Fortune: Μπορεί η Ελλάδα να στραφεί στην «αγκαλιά» της Ρωσίας;

του Κρις Μάθιους

Οι «σπόροι» της τρέχουσας κρίσης χρέους στην Ελλάδα σπάρθηκαν πριν από χρόνια. Ήταν η φτωχότερη και λιγότερο σταθερή οικονομία που εντάχθηκε στο ευρώ, το 2000. Οι Έλληνες και Ευρωπαίοι ηγέτες ήλπιζαν ότι η ένταξη της χώρας στο ενιαίο νόμισμα θα την ανάγκαζε να υιοθετήσει πολιτικές ανάπτυξης που θα την απομάκρυναν από την ανάγκη υποτίμησης του νομίσματός της για να παραμείνει ανταγωνιστική. Όμως, η ελληνική κυβέρνηση δεν υιοθέτησε ποτέ τέτοιου είδους πολιτικές. Αντ’ αυτού, «μαγείρεψαν» τα στοιχεία για να μπουν στο ευρώ και να κρύψουν τα υψηλά επίπεδα χρέους τους από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Μόλις ξέσπασε η οικονομική κρίση, δεν υπήρχε τρόπος να συνεχίσει η σκληρή οικονομική πραγματικότητα να παραμένει …κάτω από το χαλί. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα ύψη και, από το 2009, η Ελλάδα βασίστηκε στη γενναιοδωρία της υπόλοιπης ευρωζώνης, και κυρίως της οικονομικά συνετής Γερμανίας, για να παραμένει φερέγγυα.

Σε αντάλλαγμα για τη βοήθειά της, η Γερμανία ζήτησε από την Ελλάδα να μειώσει δραστικά τον κρατικό προϋπολογισμό της, να ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία, και να αναθεωρήσει την εργατική νομοθεσία της. Οι αλλαγές αυτές, ορισμένοι υποστηρίζουν, θα επιφέρουν ταχύτερη ανάπτυξη και θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να γίνει ένας …έντιμος πολίτης της Ευρωζώνης.

Τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας της επέτρεψαν να κρατήσει τους πιστωτές της σε απόσταση, αλλά αποτέλεσαν μια βραχυπρόθεσμη καταστροφή για την οικονομία της χώρας. Αντιμετωπίζοντας συνθήκες ύφεσης, το ελληνικό εκλογικό σώμα στράφηκε σε μια κυβέρνηση της αριστεράς στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου, η οποία κατέβηκε στις εκλογές υποσχόμενη την απόρριψη των όρων λιτότητας που επιβλήθηκαν ως προϋποθέσεις για τη διάσωση της χώρας.

Από τότε, οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης, και η Γερμανία ειδικότερα, έχουν υιοθετήσει μια σκληρή γραμμή κατά της Ελλάδας, αρνούμενοι να χαλαρώσουν τους όρους διάσωσής της, καθώς φοβούνται ότι αν υποχωρήσουν έναντι της Ελλάδας θα ενθαρρύνουν τις αριστερές πτέρυγες των άλλων διασωθέντων κρατών, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Όμως, αυτή η λογική χάνει το δάσος για το δέντρο και θα μπορούσε να καταλήξει να κοστίσει στη Γερμανία και την Ευρωζώνη πολύ περισσότερο, με όρους χρήματος αλλά και γεωπολιτικής ισχύος, σύμφωνα με τον Ντάνιελ Σπέκχαρντ, πρώην Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα.

Ο Σπέκχαρντ, ο οποίος είναι τώρα πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Lutheran World Relief (Παγκόσμιας Λουθηρανικής Αρωγής), υποστήριξε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Fortune ότι επειδή οι διαπραγματεύσεις για το χρέος είναι αποκομμένες από τις συζητήσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή και δυτική ενότητα έναντι παγκόσμιων απειλών όπως ο ISIS και μια ολοένα και πιο πολεμοχαρής Ρωσία, η Γερμανία και η Δύση διακινδυνεύουν να αφήσουν την Ελλάδα να ολισθήσει μακριά από τη σφαίρα επιρροής τους. Η Ελλάδα είναι ένα κρίσιμο κράτος για την άσκηση της αμερικανικής και δυτικής επιρροής τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ανατολική Ευρώπη.

