Πως να κάνετε την ιδέα σας επιχείρηση σε έξι εβδομάδες

Ορμώμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες το Kick Athens έκανε πρόσφατα την παρθενική του εμφάνιση και στη χώρα μας. Πρόκειται για ένα νέο εργαλείο προώθησης της επιχειρηματικότητας με τα χαρακτηριστικά και τα οφέλη ενός «incubator – accelerator», ενώ υπόσχεται παράλληλα την φυσική σύσταση εταιρείας μέσα σε έξι εβδομάδες.

Η Ρεβέκκα Πιτσίκα, CEO της People for Business και του Kick Athens Initiator, εξηγεί στο Fortunegreece.com τη λειτουργία του Kick Athens σε παγκόσμιο επίπεδο, εστιάζοντας στις αλλαγές που αναμένεται να επιφέρει το εν λόγω πρόγραμμα στο ελληνικό επιχειρείν.

Επιπρόσθετα, παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε η People for Business αναφορικά με τη στρατηγική και τις νέες ανάγκες των επιχειρήσεων σε ανθρώπινο δυναμικό για την επόμενη τριετία και τοποθετείται στο φλέγον ζήτημα της ανεργίας και στους τρόπους αντιμετώπισής της.

Κυρία Πιτσίκα, όταν μιλάμε για το Kick Athens αναφερόμαστε σε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα επιχειρηματικής εκπαίδευσης που ήρθε πρόσφατα στην χώρα μας από το εξωτερικό. Περί τίνος πρόκειται;
Tο Kick είναι ένα δομημένο πρόγραμμα εκμάθησης επιχειρηματικότητας, που δημιουργήθηκε πριν από περίπου δύο χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και ήδη γνωρίζει τεράστια και ραγδαία εξάπλωση σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι ένας συνδυασμός incubator και accelerator, παρέχοντας τις καλύτερες πρακτικές και των δύο. Διδάσκει βήμα προς βήμα την σύγχρονη μεθοδολογία του πώς να μετατρέψεις μια οποιαδήποτε ιδέα σε επιχείρηση και λειτουργεί αυτή τη στιγμή σε δεκάδες πόλεις σε Ευρώπη, Αμερική, Καναδά, Ασία και Αφρική, με αρκετές δεκάδες ακόμη να περιμένουν να ενταχθούν στο δίκτυο. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έγινε μέλος της παγκόσμιας κοινότητας του Kick, ακολουθούμενη από την Ισπανία. Δημιουργός του Kick είναι ο Michael Libes, ένας «serial entrepreneur» τα τελευταία 20 χρόνια.

Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο να φέρετε το Kick Athens στην Ελλάδα και ποια είναι η διαφορά του από αντίστοιχα προγράμματα;
Γνώρισα τον ιδρυτή του Kick Michal Libes και ήρθα σε επαφή με το πρόγραμμα πριν από ένα χρόνο, τον Ιανουάριο του 2014, όταν συμμετείχα στο International Visitors Leadership Program , που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ υπό την αιγίδα του State Department. Από την πρώτη στιγμή που είδα πώς λειτουργεί, ενθουσιάστηκα. Μέσα από το Κick, οι συμμετέχοντες διδάσκονται πώς να μετατρέψουν την ιδέα τους σε βιώσιμη επιχείρηση, που να δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενώ την ίδια στιγμή μαθαίνουν να χειρίζονται και να ξεπερνούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα startup στο ξεκίνημά του. Όσον αφορά αυτό που λείπει από την Ελλάδα είναι η επιχειρηματική γνώση, η οποία για μένα αποτελεί και τον πρωταρχικό παράγοντα για την επιτυχία κάθε σχετικού εγχειρήματος. Στο σημείο αυτό είναι που χρειάζονται υποστήριξη και οι νέοι επίδοξοι επιχειρηματίες. Και εδώ ακριβώς διαφοροποιείται το Kick από τα άλλα αντίστοιχα προγράμματα. Στο Kick υπάρχει συγκεκριμένη εκπαιδευτική ύλη την οποία έχει δημιουργήσει ο Michael Libes και βασίζεται τόσο στις δικές του εμπειρίες όσο και στις σύγχρονες θεωρίες επιχειρηματικότητας που αυτή τη στιγμή διδάσκονται στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής. Τα περισσότερα αντίστοιχα προγράμματα δεν ακολουθούν ένα δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, αλλά χρησιμοποιούν το μοντέλο των guest speakers και του mentoring, δηλαδή καλούν διαφορετικούς ομιλητές κάθε φορά (επιχειρηματίες, καθηγητές, στελέχη), οι οποίοι μοιράζονται τις εμπειρίες τους με τους συμμετέχοντες ή αναθέτουν ομάδες σε εξειδικευμένα στελέχη, μέσα από τακτικές συναντήσεις. Θεωρώ λοιπόν ότι μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα η εκμάθηση της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας θα είναι πλέον προσβάσιμη σε όλους και μάλιστα με ένα σύστημα που αποδεδειγμένα έχει αποτελέσματα σε παγκόσμια εμβέλεια.

Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι συμμετέχοντες;
Για να συμμετέχει κάποιος στο Kick Athens αρκεί να έχει μια συγκεκριμένη επιχειρηματική ιδέα – ανεξάρτητα από την φύση του αντικειμένου και την μορφή της εταιρείας που θέλει να ιδρύσει – και βέβαια χρόνο για να παρακολουθεί τα μαθήματα και τα workshops, καθώς και να γνωρίζει αγγλικά. Το Kick απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να επιταχύνουν αποτελεσματικά τη δημιουργία της δικής τους επιχείρησης, παρέχοντας τους καθοδήγηση βήμα-βήμα. Από εκεί και πέρα, δεν αποκλείει κανέναν, καθώς θεωρεί πώς όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην επιχειρηματική γνώση. Όσο για την εκπαιδευτική του ύλη απευθύνεται σε όλα τα startups, ανεξαρτήτως της φύσης τους (tech, social, lifestyle κλπ), της αγοράς στην οποία θα απευθύνονται αλλά και του μοντέλου εσόδων τους (profit, non profit).

Το εν λόγω πρόγραμμα υπόσχεται πως μέσα σε έξι εβδομάδες ένας νέος επιχειρηματίας θα μπορέσει να κάνει την ιδέα του επιχείρηση. Μπορεί όντως κάτι τέτοιο να γίνει στην πράξη;
Το Kick καθοδηγεί βήμα-βήμα τον συμμετέχοντα στο πώς θα μπορέσει να υλοποιήσει την επιχειρηματική ιδέα που έχει. Ξεκινάει από τα βασικά, δηλαδή τι σημαίνει να είναι κανείς επιχειρηματίας κι εάν όντως θέλει πραγματικά ο συμμετέχοντας να γίνει, τι σημαίνει lean startup και ποια η μεθοδολογία, πώς κάνουμε έρευνα αγοράς, πώς τιμολογούμε το προϊόν ή την υπηρεσία μας, πώς θα γνωρίσουμε τον ανταγωνισμό μας, πώς κάνουμε ένα απλό χρηματοοικονομικό πλάνο, πώς σχεδιάζουμε το επιχειρηματικό μας μοντέλο, πώς κάνουμε πωλήσεις, πώς κάνουμε marketing, πώς κάνουμε pitching, πώς προσεγγίζουμε νέα μέλη για την ομάδα μας, πώς θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε χρηματοδότηση κλπ. Όλα αυτά πέρα από τη θεωρία που αναλύεται μέσα από συγκεκριμένα μαθήματα, με πρακτικές συμβουλές, γίνονται και με τη συμμετοχή και καθοδήγηση και του δικτύου των μεντόρων, αλλά και με διαδραστικά workshops. Παράλληλα δίνουμε έμφαση στους τρόπους αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού στις νεοφυείς εταιρίες από τα πρώτα στάδια λειτουργίας τους και μιλάω για θέματα που συναντά κάποιος στον επιχειρηματικό στίβο και πώς μπορεί να τα χειριστεί.

Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι start- uppers στην Ελλάδα και πώς θα χαρακτηρίζατε αυτή τη νέα μόδα;
Η επιχειρηματικότητα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα κι έχει αποδειχτεί πώς όλοι οι start- uppers, αντιμετωπίζουν τα ίδια λίγο-πολύ προβλήματα παγκοσμίως. Το πιο σημαντικό είναι η έλλειψη γνώσης και εμπειρίας. Δεν γνωρίσουν τις δυσκολίες και τα εμπόδια που θα συναντήσουν, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα τα αντιμετωπίσουν. Βέβαια εξίσου σημαντικό είναι να υπάρχει μια συγκεκριμένη ιδέα, με ένα πρακτικό και βιώσιμο πλάνο υλοποίησης, από μια ομάδα με τις κατάλληλες ικανότητες και δεξιότητες να την υλοποιήσει, αλλά και με το ίδιο όραμα και πάθος. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι όλοι γεννημένοι επιχειρηματίες. Η αλήθεια είναι ότι φαίνεται η αυτοπασχόληση να είναι μια ελκυστική λύση ιδιαίτερα για στελέχη που είναι εκτός αγοράς. Είναι όμως πολλοί περισσότεροι αυτοί που μπορούν πραγματικά να το κάνουν, αρκεί να βρουν την κατάλληλη κατεύθυνση μέσα από τα κατάλληλα εργαλεία. Γιατί στην ουσία, η επιχειρηματικότητα δεν είναι λύση ανάγκης- είναι επιλογή που έρχεται να καλύψει την ανάγκη της ανάπτυξης και της δημιουργίας, είναι ο δρόμος που μπορεί να οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση. Όσοι το αντιληφθούν έγκαιρα και δουν την κρίση σαν ευκαιρία, έχουν σημαντικές πιθανότητες να βγουν πολλαπλά κερδισμένοι. Είναι καιρός πλέον να απενεχοποιηθεί και η έννοια του κέρδους, καθώς μόνο υγιείς κερδοφόρες επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν θέσεις εργασίας. Και βέβαια επιχείρηση δεν σημαίνει ένα ακόμα ταχυφαγείο ή καφέ. Σύγχρονη επιχείρηση σημαίνει κάτι διαφορετικό, ανεξάρτητα από τον τομέα (παραγωγή, εμπόριο, υπηρεσία) κάτι που να κάνει την διαφορά στην αγορά και να μπορεί να έχει προοπτικές. Το προφίλ του σύγχρονου επιχειρηματία αλλάζει επίσης: εύελικτος, εξωστρεφής, εξοικειωμένος με την τεχνολογία, δημιουργικός – χαρακτηριστικά που δεν πρέπει να αγνοεί κάποιος που θέλει να ξεκινήσει μια επιχείρηση.

