εκρηκτική άνοδο σημειώνουν oι τιμές του χρυσού, καθώς η πρόσφατη αναταραχή στο εμπόριο οδηγεί τους επενδυτές στο ασφαλές καταφύγιο του πολύτιμου μετάλλου, την ώρα που ανταγωνιστικά στοιχεία ενεργητικού όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και το δολάριο σημειώνουν πτώση.
Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με το CNBC, συνδέεται με τη ριζική αλλαγή στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ υπό την ηγεσία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με τον χρυσό να «καλύπτει το κενό» ως το βασικό ασφαλές καταφύγιο της αγοράς, σύμφωνα με τον Vivek Dhar, διευθυντή έρευνας ορυχείων και ενεργειακών εμπορευμάτων της Commonwealth Bank of Australia.
«Αυτό που καθιστά αυτή τη φυγή προς ασφαλή καταφύγια τόσο μοναδική είναι το γεγονός ότι οι επενδυτές απομακρύνονται από το δολάριο ΗΠΑ και τα ομόλογα, καθώς η ελκυστικότητα τους ως ασφαλών επενδύσεων έχει μειωθεί», πρόσθεσε ο Dhar.
Οι τιμές του χρυσού σημειώνουν διαρκώς νέα ρεκόρ, φθάνοντας στα 3.500 δολάρια ανά ουγγιά την Τρίτη, ενώ όλο και περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν περαιτέρω άνοδο. Η J.P. Morgan εκτιμά ότι το πολύτιμο μέταλλο θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στα 3.675 δολάρια ανά ουγγιά στο τέταρτο τρίμηνο του 2025 και θα φτάσει τα 4.000 δολάρια το δεύτερο τρίμηνο του 2026.
Αντίθετα, τα αμερικανικά ομόλογα έχουν δεχτεί έντονες πιέσεις τις τελευταίες εβδομάδες, με την απόδοση του 30ετούς να αγγίζει το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2023. Την ίδια ώρα, ο δείκτης δολαρίου υποχωρεί, έχοντας χάσει 8% από την αρχή του έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της LSEG.
Ενώ η απόδοση του 30ετούς ομολόγου είχε αυξηθεί μόλις κατά 2 μονάδες βάσης από τις αρχές του έτους, η άνοδος μέσα σε μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση των ανταποδοτικών δασμών από τον Τραμπ ξεπέρασε τις 30 μονάδες βάσης — το ίδιο συνέβη και με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου. Παράλληλα, οι τιμές spot του χρυσού έχουν αυξηθεί κατά 25% μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία της LSEG.
Αν και οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων έχουν υποχωρήσει από τα υψηλά που κατέγραψαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα, και το δολάριο έχει ενισχυθεί ελαφρώς μετά την αναδίπλωση Τραμπ σχετικά με τις δηλώσεις του περί αποπομπής του προέδρου της Fed, Τζερόμ Πάουελ, η θέση των αμερικανικών στοιχείων ενεργητικού στα μάτια των επενδυτών έχει ήδη πληγεί.
«Αν και απέχουμε πολύ από το να μιλήσουμε για “το τέλος του δολαρίου”, είναι δίκαιο να πούμε πως η εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ, την οικονομία της και τα βασικά περιουσιακά της στοιχεία —το δολάριο και τα ομόλογα— έχει αποδυναμωθεί», δήλωσε ο στρατηγικός αναλυτής της World Gold Council, John Reade, στο CNBC.
Γιατί η “χρυσή” στροφή
Σύμφωνα με το CNBC, η παραδοσιακά αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ αποδόσεων των ομολόγων και της τιμής του χρυσού φαίνεται πως έχει «σπάσει». Κανονικά, όταν οι αποδόσεις αυξάνονται, ο χρυσός γίνεται λιγότερο ελκυστικός λόγω του υψηλότερου κόστους ευκαιρίας, καθώς δεν αποφέρει τόκους.
Η ιδιότητα του χρυσού ως αντισταθμίσματος έναντι του πληθωρισμού τον καθιστά «ξεχωριστό», δήλωσε ο Michael Ryan, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Waikato, στη σχολή λογιστικής, χρηματοοικονομικών και οικονομίας. Οι δασμοί αναμένεται να αυξήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, κάτι που συνεπάγεται υψηλότερα επιτόκια στο μέλλον, γεγονός που ασκεί πίεση στα κρατικά ομόλογα, εξηγεί ο Ryan.