«Η Ελλάδα είναι πολύ πιο σημαντική από ό,τι νομίζουν οι άνθρωποι», λέει ο Σπέκχαρντ. «Ο κοινός νους πλέον είναι ότι μπορούμε να επιτρέψουμε μια Grexit και απλώς να καυτηριάσουμε την πληγή, αλλά δεν είναι τόσο απλό».

Ο Σπέκχαρντ επισημαίνει το γεγονός ότι το κυβερνών αριστερό κόμμα στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει ήδη μια στενή σχέση με τη Ρωσία. Μια ημέρα αφότου εξελέγη στη θέση, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε αντιρρήσεις σε τυχόν περαιτέρω κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την υποστήριξή της προς τους αυτονομιστές στην Ουκρανία. Και τον Μάιο, ο Αλέξης Τσίπρας ταξίδεψε στην Ρωσία, όπου επέκρινε τη φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση που ανέλαβε την εξουσία στην Ουκρανία το περασμένο έτος.

Άλλα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, έχουν επίσης εργαστεί για να μετριάσουν την απειλή περαιτέρω κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Οι Έλληνες και οι Ρώσοι έχουν επίσης πολιτιστικούς δεσμούς, συμπεριλαμβανομένης και της κοινής θρησκείας, οι οποίοι καθιστούν πιο πιθανή τη συνεργασία μεταξύ τους.

Από οικονομική άποψη, η έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ μπορεί να μην φαίνεται σαν μια μεγάλη απώλεια. Το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι περίπου όσο και το ΑΕΠ της Λουιζιάνα – ακόμη κι αν η χώρα επρόκειτο να υποστεί μια οικονομική κρίση ως αποτέλεσμα της εξόδου της, είναι απίθανο ότι το πρόβλημα θα εξαπλωνόταν στην παγκόσμια οικονομία.

Αλλά αν νομίζετε ότι η καταπολέμηση της ρωσικής επιθετικότητας στην Ανατολική Ευρώπη είναι σημαντική για να διατηρηθεί η πολιτική και οικονομική σταθερότητα στην περιοχή, τότε η υιοθέτηση μιας πιο ήπιας στάσης έναντι του ελληνικού χρέους μπορεί να αξίζει τον κόπο μακροπρόθεσμα.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι η βοήθεια από τη Δύση (συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας από τις ΗΠΑ, το ΔΝΤ και την ΕΕ) προς την Ουκρανία θα μπορούσε να φτάσει πάνω 40 δισεκατομμύρια δολάρια, και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτά τα χρήματα θα τερματίσουν την ουκρανική κρίση• βοηθούν απλώς την ουκρανική κυβέρνηση να μην βουλιάξει.

Ο Σπέκχαρντ υποστηρίζει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε, για πολύ λιγότερα χρήματα, να χαλαρώσει κάποιους από τους όρους της διάσωσης της Ελλάδας και να δώσει στον ελληνικό λαό χρόνο να συνειδητοποιήσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να εκπληρώσει τις λαϊκίστικες υποσχέσεις του και να παραμείνει μέλος της ευρωζώνης.

Όσοι μετρούν τα …κουκιά στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες ανησυχούν ότι μια τέτοια λύση θα μπορούσε να ενθαρρύνει την Ισπανία – η οποία έχει το δικό της αριστερό κόμμα που ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις – να αθετήσει τους δικούς της όρους διάσωσης. Αλλά ο Σπέκχαρντ υποστηρίζει ότι η υιοθέτηση μιας σκληρής γραμμής προς την Ελλάδα δεν θα αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο ούτως ή άλλως.

Με οικονομικούς όρους, η Ελλάδα μπορεί να μην είναι σημαντική σε παγκόσμιο επίπεδο. Αλλά σε μια στιγμή που οι ΗΠΑ και η Ευρώπη συμμετέχουν σε δαπανηρές πολιτικές μάχες στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, το να στριμώχνουμε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στο σταυροδρόμι των περιοχών αυτών, μπορεί να έχει πολύ μεγάλο τίμημα μακροπρόθεσμα.

Πηγή: Fortune.com