Οι πρωταθλητές των εξαγωγών για το 2014

Μια από τις λέξεις που «πολυφορέθηκαν» μέσα στην κρίση, πέρα από την λέξη ανάπτυξη, για την οποία έχουν χυθεί μάταια τόσοι τόνοι μελανιού αφού στην πράξη δεν τη βλέπουμε, είναι η λέξη εξαγωγές. Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ελληνικές εταιρείες από όλους τους κλάδους της οικονομίας έδωσαν ξαφνικά τεράστιο βάρος στην εκπόνηση στρατηγικών πλάνων εξωστρέφειας διότι κατάλαβαν πως χωρίς αυτά η εσωτερική αγορά δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί για τη βιωσιμότητά τους.

Αυτό δεν ήταν απαραίτητα κακό, διότι πολλές εταιρείες, κυρίως οικογενειοκρατικού χαρακτήρα, προχωρούσαν για χρόνια με παρωπίδες, βολεμένες στις παθογένειες του επιχειρηματικού μικρόκοσμου στον οποίο αναπτύσσονταν. Βέβαια όσοι ήταν διορατικοί και προνοητικοί ήξεραν πως ο σωστός επιχειρηματίας πάντα πατάει σε δύο βάρκες, ακόμα και αν υπάρχει οικονομική ευμάρεια στη χώρα του.

Μην ξεχνάμε πως το παραγωγικό πρότυπο της χώρας ήταν δομημένο στην κατανάλωση, στις κατασκευές, την επιδοτούμενη επιχειρηματικότητα και στην εύκολη πρόσβαση σε δανεικό χρήμα και αυτό που άλλαξε με την κρίση ήταν ότι όλοι έπρεπε να «ξεβολευτούν» και να πάνε αντίθετα στο ρεύμα. Η Ελλάδα δυσκολεύτηκε πολύ να προσαρμοστεί καθώς αποτελεί μια αγορά που βασιζόταν στις εισαγωγές προϊόντων, στη μεταποίηση και όχι στην παραγωγή. Αυτό σταδιακά έχει αρχίζει να αλλάζει και επιβεβαιώνεται και από τα επίσημα στοιχεία των εξαγωγών.

Μολονότι τους τελευταίους μήνες παρατηρήθηκε μια πτώση στις εξαγωγές, κυρίως λόγω των οικονομικό-πολιτικών εξελίξεων σε γειτονικές χώρες και εμπορικούς εταίρους, εντούτοις η πρόοδος που έχει σημειωθεί στον εν λόγω τομέα είναι τεράστια.

Ρίχνοντας μια ματιά στη λίστα με τους 20 κυριότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας, αρκετοί εξ’ αυτών βρίσκονται σε υφεσιακές οικονομίες, σε χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση ή καθεστώς πολιτικής αστάθειας και γενικά παρατηρούνται συνθήκες μη ευνοϊκές για το διεθνές εμπόριο. Την ίδια ώρα το 65% των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων καταλήγουν σε χώρες της ΕΕ, σε μία περίοδο τουλάχιστον ισχνής οικονομικής ανάπτυξης για την Ευρώπη, τη στιγμή που η Ρωσία επιβάλλει εμπάργκο εισαγωγών και χώρες με παραδοσιακούς εμπορικούς δεσμούς με την Ελλάδα, όπως οι Βαλκανικές ή οι χώρες της Β. Αφρικής και Μέσης Ανατολής μαστίζονται από ύφεση και πολιτικές κρίσεις.

Πώς λοιπόν κινήθηκαν οι ελληνικές εξαγωγές μέσα στο 2014; Ποια προϊόντα ήταν περισσότερο ανθεκτικά και ποια είδαν τη ζήτησή τους να μειώνεται;

Πριν από λίγες ημέρες ο ΣΕΒΕ εξέδωσε ανακοίνωση με αφορμή τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία για τις εμπορευματικές συναλλαγές στην Eυρωζώνη στο εννεάμηνο 2014. Βάσει των στοιχείων, οι εξαγωγές αγαθών της Ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 1,3%, σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας στα 2,6 τρισ. Ευρώ, ενώ στη χώρα μας κατεγράφη πτώση 4,4% γεγονός που σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών κατά 1%, είχε ως αποτέλεσμα την κλιμάκωση της ανόδου του εμπορικού ελλείμματος κατά 9%.

Το εννεάμηνο του 2014 η Ελλάδα κατέκτησε την 13η θέση στην κατάταξη εξαγωγών της Ευρωζώνης, ενώ παρουσίασε το τρίτο κατά σειρά μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα (15,7 δισ. ευρώ), με πρώτες τις Γαλλία και Ισπανία. Καύσιμα και τρόφιμα ήταν οι μεγάλοι χαμένοι με την πτώση να αγγίζει το 9% και 10% αντιστοίχως, ενώ στον αντίποδα βρέθηκαν οι κλάδοι των χημικών (+5%) και των μηχανημάτων-οχημάτων (+5%), των βιομηχανικών προϊόντων (+1,1%) και οι εξαγωγές των πρώτων υλών (+0,2%).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων στις νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 πιο εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας, ξεχωρίζουν οι: μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (12η θέση), σιτάρι σκληρό-ανάλεστο (59η θέση), μετρητές αερίων και υγρών (70η θέση), χάρτινα είδη υγιεινής (73η θέση), ράβδοι από κράματα χαλκού-αλουμινίου (74η θέση), δίχτυα αλιείας (83η θέση), ψεκαστικά γεωργίας και κηπουρικής (89η θέση), ψάρια καπνιστά (93η θέση), υφάσματα ακατέργαστα (98η θέση), είδη υγιεινής από σίδηρο, χάλυβα, χαλκό ή αργίλιο (99η θέση).

