Ομόλογα υψηλού κινδύνου: Η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση;

Ο δισεκατομμυριούχος Jeffrey Gundlach πιστεύει πως η επόμενη κρίση θα προκύψει από τα ομόλογα υψηλού κινδύνου, τα κοινώς λεγόμενα junk bonds (ομόλογα-σκουπίδια). Αυτό αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα δεδομένου πως ο Gundlach αποκαλείται «βασιλιάς των αγορών ομολόγων», ενώ είναι και ο διευθύνων σύμβουλος της DoubleLine Capital η οποία προέβλεψε με ακρίβεια τη χρηματοπιστωτική κρίση που οδήγησε στη Μεγάλη Ύφεση της τελευταίας δεκαετίας.

Τα ομόλογα υψηλού κινδύνου, τα οποία είναι επίσης γνωστά και ως χρέος υψηλής απόδοσης, ήταν μεταξύ των πρωταγωνιστών των άνευ προηγουμένου κινήσεων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ κατά την οικονομική κρίση. Η κεντρική τράπεζα διατήρησε τα επιτόκια κοντά στο μηδέν «αναγκάζοντας» τους επενδυτές να τζογάρουν στα ομόλογα υψηλού κινδύνου, καθώς τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ είναι πλέον τόσο χαμηλά.

Ποιο είναι το πρόβλημα

Η αγορά ομολόγων υψηλού κινδύνου θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με ένα διττό πρόβλημα, αυτό των υψηλότερων επιτοκίων και των προθεσμιών λήξης. Η Fed αναμένεται να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια στο τέλος του 2015 ή στις αρχές του 2016. Το διάστημα αυτό δεν απέχει πολύ από την περίοδο που οι επενδυτές θα έρθουν αντιμέτωποι με ένα πακέτο ομολόγων υψηλού κινδύνου, ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο «ωριμάζει» το 2018 και το 2019.

Ο Gundlach προειδοποιεί ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική εγκατάλειψη των ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων. Το μόνο που θα χρειαζόταν είναι μια μικρή σπίθα, η οποία θα ήταν ικανή να οδηγήσει τους επενδυτές σε κατάσταση πανικού και σε αναζήτηση «εξόδου κινδύνου», καθώς θα φοβούνται πως τα υψηλότερα επιτόκια θα καταστήσει δυσκολότερη για τις εταιρείες την αναχρηματοδότηση του χρέους τους. Οι επενδυτές θέλουν να πληρωθούν, οποιαδήποτε ένδειξη αδυναμίας θα σημάνει συναγερμό. «Η τελική κατάληξη όλων αυτών των ακραίων πολιτικών δεν έχει γίνει ακόμη αισθητή, αλλά θα γίνει», σημειώνει ο Gundlach.

Τα ομόλογα υψηλού κινδύνου είναι «νέα» στο παιχνίδι

Κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς θα αντιδράσει η αγορά ομολόγων υψηλού κινδύνου στις αυξήσεις των επιτοκίων, διότι δεν υπάρχει προηγούμενο. Η αγορά άρχισε να κερδίζει δημοτικότητα μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν τα επιτόκια ήταν υψηλότερα. Ο Gundlach σχολιάζει πως: «όλη η ζωή της αγοράς ομολόγων υψηλού κινδύνου εντοπίζεται κατά τη διάρκεια της μείωσης των επιτοκίων».

Ο Gundlach δεν είναι ο μόνος που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις αγορές ομολόγων. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Jamie Dimon, ανέφερε πως «είναι πολλοί οι έξυπνοι άνθρωποι στη Wall Street που ανησυχούν για τη ρευστότητα στην αγορά σταθερού εισοδήματος λόγω των νέων κανονισμών. Εν μέσω πανικού μπορεί να μην υπάρξουν αρκετά ομόλογα προς διάθεση».

Η κρίση δεν θα αγγίξει μόνο τους δισεκατομμυριούχους

Η ενδεχόμενη κρίση στα ομόλογα υψηλού κινδύνου αναμένεται να πλήξει πληθώρα επενδυτών και όχι μόνο τους μεγάλους παίκτες. Είναι πολλοί εκείνοι που έχουν έκθεση σε υψηλής απόδοσης χρέος. Ο μέσος επενδυτής έχει βάλει πολλά χρήματα σε ETFs, τα οποία αποτελούν μέρος των ομολόγων υψηλού κινδύνου. Πολλοί επενδυτές θα ξέμεναν από ρευστό σε ενδεχόμενη κρίση της αγοράς ομολόγων υψηλού κινδύνου, με αποτέλεσμα να στερεύσει η αγορά. Πράγμα που όπως καθίσταται σαφές θα βλάψει ευρύτερα την οικονομία.

Τα καλά νέα

Η καλή είδηση σύμφωνα με τον Gundlach είναι πως η κρίση στα ομόλογα υψηλού κινδύνου δεν θα έρθει αύριο. Θεωρεί πως δεν είναι πρόβλημα για τους επενδυτές να κατέχουν ομόλογα υψηλής απόδοσης προς το παρόν – προειδοποιεί, όμως, πως η καταστροφή ενδέχεται να συμβεί σε διάστημα ενός ή δύο ετών από τώρα.

Εν τω μεταξύ συμβουλεύει τους επενδυτές να μείνουν μακριά από ορισμένους τομείς της χρηματιστηριακής αγοράς που έχουν επωφεληθεί από το κυνήγι των επενδυτών για τις αποδόσεις. Παράλληλα, δηλώνει πως δεν είναι θαυμαστής των εταιρειών επενδύσεων ακινήτων, οι οποίες έχουν καλές αποδόσεις, επειδή θα αναγκαστούν να επιστρέψουν ένα τεράστιο κομμάτι των κερδών τους ως μέρισμα προς τους επενδυτές.