Η ΕΚΤ βγάζει κόκκινη κάρτα στις «καθυστερήσεις» της Μέρκελ

*Του Βασίλη Σαμούρκα

Η -κατά πολλούς αναλυτές- «πολιτική» απόφαση της ΕΚΤ να «κόψει» τα ελληνικά ομόλογα και να στείλει τις τράπεζες της χώρας στον ELA από τις 11 Φεβρουαρίου και μετά, δεν είχε αποδέκτη μόνο την Αθήνα, αλλά έκλεισε το μάτι στην αγαπημένη συνήθεια του Βερολίνου: την αναβλητικότητα.

Από το 2010 μέχρι σήμερα, πάγια τακτική της γερμανικής πλευράς όποτε βρισκόταν μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις που αφορούσαν ευρωπαϊκές οικονομίες στο χείλος του γκρεμού (βλ. Ελλάδα), ήταν μια στάσης αναμονής που ορισμένες φορές έκανε το βασανιστήριο της σταγόνας να μοιάζει… με βόλτα στο πάρκο.

Η αρχή έγινε την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου του 2010. Η Ελλάδα καιγόταν για μια συγκεκριμένη πρόταση που θα έδινε –κυριολεκτικά- ανάσα ζωής. Η λύση έφτασε να «σέρνεται» για μήνες και η αναποφασιστικότητα της Γερμανίας οδήγησε στην εντολή για ένα πρόγραμμα διάσωσης το οποίο έκτοτε έχει αλλάξει τουλάχιστον τρεις φορές, μαρτυρώντας τις κραυγαλέες ατέλειες του.

Με την εξαγωγική γερμανική ατμομηχανή να «τρέχει με χίλια» εκείνη την περίοδο, το πρόβλημα της ύφεσης της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν βρισκόταν πολύ ψηλά στην ατζέντα του Βερολίνου. Το κακό αυτό συνήθειο συνεχίστηκε και το 2011. Ήταν Κυριακή 23 Οκτωβρίου, όταν η Άνγκελα Μέρκελ ενημέρωνε από τις κάμερες που στήθηκαν για να καλύψουν την είσοδο των Ευρωπαίων ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής, πως κανείς δεν πρέπει να αναμένει σημαντικές αποφάσεις εκείνο το βράδυ. Ήταν μια σύνοδος η οποία έμελλε να λύσει μερικές «τεχνικές διαδικασίες» για τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF).

«Δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς αποφάσεις σήμερα από τους ηγέτες της Ευρωζώνης, αλλά μάλλον την Τετάρτη. Θέλω να το τονίσω αυτό, για να είναι ξεκάθαρο τι να περιμένουμε», είπε η Γερμανίδα καγκελάριος, ανεβάζοντας στα… «κάγκελα» τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος έκανε λόγο για εμπόδια του Βερολίνου στις προσπάθειες της ΕΕ για ταχεία δράση. «Η γερμανική κυβέρνηση υπήρξε πιο αργή σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στις αντιδράσεις της απέναντι στην κρίση χρέους. Το γερμανικό Κοινοβούλιο δεν μπορεί να αποφασίζει όλες τις λεπτομέρειες εκ των προτέρων, καθώς μερικές φορές οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται σε επίπεδο κορυφής», είπε φανερά εκνευρισμένος ο τότε πρόεδρος του Eurogroup στο περιοδικό Spiegel.

Ακριβώς έναν χρόνο μετά, τον Οκτώβριο του 2012, ο αντίπαλος –και τελικά μεγάλος ηττημένος- στις εθνικές εκλογές της Γερμανίας, Πέερ Στάινμπρουκ, προχωρά σε μια καταγγελία η οποία σιγοψιθυριζόταν από τη Λισαβόνα ως το Μινσκ: Η Άνγκελα Μέρκελ αναβάλλει τη δημιουργία της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, ώστε να μην διακινδυνεύσει τις πιθανότητές της να επανεκλεγεί.

Σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης αναφέρει ότι η Μέρκελ έχει προσωπικό συμφέρον να αναβάλει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα μέχρι και μετά τις γερμανικές εκλογές που προβλέπεται να γίνουν τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο του 2013. Είχε περάσει μόλις μια εβδομάδα από τη συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών για το θέμα, με την Γερμανία να παραχωρεί τελικά στη Γαλλία την εκτέλεση της μέσα στο 2013, αλλά «σταδιακά», όπως επιθυμούσε η καγκελαρία.

