Ισπανία – Πορτογαλία: Τι αποκάλυψε το μεγαλύτερο μπλακ άουτ της δεκαετίας
Ένα πρωτοφανές μπλακ άουτ βύθισε τη Δευτέρα στο σκοτάδι την Ιβηρική Χερσόνησο, παραλύοντας τη λειτουργία των μεγάλων πόλεων σε Ισπανία και Πορτογαλία, διακόπτοντας την ηλεκτροδότηση σε εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις, και φέρνοντας σε ακινησία τις δημόσιες συγκοινωνίες, τα συστήματα επικοινωνίας και τις βασικές υποδομές. Η έκταση της διακοπής, η χρονική της διάρκεια και η αβεβαιότητα γύρω από τα αίτιά της, προκάλεσαν ανησυχία σε κυβερνήσεις και πολίτες, καθώς αυξάνονται οι φόβοι για ενεργειακή αστάθεια και σαμποτάζ.
Σύμφωνα με την ισπανική Red Eléctrica, το σύστημα έχασε 15 γιγαβάτ ενέργειας — περίπου το 60% της συνολικής ζήτησης — μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ χαρακτήρισε το φαινόμενο «άνευ προηγουμένου» και τόνισε πως έως και 11 ώρες μετά, οι αρχές προσπαθούσαν ακόμη να προσδιορίσουν την αιτία. Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε και η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν Τερέζα Ριμπέρα, σημειώνοντας ότι «καμία υπόθεση δεν αποκλείεται». Η Πορτογαλία, αν και μικρότερης έκτασης, επλήγη επίσης σοβαρά, με την κυβέρνηση να κάνει λόγο για εξωτερική διαταραχή στα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφοράς.
Η κατάρρευση του δικτύου επηρέασε άμεσα τις ζωές δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων: σταμάτησαν οι σιδηροδρομικές συνδέσεις, έκλεισαν τα αεροδρόμια και τα δικαστήρια, κατέρρευσαν τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών και τραπεζικών συναλλαγών, ενώ σε πολλές περιοχές δεν λειτουργούσαν ούτε τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη, επιβάτες εγκατέλειπαν με τα πόδια σταματημένα τρένα, κάτοικοι κατεύθυναν την κυκλοφορία στους δρόμους, και χιλιάδες περίμεναν βοήθεια από τις αρχές. Το ρεύμα άρχισε να αποκαθίσταται σταδιακά μέχρι τα ξημερώματα της Τρίτης, με την Ισπανία να φτάνει στο 92% της κανονικής της λειτουργίας.
Η κρίση ήρθε λιγότερο από έξι εβδομάδες μετά το blackout που έκλεισε το αεροδρόμιο Χίθροου στο Ηνωμένο Βασίλειο, και εν μέσω γενικευμένων ανησυχιών για επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές. Αν και οι πρώτες ενδείξεις δεν αποδίδουν την απορρύθμιση σε κυβερνοεπίθεση, η χρονική συγκυρία και η γεωπολιτική ένταση με τη Ρωσία εντείνουν τις ανησυχίες. Ο στρατός κινητοποιήθηκε για τη διανομή γεννητριών στις πληγείσες περιοχές, ενώ η Ισπανία ενίσχυσε την ηλεκτροπαραγωγή με υδροηλεκτρικά και θερμικά εργοστάσια και εισήγαγε ενέργεια από τη Γαλλία και το Μαρόκο.
Το μπλακ άουτ ανέδειξε με δραματικό τρόπο τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και της ανθεκτικότητας των δικτύων στην Ευρώπη. Παράλληλα, υπενθύμισε ότι η τεχνολογική διασύνδεση φέρνει μαζί της νέες ευαλωτότητες. Καθώς συνεχίζεται η έρευνα για τα αίτια, τα ερωτήματα πληθαίνουν για το αν οι χώρες της ΕΕ είναι πράγματι προετοιμασμένες για το επόμενο — και πιθανώς χειρότερο — επεισόδιο.
