«Το έτος της παραλυσίας του Καραμανλή»

Η «διάσωση» της Ελλάδας, όπως αποκαλύπτεται μέσα από έγγραφα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Στέητ Ντιπάρτμεντ και της Κoμισιόν παρουσιάζεται από το δημοσιογράφο-ερευνητή συγγραφέα Μιχάλη Ιγνατίου στο βιβλίο του «Τρόικα – Ο δρόμος προς την καταστροφή» που κυκλοφορεί την Πέμπτη (11 Ιουνίου) από τις εκδόσεις Λιβάνη.

Αν και σε εξέλιξη βρίσκεται η κόντρα του δημοσιογράφου με τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, εξαιτίας αποκαλύψεων για μυστική συνάντηση το 2009 (λεπτομέρειες εδώ), ο κος Παπανδρέου δεν είναι ο μοναδικός πρωταγωνιστής των αποκαλύψεων στο νέο βιβλίου του Ιγνατίου.

Σε αποσπάσματα και κεφάλαια που δίνει στη δημοσιότητα το ΑΠΕ υπάρχει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον χρονογράφημα της περιόδου Καραμανλή.

Ακολουθεί η προδημοσίευση αποσπάσματος από το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου που αναφέρεται στις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ προς την κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

2008: Το Έτος της Παραλυσίας
Πολιτικά πρόσωπα που συνεργάστηκαν στενά την περίοδο 2004-2009 με τον Κώστα Καραμανλή υποστηρίζουν πως μετά τα μέσα του 2007 ο τότε πρωθυπουργός άρχισε να παρουσιάζει μια πιο εσωστρεφή συμπεριφορά και μια διαφορετική στάση από ό,τι την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησής του. Κάποιοι από αυτούς θεωρούν πως η ανάδειξη σκανδάλων με την έμμεση ή άμεση εμπλοκή στενών συνεργατών του απογοήτευσε τον πρωθυπουργό. Και ήταν λογικό…

Ενδεικτικά, υποστηρίζουν πως η υπόθεση Ζαχόπουλου είχε πολύ μεγαλύτερη ψυχολογική επίδραση στον Καραμανλή από ό,τι τα δομημένα ομόλογα και πως τα πρωτοσέλιδα της εποχής εκείνης τον είχαν επηρεάσει ιδιαίτερα. Άλλοι συνεργάτες του απορρίπτουν τις αναφορές για «κουρασμένο» και «απογοητευμένο» Καραμανλή και ισχυρίζονται πως μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 ο τότε πρωθυπουργός αναγκάστηκε να προχωρήσει σε συμβιβασμούς που επέβαλλε η ισχνή κοινοβουλευτική του πλειοψηφία.

Πάντως, μια τρίτη ομάδα συνεργατών θεωρεί πως ο «μάνατζερ» Καραμανλής εκχώρησε από ένα σημείο και μετά περισσότερες αρμοδιότητες στους υπουργούς του, χωρίς ωστόσο να δείχνει την ίδια ζέση στο συντονισμό τους όσο το διάστημα 2004-2006.

Η τελευταία αυτή ομάδα συνεργατών –κάποιοι εκ των οποίων παραμένουν πρωταγωνιστικά στελέχη στη Νέα Δημοκρατία– στάζουν δηλητήριο για τον Γιώργο Αλογοσκούφη, λέγοντας πως εκμεταλλεύτηκε την εμπιστοσύνη του έδειξε ο πρωθυπουργός και δεν τον προφύλαξε από λάθη που στο τέλος αποδείχτηκαν μοιραία για την παράταξη και τη χώρα. Κατά τους ίδιους πολιτικούς, στα κυβερνητικά συμβούλια της περιόδου 2005-2007 η συζήτηση για τα οικονομικά θέματα ήταν τυπική, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονταν από τον κ. Αλογοσκούφη, όχι πάντα σε συνεννόηση με τον πρωθυπουργό.