Δεν πέρασε ένας μήνας, και το περιοδικό Spiegel χτυπά ξανά την «μερκελική» αναβλητικότητα, αυτή τη φορά σχετικά με την απόφαση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους και την επερχόμενη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας. «Η Μέρκελ καθυστερεί την ελληνική χρεοκοπία», γράφει το περιοδικό στις 27 Νοεμβρίου 2012, αναφέροντας πως Μέρκελ και Σόιμπλε έχουν ξανά στο μυαλό τους τις δικές τους εκλογές και δεν κοιτούν το ελληνικό πρόβλημα στα μάτια. Το περιοδικό κάνει μάλιστα λόγο για «λογιστικά τρικ» τα οποία το μόνο που δίνουν στην Ελλάδα είναι χρόνος για μην πέσει η δημοτικότητα των Χριστιανοδημοκρατών, ενώ αναφέρει ότι οι συζητήσεις μεταξύ Σόιμπλε, ΔΝΤ και άλλων τεχνοκρατών των Βρυξελλών έκαναν στο τέλος την Κριστίν Λαγκάρντ να απειλεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα, μετά τα απανωτά πισωγυρίσματα από τον ολλανδογερμανικό άξονα.

Ήταν η ίδια ημέρα όπου το Eurogroup αποφάσιζε πως η Ελλάδα θα έπαιρνε τη δόση «μαμούθ» των 31,5 δισ. ευρώ, θα δεσμευόταν –μεταξύ άλλων- για επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων και σε αντάλλαγμα η Ευρώπη θα συζητούσε με την ελληνική κυβέρνηση για περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. Μια συμφωνία η οποία, δυόμιση χρόνια μετά, βρίσκεται ακόμη στα χαρτιά, όσον αφορά το σκέλος του χρέους. Βέβαια, η ίδια συμφωνία προέβλεπε και τη δημιουργία ειδικού ταμείου για την εξυπηρέτησή του, στο οποίο θα κατευθύνονται τα χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και το 30% των πρωτογενών πλεονασμάτων -κάνοντας πλέον την ελληνική κυβέρνηση «συγκάτοικο» με την τρόικα, συμφωνώντας στο αίτημα για τριμηνιαίους αυστηρούς ελέγχους.

Ήταν μια συμφωνία η οποία παρολίγο να ναυαγήσει μόλις τρεις μέρες πριν, όταν η Άνγκελα Μέρκελ έλεγε –όπως συνήθιζε- στους δημοσιογράφους που την περίμεναν για να της πάρουν μια δήλωση προτού ξεκινήσει μια ακόμη Σύνοδος Κορυφής, ότι η κρίση χρέους Ελλάδας και Ευρωζώνης ίσως χρειαστεί και νέα σύγκληση των Ευρωπαίων ηγετών, προκαλώντας «έμφραγμα» στις ΗΠΑ και το ΔΝΤ.

Χαρακτηριστικό, μάλιστα, είναι και το γεγονός ότι μία μέρα πριν την μεγάλη ανακοίνωση της 4^ης Φεβρουαρίου 2015 από την ΕΚΤ για τα ελληνικά ομόλογα, το Bloomberg έκανε και πάλι αναφορά στην αναβλητικότητα του Βερολίνου, γράφοντας ότι η καγκελαρία δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να περιμένει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να πέσει σαν ώριμο φρούτο την άνοιξη του 2015, στεγνή από ρευστό και αναγκασμένη να δεχτεί ό,τι τής προταθεί από τους εταίρους. Όπως μάλιστα σημείωσε το πρακτορείο, το Βερολίνο υπολόγιζε ότι η Ελλάδα είχε χρήματα για να «ζήσει» και μετά τις 28 Φεβρουαρίου· αναμένοντας προφανώς την ανάγκη της Αθήνας να ζητήσει άμεσα χρηματοδότηση τον Απρίλιο ή τον Μάιο. «Δεν θέλω τώρα να σχολιάζω τα πάντα, όσα γράφονται κάθε μέρα. Είναι ξεκάθαρο ότι η ελληνική κυβέρνηση επεξεργάζεται ακόμη τη θέση της. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από κατανοητό, αν κοιτάξει κανείς εδώ και πόσο λίγες ημέρες έχει αναλάβει αυτή η κυβέρνηση», είπε η Άνγκελα Μέρκελ μετά τη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό της Σιγκαπούρης, λίγες ώρες πριν η ΕΚΤ της βάλει στο ένα χέρι το πιστόλι και στο άλλο μια σφαίρα, δίνοντάς της στην ουσία δύο επιλογές: Να πυροβολήσει την Ελλάδα, ή τα πόδια της.

* Ο Βασίλης Σαμούρκας είναι αρχισυντάκτης του FortuneGreece.com