O θησαυρός της ελληνικής γεωργίας

Με τα ανώτατης ποιότητας ελληνικά γεωργικά προϊόντα να κερδίζουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην παγκόσμια αγορά, η συστηματοποίηση των εξαγωγών ανοίγει νέους ορίζοντες στα προϊόντα ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).

Η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη, αναλύει στο FortuneGreece.com τα επιτεύγματα της ελληνικής γεωργίας και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης του κλάδου.

-Ποια η πορεία των ελληνικών προϊόντων ΠΟΠ στις διεθνείς αγορές; 

Στην ελληνική γεωργία αντιστοιχεί το 29% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών). Σχεδόν 1/3 από τα κορυφαία 100 εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα συνδέονται άμεσα με την αγροτική, με την πρωτογενή παραγωγής της χώρας. Μεταξύ των 15 κυριότερων εξαγωγικών προϊόντων συγκαταλέγονται τα ιχθυηρά, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα τυριά, το βαμβάκι, το παρθένο λάδι και τα γουνοδέρματα.

Σήμερα η χώρα μας διαθέτει περισσότερα από 100 προστατευόμενα προϊόντα (σε ονομασία προέλευσης και γεωγραφικής ένδειξης). Τα πιστοποιημένα φρούτα και λαχανικά, το ελαιόλαδο, οι ελιές, η φέτα, ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα Χίου, αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου και εμπροσθοφυλακή για τις ελληνικές εξαγωγές.

-Ποια είναι τα πιο επιτυχημένα προϊόντα ΠΟΠ στο εξωτερικό; Και σε ποιες αγορές του εξωτερικού καταγράφουν μεγαλύτερη επιτυχία;

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των κορυφαίων εξαγωγικών χωρών του κόσμου στο ελαιόλαδο και της ελιές, τα ακτινίδια, τα σπαράγγια, το σαφράν, τη μαστίχα και τα τυροκομικά προϊόντα. Αυτά τα προϊόντα και συνολικά όλα τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα της Ελλάδας, είναι αγαθά προστιθέμενης αξίας και απευθύνονται σε καταναλωτές με υψηλό αίσθημα διατροφικής συνείδησης και με επιλογές υγιεινής διατροφής.

Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα μας αποδεικνύεται βασικός προμηθευτής αγροτικών προϊόντων στις χώρες του ΟΟΣΑ, δηλαδή στις πιο αναπτυγμένες και άρα πιο απαιτητικές –σε όρους προδιαγραφών ποιότητας- αγορές.

Και είναι αυτές οι χώρες στην Ευρώπη (Ιταλία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Σκανδιναβία), την Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), τη Ρωσία και την Ασία (Ην. Αρ. Εμιράτα, Ιαπωνία), που απορροφούν τις μεγαλύτερες ποιότητες των εν λόγων προϊόντων.

-Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα που φέρουν τα ελληνικά ΠΟΠ προϊόντα σε σχέση με αντίστοιχα άλλων κρατών;

Ο θεσμός των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων έχει δημιουργηθεί ακριβώς για τη διάκριση των επιμέρους χαρακτηριστικών παραγωγής των προϊόντων που λαμβάνουν τη σχετική πιστοποίηση και τα καθιστά μοναδικά, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και παγκόσμιο επίπεδο.

Αυτό σημαίνει ότι τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα διαφεύγουν της σύγκρισης με αντίστοιχα ομοειδή, καθώς κατηγοριοποιούνται ως τελείως ξεχωριστά, λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών (μικροκλίμα) και των παραγωγικών διαδικασιών (παραδοσιακή εκτροφή ή καλλιέργεια), που ακολουθούνται από το χωράφι ως το ράφι του καταναλωτή.

Η παγκοσμίως αναγνωρισμένη βιοποικιλότητα της Ελλάδας είναι αυτή που παρέχει τη δυνατότητα να διατηρεί και να αυξάνει συνεχώς τις εγγραφές της σε αυτή την άκρως τιμητική λίστα προστατευόμενων προϊόντων.

-Τι θα μπορούσε να καταστήσει τα ελληνικά ΠΟΠ προϊόντα πιο ανταγωνιστικά;

Ο αγροτοδιατροφικός τομέας της χώρας κερδίζει διαρκώς μερίδια στις διεθνείς αγορές και σύμφωνα με έρευνα του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, σχεδόν το 30% των νέων επιχειρήσεων που αποκτούν σήμερα εξαγωγικό προσανατολισμό, αφορά τα προϊόντα διατροφής της ελληνικής γης.

Με άλλα λόγια, στην ελληνική γη έχει πέσει ο σπόρος και η προοπτική της ανάκαμψης της, μέσα από την εξωστρέφεια και την εξωστρεφή επιχειρηματικότητα.

Ωστόσο, όπως έλεγε και ο Γκαίτε «η σπορά είναι ευκολότερη του θερισμού». Είναι αναμφισβήτητο το ενδιαφέρον για αξιοποίηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Είναι αδιαμφισβήτητο το συγκριτικό πλεονέκτημα της ποιότητάς της, είναι επιβεβαιωμένη η δυναμική τους θέση στην παγκόσμια αγορά.

Αυτό που απαιτείται είναι η συντονισμένη και καλά σχεδιασμένη πολιτική περαιτέρω ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης και αποτελεσματικής, στοχευμένης προώθησης-προβολής των ελληνικών προϊόντων, για να θερίσουμε θετικά αποτελέσματα στο μέλλον.