«Ο χρυσός, ωστόσο, ιστορικά θεωρείται αντιστάθμισμα στον πληθωρισμό, γεγονός που ίσως εξηγεί την αυξημένη του προτίμηση — ίσως είναι οι αντιπληθωριστικές του ιδιότητες που τον καθιστούν “ξεχωριστό”», προσθέτει.
Σε αντίθεση με τα νομίσματα ή τα κρατικά ομόλογα, ο χρυσός δεν φέρει πιστωτικό κίνδυνο και δεν συνδέεται με την οικονομική ή πολιτική πορεία μιας συγκεκριμένης χώρας.
Άλλος ένας λόγος για την κατάρρευση της παραδοσιακής σχέσης μεταξύ χρυσού και ομολόγων είναι η φθίνουσα εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ και στο αφήγημα της «αμερικανικής υπεροχής», σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στο CNBC. «Υπάρχει μειούμενη εμπιστοσύνη στα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία λόγω τόσο οικονομικών όσο και γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων», ανέφερε η Soni Kumari, στρατηγική αναλύτρια εμπορευμάτων της ANZ.
Οι αγορές θεωρούν τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ ως στρατηγικό λάθος, και η ανεξαρτησία του χρυσού από οποιαδήποτε νομισματική ή δημοσιονομική πολιτική έχει ενισχύσει τη γοητεία του.
«Σε αντίθεση με τα νομίσματα ή τα κρατικά ομόλογα, ο χρυσός δεν φέρει πιστωτικό κίνδυνο και δεν εξαρτάται από την οικονομική ή πολιτική πορεία μιας και μόνο χώρας», δήλωσε ο Alexander Zumpfe, trader πολύτιμων μετάλλων στην Heraeus. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε περιόδους κατά τις οποίες η εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά εργαλεία κλονίζεται.
Πρόσθετη λάμψη στον χρυσό δίνει η φθίνουσα ελκυστικότητα του δολαρίου. Ένα ασθενέστερο δολάριο καθιστά τα εμπορεύματα που τιμολογούνται σε αυτό —όπως ο χρυσός— πιο ελκυστικά για κατόχους άλλων νομισμάτων.
Η τάση της διαφοροποίησης
Οι κεντρικές τράπεζες αναδυόμενων αγορών, οι οποίες διαχρονικά έχουν χαμηλότερη έκθεση στον χρυσό σε σχέση με τις ανεπτυγμένες, στρέφονται στο πολύτιμο μέταλλο και αναμένεται να παραμείνουν ενεργοί αγοραστές, καθώς επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν τα αποθεματικά τους που βασίζονται στο δολάριο, δήλωσε ο Eli Lee, επικεφαλής στρατηγικής επενδύσεων στην Bank of Singapore.
Η πρόσφατη πτώση του δολαρίου έχει τροφοδοτήσει συζητήσεις για παγκόσμια απο-δολαριοποίηση, αμφισβητώντας τη θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Ο χρυσός έχει προταθεί αρκετές φορές ως πιθανό εναλλακτικό κύριο αποθεματικό μέσο.
«Οι χώρες συνειδητοποίησαν ότι ο χρυσός αποτελεί πιθανό “ασφαλές καταφύγιο” έναντι του κινδύνου οι ΗΠΑ να παγώσουν συναλλαγματικά αποθέματα χωρών που δεν ευθυγραμμίζονται με την αμερικανική πολιτική», δήλωσε ο Dhar της CBA.
Αν και η πτώση του δολαρίου ωφελεί τον χρυσό, ο Dhar σημειώνει πως είναι ακόμη δύσκολο να φανταστούμε ένα μέλλον όπου η απομάκρυνση από το δολάριο θα είναι ουσιαστική, δεδομένου του κόστους φύλαξης και μεταφοράς του χρυσού — καθώς και του γεγονότος ότι δεν αποφέρει τόκους, κάτι που περιορίζει την ελκυστικότητά του.
Επιπλέον, παρόλο που έχει γίνει μια επαναξιολόγηση του καθεστώτος ασφαλούς καταφυγίου για τα ομόλογα των ΗΠΑ, είναι «εξαιρετικά δύσκολο» να αντικατασταθούν, δεδομένου ότι πρόκειται για την «πιο ρευστοποιήσιμη αγορά στον κόσμο», όπως εξηγεί ο Todd Brighton, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Franklin Income Investors. Η αντικατάσταση των αμερικανικών ομολόγων ως ασφαλών καταφυγίων δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα, ακόμη και αν βαδίζουμε προς έναν περισσότερο πολυπολικό κόσμο.