Κάποιοι εκ των επικριτών υποστηρίζουν πως ο κ. Αλογοσκούφης «δεν άντεχε την αντίθετη άποψη», ενώ άλλοι αναφέρουν πως ο τότε «τσάρος» «άκουγε την αντίθετη άποψη και μετά την προσπερνούσε». Όλοι πάντως αναγνωρίζουν στον κ. Αλογοσκούφη πως είχε τόσο ως βουλευτής όσο και ως υπουργός εξαιρετική επικοινωνιακή υποστήριξη, κάτι που τον ωφέλησε έως και την αποχώρησή του από τα πολιτικά πράγματα – υπεύθυνος γι’ αυτό θεωρείται ο Βασίλης Τοκάκης, στέλεχος σήμερα της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ και στενός συνεργάτης του τότε υπουργού.

«Ο κ. Σημίτης είχε για οικονομικό σύμβουλο έναν Γκίκα Χαρδούβελη. Ο κ. Καραμανλής είχε την Ελένη Δενδρινού-Λουρή, την εξ απορρήτων του Αλογοσκούφη. Αυτό έβλαψε τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Οι πολιτικοί έχουν ανάγκη την αντίθετη άποψη. Αλλά στην περίπτωση του κ. Καραμανλή και του Γιώργου Αλογοσκούφη δεν υπήρχαν οικονομικοί σύμβουλοι με υπόσταση ικανή να σταθούν απέναντι στον τότε υπουργό Οικονομίας» , αναφέρει πολιτικός αναλυτής προνομιακός συνομιλητής του Γιάννη Λούλη, ο οποίος υπήρξε άτυπος σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι μαρτυρίες για την εποχή εκείνη συγκλίνουν στο ότι το τοξικό πολιτικό κλίμα από τις αναθυμιάσεις σκανδάλων, η σφοδρή αντιπολιτευτική στάση του ΠΑΣΟΚ και οι πολιτικοί περιορισμοί, είτε κοινοβουλευτικοί είτε αυτοφυείς, απέτρεπαν την κυβέρνηση από το να λάβει ουσιαστικά μέτρα δημοσιονομικής σύσφιγξης αλλά και να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Σε αρκετές συνεντεύξεις που έδωσε αργότερα, ο Γιώργος Αλογοσκούφης, ερωτηθείς για την «κυβερνητική ατολμία», την απέδωσε στην άρνηση των βουλευτών της ΝΔ να ψηφίσουν δυσάρεστα μέτρα, δείχνοντας έτσι πως ο περιορισμός των 152 και μετά των 151 βουλευτών κρατούσε σε άτυπη ομηρία τον πρωθυπουργό. Την ίδια θέση ενστερνίζεται και απόμαχος πολιτικός με υπουργικό αξίωμα την εποχή εκείνη: «Ο Καραμανλής δεν ήταν διατεθειμένος να λάβει μέτρα γιατί παραμόνευε ο κίνδυνος των πρόωρων εκλογών», αναφέρει.

Οι Διαρκείς Προειδοποιήσεις Πήγαιναν στο Βρόντο

Είναι 3 Μαρτίου 2008. Στις Βρυξέλλες διεξάγεται ένα ακόμη συμβούλιο Eurogroup. Στο επίκεντρο βρίσκεται η οικονομική κατάσταση της Ευρωζώνης, η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ο κοινοτικός προϋπολογισμός για το 2009, η φορολογία των εισοδημάτων από αποταμιεύσεις, η αντιμετώπιση της φορολογικής απάτης στον ΦΠΑ, οι κατευθύνσεις σχετικά με τη στρατηγική της Λισαβόνας, αλλά και η αξιολόγηση των Προγραμμάτων Σταθερότητας και Ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού.

Στην καθιερωμένη συνέντευξη του Eurogroup ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Χοακίν Αλμούνια χτυπά ένα ακόμη καμπανάκι για την ελληνική οικονομία, καλώντας την κυβέρνηση Καραμανλή να αυξήσει τις προσπάθειες και να προχωρήσει ταχύτερα στη δημοσιονομική εξυγίανση. Το ECOFIN την επόμενη μέρα εγκρίνει το επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ελλάδας, που καλύπτει την περίοδο 2007-2010, κάνοντας όμως πολλές επισημάνσεις.