Ειδικά στην περίπτωση των «εθνικών αγροτικών προϊόντων» θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατά τα οποία ανταγωνιστικές χώρες και εταιρείες οικειοποιούνται ελληνικά προϊόντα με υψηλή διεθνή ζήτηση, όπως η φέτα ή το γιαούρτι, ή ακόμη και να χρησιμοποιούν ως βάση ελληνικά προϊόντα για να προσθέτουν υπεραξίες στα δικά τους είδη, όπως συμβαίνει ακόμα με το ελαιόλαδο.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι κρίσιμες οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), προκειμένου η προστασία της μοναδικότητας των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων να επεκταθεί ουσιαστικά και εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως έχω πει και στο παρελθόν, για να είναι επιτυχημένη μία συγκομιδή, θα πρέπει να προηγηθεί κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους, σωστή σπορά, προστασία έναντι εχθρών και απειλών και ο έγκαιρος θερισμός, σε όρους χρονικής συγκυρίας και κόστους-αξίας προϊόντος. Η ελληνική γη κρύβει μέσα της θησαυρούς. Ας τους ανακαλύψουμε και ας τους αναδείξουμε, διεθνώς, με πυρήνα την ποιότητα, την ασφάλεια και την καινοτομία των ελληνικών προϊόντων.

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ:

Νο1 παγκοσμίως στις εξαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, όπως οι τσιπούρες και τα λαβράκια.

Νο3 παγκοσμίως στην παραγωγή ελιάς, ελαιολάδου, ακτινιδίων και κρόκου (σαφράν).

Νο 5 στις εξαγωγές σπαραγγιών και 15η στις εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων.

Στο TOP 10 των χωρών με παραγωγή και εξαγωγές βαμβακιού, παρά τη σημαντική μείωση της παραγωγής τα τελευταία χρόνια.

ΕΞΑΓΩΓΙΚΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ

Ελληνικό μέλι γίνεται γαμήλιο δώρο στην Ιαπωνία, ενώ πεπόνια δωρίζονται σε συσκευασίες κοσμημάτων στην Ασία.

Ελληνικά ψάρια εμπλουτίζουν το μενού γκουρμέ εστιατορίων στις πιο αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, την ώρα που το ελληνικό ελαιόλαδο πωλείται σε διπλανά ράφια μαζί με ακριβά καλλυντικά.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές με σημαντική παρουσία στις περισσότερες αγορές των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ο.Ο.Σ.Α.

Η χώρα μας περιλαμβάνεται στους πέντε πρώτους προμηθευτές αγροτικών προϊόντων σε 25 χώρες με ποσοστά συμμετοχής στις εισαγωγές τους που ξεπερνούν το 80%. Συγκεκριμένα, η Ελλάς είναι ο πρώτος προμηθευτής 43 αγροτικών προϊόντων σε 12 χώρες, ο δεύτερος προμηθευτής 19 προϊόντων σε 15 χώρες, ο τρίτος προμηθευτής 23 προϊόντων σε 15 χώρες, ο τέταρτος προμηθευτής 22 προϊόντων σε 14 χώρες και ο πέμπτος προμηθευτής 19 προϊόντων επίσης σε 14 χώρες.

Η μεγαλύτερη κατηγορία αγροτικών προϊόντων είναι τα φρούτα & λαχανικά (37,1% του συνόλου των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων). Ακολουθούν τα ψάρια & οστρακοειδή (14,7%), καπνός & προϊόντα καπνού (9,1%), γαλακτοκομικά προϊόντα (7,9%), δημητριακά (7,6%), λάδια & λίπη φυτικής προέλευσης (6,8%), ποτά (4,8%), διάφορα προϊόντα διατροφής (4,6%) και παρασκευάσματα από ζάχαρη και μέλι (2,8%).

Όλες οι κατηγορίες αγροτικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση των εξαγωγικών τους επιδόσεων σε σχέση με το 1988. Το μεγαλύτερο μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής εμφανίζουν τα προϊόντα: διάφορα προϊόντα διατροφής (+13,1%), ψάρια, οστρακοειδή και μαλάκια (+10,9%), γαλακτοκομικά προϊόντα (+9%) και ζάχαρη και παρασκευάσματα από ζάχαρη & μέλι (+8,8%). Οι λοιπές κύριες κατηγορίες σημείωσαν μέσο ρυθμό μεταβολής που κυμαίνεται από +0,7% (δημητριακά & παρασκευάσματα δημητριακών) έως +3,3% (ποτά).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο κύριος προορισμός των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Όμως, το ποσοστό συμμετοχής των χωρών αυτών συνεχώς μειώνεται και από 79% το 1988 περιορίζεται πλέον κάτω του 64%. Αυξητική τάση παρατηρείται στις εξαγωγές προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (πρώην σοσιαλιστικές χώρες) με αποτέλεσμα οι χώρες αυτές να αποτελούν τον δεύτερο τόπο προορισμού των εξαγωγών με συνολικό ποσοστό συμμετοχής 20,4% (από 2,3% το 1988). Η Βόρειος Αμερική και οι χώρες της Βόρειας Αφρικής & Μέσης Ανατολής είναι ο τρίτος και τέταρτος προορισμός των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων με ποσοστά συμμετοχής 4,7% και 3,7%, αντίστοιχα.

Βασικοί ανταγωνιστές της Ελλάδος στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων προς τις χώρες – μέλη της Ε.Ε. και του Ο.Ο.Σ.Α., είναι η Ισπανία και η Ιταλία που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτον (31,2%) του συνολικού ανταγωνισμού που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ενώ και η Τουρκία αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικότερους ανταγωνιστές της Ελλάδος στα αγροτικά προϊόντα. Η γειτονική χώρα καταλαμβάνει την έκτη θέση αντιπροσωπεύοντας το 3,4%, του συνολικού ανταγωνισμού.