«Η πορεία των εξαγωγών και συνολικά του εξωτερικού εμπορίου της χώρας επηρεάζεται σαφώς τόσο από εσωτερικούς παράγοντες όσο και από το διεθνές μακροοικονομικό περιβάλλον. Ως εκ τούτου, πολλά θα κριθούν τους αμέσους επόμενους μήνες από τις εξελίξεις σε επίπεδο ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου, την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και ειδικά σημαντικών εμπορικών μας εταίρων ή ακόμη και την πορεία των τιμών του πετρελαίου, σε συνδυασμό με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας μας. Για παράδειγμα, η υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου προσέδωσε δυναμική στις ελληνικές εξαγωγές το προηγούμενο διάστημα, ενώ αντίθετα σε περιόδους πολιτικής αβεβαιότητας έχουν καταγραφεί πιέσεις στο ελληνικό εξωτερικό εμπόριο», αναφέρει στο Fortunegreece.com η Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη.

Η ίδια υπογραμμίζει πως για την περαιτέρω άνοδο των εξαγωγών είναι κεφαλαιώδους σημασίας η εδραίωση κλίματος εμπιστοσύνης προς τους εμπορικούς μας εταίρους για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, με ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά και δημοσιονομική σταθερότητα, ώστε να αξιοποιηθούν από τους Έλληνες εξαγωγείς οι όποιες ευνοϊκές συνθήκες προκύπτουν στην παγκόσμια αγορά. «Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, οι Διεθνείς Οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ προβλέπουν για το 2015 αύξηση των εσόδων από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ως και 5,5% το 2015. Ειδικά για τις εξαγωγές προϊόντων, η πρόβλεψη αυτή μεταφράζεται σε ετήσια αύξηση κατά περίπου 2,5 δις ευρώ».

Όσο για το ποιες χώρες έδωσαν για ακόμα μια χρονιά «ψήφο εμπιστοσύνης» στα ελληνικά προϊόντα η Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων, ακολουθούμενη κατά σειρά από τις Ιταλία, Γερμανία, Βουλγαρία και Κύπρο. Αξιοσημείωτη είναι η άνοδος της Αιγύπτου στην 6η θέση (από τη 12η στο εξάμηνο του 2013) και η διατήρηση στην 7η θέση του Εφοδιασμού Πλοίων από Τρίτες Χώρες. Στην υψηλή 8η θέση (από την 6η πέρυσι) είναι το Γιβραλτάρ (που αποτελεί έδρα off shore ξένων εμπορικών επιχειρήσεων), ενώ την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (υποχώρηση από την 8η θέση του 2013).

Χαρακτηριστική είναι επίσης, η άνοδος της Σαουδικής Αραβίας (στην 11η θέση από την 21η), της Αλβανίας (στην 17η θέση από την 25η) και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (στην 19η θέση από την 26η). Ισχυρό ήταν το πλήγμα που δέχτηκαν οι ελληνικές εξαγωγές από τη Ρωσία, η οποία για πρώτη φορά δε συγκαταλέγεται στις 20 πρώτες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα (υποχώρησε στην 22η θέση), ενώ μεγάλη είναι και η πτώση για τη Λιβύη (στην 27η θέση από τη 10η), την Αλγερία (26η θέση από 17η) και το Ισραήλ (28η θέση από 21η), ενδεικτική της ρευστότητας των εμπορικών σχέσεων σε περιοχές με πολιτική αστάθεια και γεωπολιτικές εξελίξεις.

«Οι Έλληνες επιχειρηματίες τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει περισσότερο εξωστρεφείς, καθώς μέσα από τη δραστηριοποίησή τους στις αγορές του εξωτερικού βρίσκουν λύσεις και οργανώνονται καλύτερα. Εκτιμούμε πως το 2015 θα είναι καλύτερη χρονιά για τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων, με το ελληνικό λάδι να παίζει σημαντικό ρόλο, εκτός και αν όλα επισκιαστούν από την πολιτική αστάθεια στο εσωτερικό της χώρας, πράγμα που δεν το πιστεύουμε», αναφέρει στο Fortunegreece.com ο κ. Θεμιστοκλής Καλπακτσόγλου, Πρόεδρος του Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ).

Για το 2015 μια ανάσα αναμένεται να δοθεί στις ελληνικές εξαγωγές από την Κίνα, καθώς μέσα στη νέα χρονιά θα ενεργοποιηθεί η Συμφωνία Συνεργασίας που υπεγράφη με τον Shanghai Food Association για τη δικτύωση Ελλήνων Εξαγωγέων με Κινέζους Αγοραστές, μεταποιητές και εμπόρους τροφίμων.