Οι «ειδικές σχέσεις» της Βρετανίας με τις ΗΠΑ και το ενδεχόμενο ενός «Brexit»

Κάποτε, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα και ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ακούστηκαν να αποκαλούν ο ένας τον άλλον «φιλαράκι μου». Είναι όμως η σχέση μεταξύ των δύο αυτών χωρών τόσο ιδιαίτερη; Θα επιβιώσει μετά τις εκλογές της επόμενης εβδομάδας;

Οι αριθμοί δείχνουν ότι οι βρετανο-αμερικανικοί δεσμοί είναι ισχυροί – ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με τις business.

Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βρετανίας: Το εμπόριο μεταξύ τους ανερχόταν σε πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται 767 εκατομμύρια δολάρια από τηλεοπτικά προγράμματα όπως το Downton Abbey και το Sherlock, 306 εκατομμύρια δολάρια από σκωτσέζικο σολομό, και 207 εκατομμύρια δολάρια από τζιν.

Μεταξύ των δύο χωρών υπάρχουν επίσης ισχυροί χρηματοοικονομικοί δεσμοί. Οι ΗΠΑ επενδύουν περισσότερο στη Βρετανία απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου, και η Βρετανία προσελκύει το 27% όλων των αμερικανικών επενδύσεων στην Ευρώπη – με διαφορά το μεγαλύτερο μερίδιο.

Οι αμερικανικές εταιρείες βρίσκουν ελκυστική τη Βρετανία εξαιτίας των χαμηλών φορολογικών συντελεστών και ενός περιβάλλοντος που είναι φιλικό προς τις επιχειρήσεις, καθώς και εξαιτίας της πρόσβασης που εξασφαλίζουν στην κοινή αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι εργαζόμενοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού επωφελούνται επίσης. Ενώ ένα εκατομμύριο Βρετανοί εργαζόμενοι δουλεύουν για αμερικανικές εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα εκατομμύριο Αμερικανοί εργαζόμενοι απασχολούνται σε βρετανικές εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πολλές μεγάλες αμερικανικές εταιρείες έχουν την έδρα τους στη Βρετανία. Η Google, η Microsoft, η Cisco, η J.P. Morgan και η Deloitte βρίσκονται όλες στη λίστα με τις 10 πιο επιθυμητές εταιρείες για εργασία στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Glassdoor.

Ερευνητές από την Ernst & Young επισημαίνουν ότι η ισχύς της σχέσης των δύο χωρών έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην ικανότητα της Βρετανίας να αναπτύσσεται ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη.

«Η συνεχιζόμενη πρωτοκαθεδρία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρώπη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη θέση της ως ο κύριος προορισμός των Αμερικανών επενδυτών» αναφέρει σε μια έκθεσή της η εταιρεία.

Ο όρος «ειδική σχέση» εισήχθη στο δημόσιο λόγο από τον Βρετανό πρώην πρωθυπουργό Ουίνστον Τσόρτσιλ και έχει επιβεβαιωθεί στο πέρασμα του χρόνου από τη στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών και των ηγετών τους.

Όπως κάθε σχέση, έτσι κι αυτή έχει περάσει δυσκολίες. Ο Ομπάμα αρχικά φάνηκε να στρέφεται προς τη Γερμανία και τη Γαλλία, σνομπάροντας -σύμφωνα με κάποιους– τον πρώην Πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν.

Ο Ομπάμα είναι πολύ φιλικότερος προς τον Κάμερον, τον διάδοχο του Μπράουν, αλλά θα μπορούσαν να προκύψουν εντάσεις τους ερχόμενους μήνες αν ο Βρετανός πρωθυπουργός διατηρήσει το αξίωμά του μετά τις εκλογές της 7ης Μαΐου.

Και αυτό διότι ο Κάμερον έχει υποσχεθεί να διεξάγει δημοψήφισμα μέσα στα επόμενα χρόνια σχετικά με την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μια απόφαση εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ θα μπορούσε να δυσκολέψει τη ζωή των αμερικανικών εταιρειών που έχουν επιλέξει τη χώρα ως έδρα των περιφερειακών δραστηριοτήτων τους. Και οι ΗΠΑ είναι αρκετά σαφείς: ένα από τα θεμέλια της φιλίας μεταξύ των δύο χωρών είναι η συμμετοχή της Βρετανίας στην ΕΕ.

Ο Λευκός Οίκος έχει τονίσει πολλάκις τη σημασία «μιας ισχυρής, εξωστρεφούς Ευρώπης, με μια ισχυρή Βρετανία στο επίκεντρό της». Ο πρώην υφυπουργός εξωτερικών για ευρωπαϊκά θέματα Φιλ Γκόρντον περιέγραψε την αμερικανική θέση ως εξής: «Θέλουμε να δούμε μια ισχυρή βρετανική φωνή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάτι τέτοιο θα ήταν υπέρ του αμερικανικού συμφέροντος». Ή αλλιώς, σύμφωνα με τον Καθηγητή Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Τζον Μακόρμικ, «το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τη Βρετανία θα μειωθεί αν αυτή φύγει από την ΕΕ».

Μια έξοδος της Βρετανίας από το ευρωπαϊκό μπλοκ θα πλήγωνε και την οικονομία. «Είναι πιθανό ότι πολλές αμερικανικές, ιαπωνικές και κινεζικές εταιρείες θα απέφευγαν να επενδύσουν σε ένα Ηνωμένο Βασίλειο που δεν θα ήταν μέρος της ΕΕ», προσθέτει.

Ο ανταγωνισμός για επιρροή στην Ασία επίσης προκαλεί κραδασμούς. Πριν από μερικές εβδομάδες, το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη αναπτυγμένη οικονομία που εντάχθηκε με την ιδιότητα του ιδρυτικού μέλους στην κινέζικης έμπνευσης Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών, αγνοώντας τις προσπάθειες της κυβέρνησης Ομπάμα να πείσει τους συμμάχους των ΗΠΑ να μείνουν μακριά από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.