Μάλιστα στα συμπεράσματα του συμβουλίου περιλαμβάνεται ειδική αναφορά στην Ελλάδα, η οποία καλείται να χρησιμοποιήσει ενδεχόμενα καλύτερα δημοσιονομικά αποτελέσματα για την επίσπευση του μηδενισμού του διαρθρωτικού της ελλείμματος.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ο κ. Αλογοσκούφης δίνει στις 5 Μαρτίου συνέντευξη Τύπου. Προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τις ευρωπαϊκές συστάσεις, επικαλούμενος στοιχεία για τη δημοσιονομική προσαρμογή της περιόδου 2004-2007 που αργότερα αποδείχτηκαν παντελώς κίβδηλα.

Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, ο τότε «τσάρος» δηλώνει στους δημοσιογράφους τα εξής:

«Θέλω να υπενθυμίσω ότι η ελληνική οικονομία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει παρουσιάσει μια πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή – πρωτόγνωρη ίσως για τα ιστορικά της Ευρωζώνης. Το έλλειμμα έχει μειωθεί από το 7,3% του ΑΕΠ το 2004 σε επίπεδα κάτω από το 3% το 2007. Ξεκινά και στην ουσία ολοκληρώνεται με αυτό το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης η δεύτερη φάση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο είναι εμπροσθοβαρές, υπό την έννοια ότι η προσαρμογή που προβλέπεται για φέτος είναι 1,2 εκατοστιαίες μονάδες του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος – πολύ περισσότερο από ό,τι προβλέπει το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που είναι μισή μονάδα. Και για τα επόμενα χρόνια είναι επίσης μεγαλύτερη από τη μισή μονάδα, είναι 0,8% και 0,7%. Αυτό αναγνωρίστηκε στη συζήτηση που έγινε. Και αναγνωρίζεται και στα συμπεράσματα ότι γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια από την Ελλάδα, η οποία δεν βασίζεται μόνο στα έσοδα, βασίζεται και στη βελτίωση του συστήματος έλεγχου των δημόσιων δαπανών. Επίσης, αναγνωρίζεται –και είναι σημαντικό– ότι η προσαρμογή αυτή στο παρελθόν επετεύχθη με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και με μείωση της ανεργίας, και το ίδιο προβλέπεται να γίνει και τα επόμενα χρόνια».

Πάντως, παρά την «αυτοδιαφήμιση» Αλογοσκούφη για τη δημοσιονομική προσαρμογή ρεκόρ, η Κομισιόν σε εκείνη τη φάση δεν βρίσκεται σε «ύπνωση» και προσπαθεί να θέσει ένα μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό στην Ελλάδα. Έτσι, ζητά ήδη από το Μάρτιο του 2008 από την κυβέρνηση Καραμανλή να κοινοποιήσει στις υπηρεσίες της ΕΕ νέα μέτρα δαπανών και φορολογικά μέτρα ή αλλαγές στην υλοποίηση του προϋπολογισμού του 2008.

Η σχετική επιστολή του Χοακίν Αλμούνια στον Γιώργο Αλογοσκούφη, με την οποία ζητούσε συναφείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες, ανέφερε τα εξής:

ΧΟΑΚΙΝ ΑΛΜΟΥΝΙΑ
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Β-1049 Βρυξέλλες

19 Μαρτίου 2008
D (08) 139
Κύριο Γιώργο Αλογοσκούφη
Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών
Νίκης 5
Πλατεία Συντάγματος
GR-10180 ΑΘΗΝΑ

