Η οικονομία του Ομπάμα – Μια αποτίμηση
Ποια η πορεία της αμερικανικής οικονομίας υπό τη διακυβέρνηση Ομπάμα σε σύγκριση με τους προκατόχους του;
Μια πρόσφατη έκθεση ανέδειξε το 2014 ως το καλύτερο έτος για τον όγκο προσλήψεων στις ΗΠΑ, από το 1999 μέχρι σήμερα, βελτιώνοντας ακόμα περισσότερο την εικόνα της οικονομικής ανάκαμψης υπό την ηγεσία του Ομπάμα.
Πώς όμως αποτιμάται η απόδοση του σε ζητήματα οικονομικής πολιτικής σε σχέση με άλλους προέδρους;
Οι επικριτές της κυβέρνησης Ομπάμα υποστηρίζουν ότι η οικονομική ανάκαμψη έχει απαιτήσει πολύ χρόνο κι ότι το ποσοστό ανεργίας δεν έχει πέσει σε επίπεδα προ της ύφεσης. Επίσης, ισχυρίζονται ότι το πραγματικό ποσοστό ανεργίας είναι ακόμα ψηλότερο από 5,8%.
Οι υποστηρικτές του Ομπάμα το βλέπουν διαφορετικά. Επισημαίνουν ότι ο πρόεδρος ανέλαβε εν μέσω της χειρότερης οικονομικής πτώσης από τη Μεγάλη Ύφεση μέχρι σήμερα, και κατάφερε να αντιστρέψει τα πράγματα και να βάλει την οικονομία σε τροχιά της ανάπτυξης.
Πίνακας 1 – Πραγματική ποσοστιαία μεταβολή ΑΕΠ
Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε κι αυτός γνώση του τι εστί ύφεση. Η οικονομία των ΗΠΑ έβγαινε από μια περίοδο ύφεσης όταν ο Ρέιγκαν ανέλαβε τα κυβερνητικά ηνία, και σχεδόν αμέσως έπεσε σε μια δεύτερη ύφεση.
Ο διψήφιος πληθωρισμός ήταν το μείζον πρόβλημα εκείνη την εποχή, κάτι που αντιμετώπισε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα με μια πολιτική αυξημένων επιτοκίων. Μόλις ο πληθωρισμός κατατροπώθηκε και τα επιτόκια επέστρεψαν σε κανονικά επίπεδα, η οικονομία απογειώθηκε. Οι ρυθμοί ανάπτυξης που επιτεύχθηκαν τότε δεν έχουν επαναληφθεί μέχρι σήμερα.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που η οικονομία είναι διαφορετική τώρα – από την τεχνολογική πρόοδο μέχρι τον οξυμένο παγκόσμιο ανταγωνισμό – και ίσως απαιτηθεί πολύς καιρός για να «ξαναχτυπήσουν» οι ΗΠΑ τα επίπεδα ανάπτυξης της εποχής Ρέιγκαν.
Πίνακας 2 – Ανεργία
Ο πρόεδρος με την καλύτερη οικονομική απόδοση τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν ο Μπιλ Κλίντον· κατά τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του, δημιουργήθηκαν 23 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Οι μεταρρυθμίσεις του στους τομείς φορολογίας και δαπανών είναι άξιες αναφοράς, μαζί με τη βελτίωση της παραγωγικότητας που προήλθε από την ευρεία υιοθέτηση των προσωπικών υπολογιστών και του διαδικτύου.
Βεβαίως, παράλληλα με την ανάπτυξη, πλέον ξέρουμε ότι εκείνη την εποχή κυοφορείτο η φούσκα της τεχνολογίας που δημιούργησε πολλά προβλήματα στους επόμενους προέδρους.
Πίνακας 3 – Μέσο εισόδημα νοικοκυριού
Το σπάσιμο της φούσκας των μετοχών των εταιρειών Ίντερνετ το 2000 οδήγησε σε μια μέτρια ύφεση στην αρχή της θητείας του Τζορτζ Μπους (του 2ου). Η ύφεση γρήγορα έληξε αλλά οι απώλειες σε θέσεις εργασίας συνεχίστηκαν για πάνω από ένα έτος, οδηγώντας σ’ αυτό που ονομάστηκε «ανάκαμψη δίχως απασχόληση» και χαρακτήρισε ένα μεγάλο μέρος της θητείας του Μπους.
Όταν εν τέλει ήρθαν οι δουλειές, πολλές οφείλονταν στη φούσκα της κατοικίας που οδήγησαν στη Μεγάλη Ύφεση.
Είναι αλήθεια ότι οι προσλήψεις επί Ομπάμα είναι πολύ περισσότερες σε σύγκριση με την περίοδο Μπους. Όμως, τα μισθολογικά κέρδη είναι πολύ περιορισμένα, με το μέσο εισόδημα να παραμένει στάσιμο καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ομπάμα.
Σήμερα, το μέσο εισόδημα βρίσκεται στα επίπεδα 1995, κι αυτός είναι ένας απ’ τους λόγους που πολλοί Αμερικανοί δεν νοιώθουν ότι η οικονομία έχει πραγματικά βελτιωθεί.