Έχετε αναφέρει στο παρελθόν πως η πιο δύσκολη ηλικιακή κατηγορία που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο περιθώριο από άποψη απασχόλησης είναι οι εργαζόμενοι ηλικίας άνω των 45 ετών. Τι πρέπει να κάνουν για να επανενταχθούν στην αγορά, δεδομένου ότι δεν έχουν τις ίδιες δεξιότητες με νεότερα στελέχη.
Πράγματι αρκετοί από αυτούς είναι άνεργοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, που συχνά ξεπερνούν τον ένα χρόνο. Η αλλαγή που βιώνουμε είναι πρωτόγνωρη και οι δεξιότητες που πλέον απαιτούνται είναι πολύ διαφορετικές – δεξιότητες που εκ των πραγμάτων βρίσκουμε ή «δημιουργούμε»/ «πλάθουμε» πιο εύκολα σε πιο νεαρές ηλικίες, σε στελέχη με μικρότερη εργασιακή εμπειρία. Το ζήτημα είναι όμως είναι πώς ακριβώς λόγω της έλλειψης αυτών των «νέων» δεξιοτήτων, τα στελέχη αυτά όχι μόνο δεν μπορούν να μπουν στην αγορά εργασίας εύκολα, αλλά και όσο περισσότερο μένουν εκτός, τόσο περισσότερο οι υπάρχουσες δεξιότητες που διαθέτουν απαξιώνονται και άρα τόσο μειώνονται οι πιθανότητες επανένταξής τους στην αγορά. Προς την κατεύθυνση αυτή θα μπορούσε σίγουρα να βοηθήσει η πολιτεία. Όμως τα περισσότερα προγράμματα που ανακοινώνονται για την ενίσχυση της απασχόλησης ή/και της επιχειρηματικότητας αφορούν κυρίως νέους. Πρέπει να υπάρξουν δράσεις που να στοχεύουν στην επιμόρφωση αυτών των εργαζομένων, των 45+, στον επαναπροσδιορισμό των δεξιοτήτων τους, στον επανασχεδιασμό της καριέρας τους, αλλά και στην παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για την πρόσληψή τους ή στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας σε αυτές τις ηλικίες, όταν μάλιστα, στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι το επιχειρηματικό ρίσκο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με την νεανική επιχειρηματικότητα.

Πριν λίγες ημέρες η People for Business ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας που αφορά στη στρατηγική και στις νέες ανάγκες των επιχειρήσεων σε ανθρώπινο δυναμικό για την επόμενη τριετία. Μπορείτε να μας δώσετε το γενικό πλαίσιο;
Την τελευταία τριετία, έχουμε βιώσει δραματικές αλλαγές στο περιβάλλον εργασίας, με σαφή όμως σημάδια σταθεροποίησης και ελαφριάς ανάκαμψης για το 2014. Η περίοδος άμυνας για τις επιχειρήσεις φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος της και πλέον έχουμε μπει στην περίοδο ανασυγκρότησης και – γιατί όχι – επιθετικής πολιτικής σε κάποιες περιπτώσεις. Έτσι σήμερα είναι ακόμα πιο σημαντικός ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα και οι δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξει, ώστε να οδηγήσει αποτελεσματικά τις επιχειρήσεις στην επόμενη ημέρα, σε νέες αγορές, με νέα δεδομένα. Ειδικότερα, το 40% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση σταθεροποίησης, το 33,34% σε φάση ανάπτυξης και το 27% σε φάση αναδιάρθρωσης. Σε μειώσεις προσωπικού προχώρησε το 50,27% των επιχειρήσεων, τα τελευταία 3 χρόνια, με το 16,67% παράλληλα να έχει διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και το 33,06% να έχει κάνει προσλήψεις. Ενώ, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, περίπου το 80%, έχει κάνει αντικαταστάσεις προσωπικού την τελευταία τριετία, κυρίως λόγω χαμηλής απόδοσης και έλλειψης δεξιοτήτων που απαιτεί το σύγχρονο περιβάλλον, ενώ αντικαταστάσεις σχεδιάζει και για την επόμενη τριετία 1 στις 2 επιχειρήσεις.

