Άκαρπη η βρετανική πρωτοβουλία για πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά της ΕΕ – Απορρίφθηκε από τις Βρυξέλλες

Bρετανική προσπάθεια να εξασφαλίσει πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ, στο πλαίσιο μιας «επανεκκίνησης» των μετα-Brexit σχέσεων, απορρίφθηκε από τις Βρυξέλλες, καθώς οι διαπραγματεύσεις εντείνονται ενόψει κρίσιμης συνόδου κορυφής στο Λονδίνο τον επόμενο μήνα.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Σερ Keir Starmer είχε ζητήσει συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης με την ΕΕ για την πιστοποίηση προδιαγραφών προϊόντων, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας για τις βρετανικές επιχειρήσεις που εξάγουν αγαθά στην ενιαία αγορά.

Ωστόσο, σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες, η Γαλλία απέρριψε κατηγορηματικά το αίτημα, ενώ υπήρξε γενική συναίνεση ότι η πρόταση είναι αδιέξοδη.

Ένας διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε την Παρασκευή: «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Η Ελβετία έχει τέτοια συμφωνία, αλλά συνεισφέρει στον προϋπολογισμό της ΕΕ και αποδέχεται την ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων και κεφαλαίων».

Αυτή η διένεξη σηματοδοτεί την έναρξη μιας σκληρής διαπραγμάτευσης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ, την οποία και οι δύο πλευρές αναμένουν να ενταθεί το φθινόπωρο, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους.

Ο Starmer και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι οι χώρες θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα σύμφωνο ασφάλειας και άμυνας στη σύνοδο της 19ης Μαΐου, ανοίγοντας τον δρόμο για την πρόσβαση του Ηνωμένου Βασιλείου στο νέο ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο ύψους 150 δισ. ευρώ.

Για να διευκολυνθεί η συμφωνία αυτή, αναμένεται το Ηνωμένο Βασίλειο να αποδεχθεί την παράταση των υφιστάμενων αλιευτικών δικαιωμάτων της ΕΕ στα βρετανικά ύδατα για αρκετά χρόνια, σύμφωνα με διπλωμάτες του μπλοκ, πιθανώς αναβάλλοντας περαιτέρω διαπραγματεύσεις μέχρι τις επόμενες εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο, που αναμένονται το 2029.

Παράλληλα, θα υπάρξει και ξεχωριστό ανακοινωθέν της συνόδου που θα καθορίζει μια «κοινή κατανόηση» για τα εν δυνάμει στοιχεία μιας ευρύτερης συμφωνίας αργότερα εντός του έτους, που θα περιλαμβάνει θέματα όπως η κινητικότητα των νέων, η ενεργειακή ασφάλεια και η διευκόλυνση μετακίνησης των Βρετανών εντός της Ευρώπης.

Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες, ο απεσταλμένος του Starmer στις Βρυξέλλες—ο πρώην αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών Michael Elam —ζήτησε το έγγραφο να μην οριστικοποιηθεί πριν τον επόμενο μήνα ώστε να μην «επηρεάσει» τις τοπικές εκλογές στην Αγγλία που διεξάγονται την Πέμπτη.

Το Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλε τρία αιτήματα προς τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της προσπάθειας διαμόρφωσης του εγγράφου που θα αποτελέσει τη βάση για τις μετα-συνόδου διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με ανώτερους διπλωμάτες της ΕΕ.

Ξεκάθαρο μήνυμα

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ, τα οποία ενημερώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά τις συνομιλίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, αντέδρασαν ψυχρά στα τρία αιτήματα: συμφωνία για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, διευκολύνσεις για περιοδεύοντες καλλιτέχνες, και συμφωνία για την πιστοποίηση βιομηχανικών προϊόντων.