Αγαπητέ Γιώργο,
Στη σύνοδο του Eurogroup στις 27 Νοεμβρίου 2006 συμφωνήθηκε η ενίσχυση της «ενδιάμεσης δημοσιονομικής επανεξέτασης» ώστε να μετατραπεί σε πραγματική στρατηγική συζήτηση σχετικά με τις προθέσεις δημοσιονομικής πολιτικής για το επόμενο έτος, προάγοντας τον καλύτερο συντονισμό των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών στη ζώνη του ευρώ. Είναι επίσης μια ευκαιρία παροχής στήριξης από ομοτίμους για εύρωστες δημοσιονομικές πολιτικές λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες για τις άλλες χώρες και για το σύνολο της ζώνης του ευρώ. Πέρσι είχαμε μια γόνιμη συζήτηση, η οποία οδήγησε στην έκδοση οριζόντιων συμπερασμάτων και προσανατολισμών πολιτικής στο Βερολίνο (που δημοσιοποιήθηκαν) καθώς και συγκεκριμένων προσανατολισμών ανά χώρα (οι οποίοι διατηρήθηκαν εμπιστευτικοί).

Φέτος, κατ’ εξαίρεση, η συζήτηση της ενδιάμεσης δημοσιονομικής επανεξέτασης θα διεξαχθεί σε τρία στάδια. Η πρώτη σύνοδος, στις 4 Απριλίου, θα επικεντρωθεί στα κράτη-μέλη με έγκαιρη κατάρτιση προϋπολογισμού, συγκεκριμένα τη Γερμανία και την Ολλανδία. Η δεύτερη συζήτηση, η οποία μπορεί να διεξαχθεί στις 13 Μαΐου, θα επικεντρωθεί στα κύρια οριζόντια ζητήματα για τη ζώνη του ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις της άνοιξης του 2008 των υπηρεσιών της Επιτροπής. Οι προθέσεις δημοσιονομικής πολιτικής των υπόλοιπων χωρών θα συζητηθούν ακολούθως στη σύνοδο του Eurogroup στις 2 Ιουνίου. Οι υπηρεσίες μας (ΓΔ Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων – ECFIN) θα εκπονήσουν σημειώσεις βάσης για το καθένα από τα τρία αυτά στάδια, οι οποίες θα μας κατευθύνουν στην εξέταση της υλοποίησης των οριζόντιων και συγκεκριμένων ανά χώρα προσανατολισμών της περσινής χρονιάς και στην επικαιροποίησή τους για την προώθηση κατάλληλης συμπεριφοράς όσον αφορά στη δημοσιονομική πολιτική το 2008 και το 2009.

Ακολουθώντας την πρακτική του προηγούμενου έτους, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η συζήτηση βασίζεται στις πλέον συναφείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες, σε καλώ να αποστείλεις σε μένα και στις υπηρεσίες μας κάθε επικαιροποιημένη δημοσιονομική πληροφορία την οποία θεωρείς συναφή (π.χ. νέα μέτρα δαπανών και φορολογικά μέτρα τα οποία εξετάζονται επί του παρόντος, αλλαγές στις διαδικασίες του προϋπολογισμού, κατάσταση υλοποίησης του προϋπολογισμού του 2008) πριν από τις 18 Απριλίου. Αυτό θα επιτρέψει την κατάλληλη προετοιμασία της συζήτησής μας στη σύνοδο της ομάδας εργασίας του Eurogroup στις 22/23 Μαΐου.

Προσβλέπω σε ειλικρινείς και εποικοδομητικές συζητήσεις μαζί σου σε αυτό το πολύ σημαντικό θέμα.

Με εκτίμηση,

Χοακίν Αλμούνια

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο κ. Αλμούνια πίεζε εμμέσως την ελληνική κυβέρνηση να λάβει πρόσθετα μέτρα, καθώς έβλεπε πως η ελληνική οικονομία διασωζόταν μόνο από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξής της και χώλαινε στα έσοδα και στον έλεγχο των δημόσιων δαπανών. Αλλά αν και ανέμενε πως έως τις 18 Απριλίου 2008 ο κ. Αλογοσκούφης θα του κοινοποιούσε συνεκτικά μέτρα που θα οδηγούσαν στον περιορισμό του διαρθρωτικού ελλείμματος, τελικά αυτό δεν συνέβη.

