Πόσο απειλεί το Facebook τους εκδότες;
Το νέο πρόγραμμα συνεργασίας του Facebook με εκδοτικές εταιρείες είναι εγγενώς συγκρουσιακό.
Φημολογείται εδώ και αρκετό καιρό πως το Facebook θα αρχίσει την πιλοτική λειτουργία της εφαρμογής «Instant Articles». Στο πλαίσιο αυτής, θα συνεργαστεί με εννέα ειδησεογραφικούς ομίλους μεταξύ των οποίων οι New York Times, o Guardian, το BuzzFeed και το National Geographic.
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, οι χρήστες του Facebook θα έχουν τη δυνατότητα να διαβάζουν ολόκληρα τα κείμενα των ειδήσεων που εμφανίζονται μέσω της εν λόγω εφαρμογής στα κινητά τους, σε αντίθεση με την παραδοσιακή πρακτική των ειδησεογραφικών μέσων, κατά την οποία μπορούσε κανείς να διαβάσει ένα μικρό απόσπασμα στο Facebook και στη συνέχει μέσω ενός συνδέσμου μεταφερόταν στην ιστοσελίδα του ενημερωτικού μέσου.
Σε πρώτη ανάγνωση, φαίνεται σαν μία πολύ απλή ανταλλαγή: το Facebook παίρνει αυτό που θέλει, δηλαδή ελκυστικότερο περιεχόμενο για τους 1,4 δισεκατομμύρια χρήστες του και οι εκδοτικοί όμιλοι αποκτούν πρόσβαση και προβολή σε ένα κατά πολύ ευρύτερο κοινό, εξοικονομώντας παράλληλα τα χρήματα που δαπανούν για τη διαφήμιση.
Σίγουρα έτσι θέλει να το πλασάρει το Facebook: ως μία αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Ωστόσο, κάθε φορά που μια οντότητα με το μέγεθος και τη δύναμη του Facebook, ακόμη και οι πιο απλές κινήσεις κρύβουν κινδύνους και αυτή η περίπτωση δεν αποτελεί εξαίρεση. Γιατί; Επειδή στο συγκεκριμένο παιχνίδι ένα μόνο παίκτης κρατάει στα χέρια του όλα τα χαρτιά.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο εκδοτικοί όμιλοι –όπως οι Times-κάνουν μία τέτοια συμφωνία είναι επειδή έχουν μείνει πολύ πίσω σε ό,τι αφορά τις mobile εφαρμογές. Το Facebook έχει απόλυτο δίκιο όταν λέει ότι τα περισσότερα ειδησεογραφικά sites φορτώνουν πολύ αργά καθιστώντας τις διαφημίσεις σε αυτές τις σελίδες σε μεγάλο βαθμό άχρηστες. Το Facebook αντιλαμβάνεται το mobile: τα πάντα κινούνται πιο γρήγορα και γίνονται πιο ελκυστικά για τους διαφημιστές -εν μέρει επειδή το Facebook παρέχει το είδος της στόχευσης που οι εφημερίδες αδυνατούν να προσφέρουν.
Ωστόσο, το Facebook φαίνεται πως κερδίζει πολλά περισσότερα από αυτή τη συνεργασία από ό,τι οι εκδότες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή το Facebook δεν ενδιαφέρεται για τα έσοδα από τις διαφημίσεις των ειδήσεων. Αυτό που θέλει το Facebook θέλει να εμβαθύνει και να ενισχύσει τον έλεγχό του πάνω στους χρήστες. Υπό αυτή την έννοια, το περιεχόμενο των ειδήσεων είναι απλά ένα μέσο για την επίτευξη του απώτερου σκοπού του Facebook, που δεν είναι άλλος από την καθιέρωσή του ως προεπιλεγμένη επιλογή εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων χρηστών για την ενημέρωσή τους.
Ο λόγος για τον οποίο έχει προκληθεί τρόμος σε ορισμένους εκδοτικούς οίκους για τη νέα αυτή κίνηση του Facebook είναι επειδή είναι γνωστό τι συμβαίνει όταν το Facebook χάσει το ενδιαφέρον του για κάτι: μαραίνεται και πεθαίνει. Ο κίνδυνος, λοιπόν, δεν είναι πως το Facebook θα κηρύξει πόλεμο στα ειδησεογραφικά πρακτορεία, αλλά ότι θα «λεηλατήσει» τη σχέση τους με τους αναγνώστες.
Έχουν δίκιο, λοιπόν, όσοι υποστηρίζουν πως οι εκδοτικοί οίκοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ενδώσουν στο Facebook. Ως αποτέλεσμα της δικής του ανικανότητας ή/και ακαμψίας έχουν χάσει την κυριαρχία τους στην ψηφιακή εποχή. Αυτός είναι και ο λόγος που το Facebook έχει όλα τα χαρτιά στα χέρια του. Έχει την πλατφόρμα, την πρόσβαση, τους χρήστες, το περιεχόμενο που ζητούν οι διαφημιστές και έτσι οι περισσότερες εκδοτικές εταιρείες δεν μπορούν να το ανταγωνιστούν.