Σε ποιους τομείς βλέπετε να δημιουργείται τα επόμενα χρόνια μεγαλύτερη ζήτηση;
Από την έρευνα προκύπτει ότι οι ανάγκες για νέο προσωπικό όσον αφορά στους τομείς επικεντρώνονται: 39,41% στις πωλήσεις, 35,15% στην ανάπτυξη αγορών εξωτερικού και 32,16% στην παραγωγή. Οι κλάδοι που θα παρουσιάσουν ευκαιρίες τα επόμενα χρόνια είναι αυτοί που σχετίζονται με την αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων και έχουν να κάνουν είτε με την πρωτογενή παραγωγή ελληνικών προϊόντων και την προώθησή τους σε αγορές του εξωτερικού, είτε με τον τουρισμό και τις εναλλακτικές μορφές του, αξιοποιώντας το κλίμα και την πολυμορφία της ελληνικής φύσης και γεωγραφίας. Είναι σημαντικό λοιπόν να δώσουμε έμφαση στην τυποποίηση παραδοσιακών ελληνικών προϊόντων – τυρί, κρασί, λάδι, βότανα, μανιτάρια κλπ – που σχετίζονται με τις απαιτήσεις του σύγχρονου υγιεινού τρόπου ζωής για τα οποία υπάρχει πραγματικά μεγάλη ζήτηση όχι μόνο στις αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής, αλλά και σε αναδυόμενες αγορές, όπως της Κίνας και της Ρωσίας. Πλέον, τα κανάλια προώθησης των προϊόντων αυτών, είναι περισσότερο προσβάσιμα, χάρη και στην χρήση της τεχνολογίας. Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό να αναπτύξουμε επαγγελματικές υπηρεσίες και παροχές στον τουρισμό μας και να προσελκύσουμε τουρίστες όλο τον χρόνο είτε για διακοπές, είτε για χομπυ είτε για άλλους λόγους. Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία μέσα στην κρίση που αν την αξιοποιήσουμε σωστά, θα δημιουργηθούν ουσιαστικές θέσεις εργασίας. Τέλος, ο τομέας της ενέργειας και της διαχείρισής της, σε μια χώρα που έχει πραγματικά πολλές και διαφορετικές πηγές ενέργειες, φαίνεται ότι είναι ένας αναπτυσσόμενος κλάδος, που σε συνεργασία με την τεχνολογία, μπορεί να έχει δυνατότητες.

Είστε από αυτούς που βλέπουν μισοάδειο ή μισογεμάτο το ποτήρι της ελληνικής οικονομίας; Πιστεύετε ότι θα δούμε αύξηση του αριθμού των προσλήψεων από τις επιχειρήσεις και αν ναι πότε το προσδιορίζετε;
Μιλώντας με επιχειρήσεις καθημερινά, αλλά και από την έρευνα της PfB προκύπτει ότι για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, το 61,53% των επιχειρήσεων θα πρέπει να αυξήσει τις θέσεις εργασίας, το 34,05% να τις διατηρήσει σταθερές και το 4,42% να τις μειώσει. Το θέμα της απασχόλησης χρειάζεται συντονισμένη στρατηγική και συγκεκριμένες τακτικές. Σε μια εποχή που η ανεργία είναι της τάξης του 26-27%, είναι πραγματικά οξύμωρο οι εργοδότες να μην βρίσκουν τους εργαζόμενους που αναζητούν. Και είναι κρίμα η πολιτεία να υλοποιεί κρατικά προγράμματα και να δαπανά μεγάλα ποσά, χωρίς να επενδύει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και τεχνικών χαρακτηριστικών, δημιουργώντας εργαζομένους που να μπορούν να δώσουν προστιθέμενη αξία στην σύγχρονη επιχείρηση, που να μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων τους. Δεν έχουμε πλέον περιθώρια να κατασπαταλήσουμε άλλους πόρους, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για την απασχόληση και την μείωση της ανεργίας στην χώρα μας. Θέλω να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια να γίνουν πράγματα προς τη σωστή κατεύθυνση.