Τον Απρίλιο του 2008, και ενώ η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας βρίσκεται εγκλωβισμένη στο εσωκομματικό δίπολο «φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη», δημοσιοποιείται έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που προειδοποιεί πάρα πολύ ξεκάθαρα για τους κινδύνους που διατρέχει η ελληνική οικονομία λόγω της πιθανότητας μιας ξαφνικής μεταστροφής των αγορών και ζητά να ληφθούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα αλλά και παρεμβάσεις βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας.

Στη σχετική έκθεση το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ ανέφερε πως, αν και οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας εξακολουθούν να εμφανίζονται σχετικά ισχυρές στο εγγύς μέλλον, οι καθοδικοί κίνδυνοι αυξάνονται, δεδομένου του ασθενέστερου εξωτερικού περιβάλλοντος και της επιδείνωσης των παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου υπογράμμιζε επίσης ότι η επίμονη απώλεια ανταγωνιστικότητας κόστους θα περιόριζε την ανάπτυξη της Ελλάδας μεσοπρόθεσμα. Στο πλαίσιο αυτό ενθάρρυνε τις ελληνικές Αρχές να οικοδομήσουν την κοινωνική συναίνεση που απαιτείται για την ανάληψη πιο φιλόδοξων μεσοπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων.

Λίγες εβδομάδες μετά, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε συνεδρίαση του συμβουλίου της στις 8 Μαΐου 2008 στην Αθήνα, εστιάζει στον υψηλό πληθωρισμό της Ελλάδας και στην απώλεια ανταγωνιστικότητας, ζητώντας από την κυβέρνηση Καραμανλή επιτάχυνση της διαδικασίας προσαρμογής.

Την περίοδο εκείνη η κυβέρνηση προσπαθεί να διαχειριστεί το θόρυβο και τις αντιδράσεις από την πώληση του 25% των μετοχών του ΟΤΕ στην Deutsche Telekom με παράλληλη παραχώρηση του μάνατζμεντ. Η γερμανική εταιρεία κατέβαλε 3 δισ. ευρώ για την απόκτηση του εν λόγω ποσοστού και στα δημόσια ταμεία εισέρρευσαν 420 εκατ. ευρώ, ωστόσο η κυβέρνηση είχε βρεθεί για μεγάλο διάστημα στο επίκεντρο της κριτικής για το γεγονός ότι δεν έδωσε συνέχεια στις διαπραγματεύσεις με τη MIG, η οποία ενδιαφερόταν να εξαγοράσει τον ΟΤΕ.

Η κριτική ασκήθηκε για το γεγονός ότι με το άρθρο 11 του Νόμου 3631/2008 περί στρατηγικών εταιρειών η τότε κυβέρνηση μπλόκαρε την απόκτηση ποσοστού άνω του 20% στον ΟΤΕ από τη MIG, θέτοντας ως προαπαιτούμενο προγενέστερη έγκριση της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων για εταιρείες εθνικής στρατηγικής σημασίας. Η κυβέρνηση Καραμανλή ψήφισε τον παραπάνω νόμο με διαδικασίες-εξπρές προκειμένου να εμποδίσει τη MIG να αυξήσει το ποσοστό της στον ΟΤΕ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η MIG να αναγκαστεί να πουλήσει το ποσοστό της στην Deutsche Telekom, εγγράφοντας μικρή υπεραξία.