Ανώτερα στελέχη της ΕΕ ανέφεραν ότι οι Βρυξέλλες έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα ότι δεν πρόκειται να προσφέρουν στο Ηνωμένο Βασίλειο την αποκαλούμενη αμοιβαία αναγνώριση αξιολόγησης συμμόρφωσης, που θα επέτρεπε την άμεση κυκλοφορία στη μοναδική αγορά προϊόντων πιστοποιημένων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι διπλωμάτες υποστηρίζουν ότι η άρνηση των Βρυξελλών υποδηλώνει τα όρια της δυνατότητας του Ηνωμένου Βασιλείου να μειώσει τα εμπόδια στο εμπόριο με την ΕΕ, εφόσον επιμένει στις κόκκινες γραμμές του να μην επανενταχθεί στην ενιαία αγορά ή στην τελωνειακή ένωση.

Επιπλέον, επισήμαναν ότι και η λεγόμενη συμφωνία επιστροφών —όπου παράτυποι μετανάστες στο Ηνωμένο Βασίλειο θα επέστρεφαν στις πρώτες χώρες εισόδου στην ΕΕ— θεωρείται επίσης εξαιρετικά απίθανη, λόγω των πολιτικών ευαισθησιών για τη μετανάστευση στα κράτη-μέλη.

Τις τελευταίες εβδομάδες, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία πραγματοποιούν συνομιλίες, όπως έχει αποκαλύψει η Financial Times, για συμφωνία ανταλλαγής μεταναστών, κατά την οποία ένα άτομο θα απελαύνεται από το ΗΒ με αντάλλαγμα την επιστροφή ενός άλλου από τη Γαλλία.

Ωστόσο, επικρατεί σκεπτικισμός σχετικά με το αν θα μπορούσε αυτό να επεκταθεί σε πολυμερή συμφωνία.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ απορρίπτει την ευρύτερη εκδοχή της ΕΕ για πρόγραμμα κινητικότητας νέων ηλικίας 18 έως 30 ετών, πιέζει για συμφωνία που θα διευκολύνει την πρόσβαση Βρετανών καλλιτεχνών και μουσικών σε ευρωπαϊκές περιοδείες, μετά από έντονο lobbying του κλάδου.

Ο Starmer συμπεριέλαβε αυτήν τη συμφωνία στο εκλογικό μανιφέστο των Εργατικών του 2024, παρότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη προειδοποιήσει την προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών ότι η ενίσχυση της πρόσβασης για καλλιτέχνες και τον εξοπλισμό τους προϋποθέτει στοιχεία πρόσβασης στην ενιαία αγορά — κάτι που απορρίπτουν και τα δύο μεγάλα βρετανικά κόμματα.

Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες δεν απέκλεισαν πλήρως την πιθανότητα παραχωρήσεων προς το Ηνωμένο Βασίλειο, με τα κράτη-μέλη να δεσμεύονται ότι θα διευκολύνουν τη χορήγηση θεωρήσεων για καλλιτέχνες.

Σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση, ενδέχεται επίσης να επιτραπεί σε Βρετανούς πολίτες να χρησιμοποιούν τις αυτόματες πύλες εισόδου (e-gates) στα αεροδρόμια της ΕΕ.

Ο Elam είπε στους διαπραγματευτές της ΕΕ ότι οποιοδήποτε πρόγραμμα κινητικότητας νέων θα πρέπει να συνοδεύεται από πλαφόν για τον έλεγχο του αριθμού συμμετεχόντων, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ.

Η βρετανική πλευρά σημείωσε ότι αντίστοιχα προγράμματα με χώρες όπως ο Καναδάς περιλαμβάνουν ανώτατα όρια.

Εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης δήλωσε: «Δεν σχολιάζουμε σε πραγματικό χρόνο τις συνομιλίες μας με την ΕΕ• οι διαπραγματεύσεις είναι σε εξέλιξη και καλύπτουν ευρύ φάσμα ζητημάτων».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Most Powerful Women Summit 2025: Η ηγεσία αλλάζει. Ο κόσμος αλλάζει. Αλλάζουμε κι εμείς
• Ελληνική Οικονομία: Η υπεραπόδοση των φόρων και το κοινωνικό μέρισμα
• Goldman Sachs: Ψήφος εμπιστοσύνης στις ελληνικές τράπεζες – Τα δυνατά χαρτιά και οι 5 κίνδυνοι του κλάδου