Η ειρωνεία είναι ότι τέσσερα χρόνια μετά, και συγκεκριμένα με το δεύτερο Μνημόνιο, η κυβέρνηση Σαμαρά κατάργησε το παραπάνω άρθρο με νομοσχέδιο-«σκούπα», με το οποίο άρθηκαν 77 συνολικά εμπόδια για αποκρατικοποιήσεις και επενδύσεις. Πάντως, η συμφωνία για την πώληση του ΟΤΕ στην Deutsche Telekom βρέθηκε το 2012 στο στόχαστρο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την Κομισιόν να βάλλει ευθέως κατά του Νόμου 3676/2008 και ειδικά κατά των ειδικών δικαιωμάτων που δίνει αυτός στο μέτοχο μειοψηφίας, που είναι το Ελληνικό Δημόσιο («χρυσή μετοχή»).
Ενδιάμεσα, τα αυξανόμενα προβλήματα στις ΗΠΑ και οι τραπεζικές αναταράξεις λόγω των ενυπόθηκων δανείων έχουν αρχίσει και επιβαρύνουν πρόσθετα το διεθνές κλίμα. Στα συμβούλια Eurogroup και ECOFIN της εποχής είναι διάχυτη η εντύπωση πως η αμερικανική κρίση δεν θα επηρεάσει την Ευρωζώνη. Τελικά όλοι θα διαψευστούν, διότι εκτός των άλλων ήταν κοντόφθαλμοι και αλαζόνες.

Όμως η ελληνική κυβέρνηση στο τέλος Ιουνίου 2008 αντιλαμβάνεται πως θα πρέπει να λάβει μέτρα διότι τα δημοσιονομικά μεγέθη έχουν αρχίσει να ξεφεύγουν. Ο κ. Καραμανλής ζητά από τον κ. Αλογοσκούφη να κάνει τις σχετικές εισηγήσεις. Αμέσως μετά το Δεκαπενταύγουστο ο «τσάρος» της οικονομίας παρουσιάζει ένα πακέτο φορολογικών παρεμβάσεων που ξεσηκώνει τους πάντες, εκτός και εντός της Νέας Δημοκρατίας. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις προβλέπουν κατάργηση του αφορολογήτου στους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες, αύξηση της προκαταβολής φόρου των επιχειρήσεων, φόρο υπεραξίας 10% στις μετοχές, φόρο 10% στα μερίσματα, αύξηση 20% των τελών κυκλοφορίας οχημάτων κ.ά. Τα μέτρα δείχνουν τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία, σε ένα διεθνές περιβάλλον έκρηξης του πληθωρισμού, πιστωτικής κρίσης και επιβράδυνσης των αναπτυξιακών ρυθμών. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι με τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με τη συνέχεια της δημοσιονομικής εξυγίανσης, η Ελλάδα θα αποφύγει τα χειρότερα, με τον εκτροχιασμό του ελλείμματος και τον κίνδυνο να εισέλθει και πάλι η οικονομία σε καθεστώς κοινοτικής επιτήρησης.

Λόγω της επιμονής κυβερνητικών βουλευτών για χαλάρωση του πακέτου, τα μέτρα που είχε δημοσιοποιήσει τον Αύγουστο ο Γιώργος Αλογοσκούφης υπέστησαν «λίφτινγκ» όταν τελικά εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο. Και γι’ αυτό ευθύνονται ο πρωθυπουργός και ο κ. Αλογοσκούφης. Χαρακτηριστική ήταν η υπαναχώρηση που επέτρεψε τη διατήρηση του αφορολογήτου των 10.500 ευρώ για τα «μπλοκάκια» που αμείβονται μόνο από έναν εργοδότη, καθώς και για τους τρίτεκνους.

Περιγράφοντας τους ενδοκυβερνητικούς συσχετισμούς δυνάμεων της εποχής, ο Αλογοσκούφης υποστήριξε αργότερα πως ήθελε να λάβει μέτρα γιατί έβλεπε την κατάσταση της οικονομίας, αλλά κανένας άλλος στην κυβέρνηση δεν ήθελε. «Ο Καραμανλής είχε δεμένα τα χέρια του γιατί είχε την πλειοψηφία ενός μόνο βουλευτή. Άσ’ το για αργότερα, μου έλεγε. Ορισμένοι βουλευτές απειλούσαν ότι θα καταψήφιζαν τα μέτρα και θα πηγαίναμε σε εκλογές», υποστήριξε σε φίλους του δημοσιογράφους για την εποχή εκείνη ο υπουργός.

Με αφετηρία τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στις 6 Σεπτεμβρίου 2008 αρχίζει ένα «καυτό» φθινόπωρο για την οικονομία, με την πολιτική σύγκρουση εντός και εκτός Βουλής να οξύνεται. Στην 73η ΔEΘ μάλιστα συμβαίνει κάτι που θα στιγματίσει τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή και θα σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για την κυβέρνησή του. Στη συνέντευξη Τύπου ο τότε πρωθυπουργός δέχεται πολλαπλές ερωτήσεις για τα πεπραγμένα και την πολιτεία υπουργών και στενών συνεργατών του. Ερωτηθείς για τον τότε υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιώργο Bουλγαράκη και τις κατηγορίες που αφορούσαν σε εμπλοκή του σε υπεράκτια εταιρεία διαχείρισης ακινήτων και στην υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου, ο κ. Καραμανλής τον καλύπτει, χάνοντας αυτό που μέχρι τότε ήταν το προσωπικό του ατού, δηλαδή το ηθικό πλεονέκτημα.

Συγκεκριμένα, απαντά:
«Σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν φαινόμενα απρεπούς συμπεριφοράς. Είναι ένα πράγμα οι παράνομες δραστηριότητες, η κατακριτέα, η κοινωνικά απαράδεκτη προσπάθεια φοροδιαφυγής. Και είναι τελείως διαφορετικό πράγμα οι δραστηριότητες κάθε πολίτη στο πλαίσιο της νομιμότητας. Και μάλιστα θέλω να τονίσω όταν πρόκειται για νόμιμες δραστηριότητες που δηλώνονται εδώ και πολλά χρόνια στο πόθεν έσχες, χωρίς φυσικά να έχουν εγερθεί ερωτήματα».

Στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού είπε ότι «δευτερόλεπτα μετά την απάντηση αυτή όλοι αντιληφθήκαμε πως η παρτίδα είχε χαθεί».

Στις 12 Σεπτεμβρίου 2008 ο Γιώργος Bουλγαράκης υπέβαλε την παραίτησή του από την κυβέρνηση λόγω ευθιξίας. Εντός της Νέας Δημοκρατίας απελευθερώνονται δυνάμεις. Ακολουθεί η παραίτηση, λίγες εβδομάδες αργότερα, του τότε υπουργού Επικρατείας και κυβερνητικού εκπροσώπου Θοδωρή Ρουσόπουλου, στον οποίο αφενός φορτώνεται η απογοητευτική εμφάνιση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, αφετέρου του αποδίδεται πρωταγωνιστικός ρόλος στην υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου. Η απώλεια αυτή αποδείχτηκε καταλυτική για τον πρωθυπουργό, αφού ο κ. Ρουσόπουλος βρισκόταν μονίμως, ως ασπίδα, μπροστά στον κ. Καραμανλή, ενώ ήταν και ο εγκέφαλος πίσω από κάθε κίνησή του, σε σημείο να χαρακτηριστεί ο «δεύτερος πρωθυπουργός». Ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε δηλώσει σε ανύποπτο χρόνο ότι η υπόθεση της οικονομίας δεν μπορούσε να αφεθεί μόνο στα χέρια του κ. Αλογοσκούφη, και είχε δίκιο.

Ένα χρόνο μετά, στην 74η ΔEΘ, και λίγο πριν από τις εκλογές, ο Καραμανλής παραδέχεται δημοσίως πως υποτίμησε την υπόθεση του Bατοπεδίου και ξορκίζει το «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό».

«Δεν έχω κανένα πρόβλημα να το επαναλάβω: ήταν λάθος μου, δικό μου λάθος. Έκανα λάθος πέρσι», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.

Νεοδημοκράτες υποστηρίζουν πως η αποχώρηση Ρουσόπουλου πολλαπλασίασε τις ανασφάλειες του πρωθυπουργού. «Έχασε έναν κυματοθραύστη», αναφέρει βουλευτής από τη Μακεδονία. «Και ο Αντώναρος ήταν καλός κυβερνητικός εκπρόσωπος, αλλά δεν έκανε αυτά που έκανε ο Θόδωρος όταν σήκωνε το τηλέφωνο», σημειώνει με νόημα.