Τι πραγματικά έχει στο μυαλό της η Μέρκελ για την Ελλάδα

Τις πραγματικές αιτίες των κινήσεων της Άνγκελα Μέρκελ όσον αφορά το ελληνικό ζήτημα, επιχειρεί να αναλύσει ο συντάκτης των Financial Times, Φίλιπ Στέφενς.

Όπως γράφει ο Στέφενς, Βερολίνο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν αρχίσει να σκέφτονται την επόμενη ημέρα. «Μπορεί αυτή να είναι η επόμενη εβδομάδα, μήνας ή χρόνος». Βάζοντας την πορεία των εξελίξεων σε βήματα, ο Στέφενς γράφει ότι το πρώτο βήμα είναι να προετοιμαστούν για το παιχνίδι αλληλοκατηγοριών που θα ακολουθήσει αν η ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει να χρεοκοπήσει. Το δεύτερο βήμα είναι να αναρωτηθούν τι θα γίνει από εκεί και έπειτα. Έξοδος από το ευρώ και πιθανότατα από την Ευρωπαϊκή Ένωση; Ένα υπό κατάρρευση κράτος που θα μετατραπεί σε ένα αποτυχημένο κράτος; Ένα βαλκανικό προπύργιο για την Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν;

Αναζητώντας τους λόγους για τους οποίους οι διαπραγματεύσεις δεν προχωρούν εδώ και μήνες, ο Στέφενς γράφει ότι ο Αλέξης Τσίπρας «δεν είχε μια άσχημη ιστορία να παρουσιάσει μετά την εκλογική του νίκη τον Ιανουάριο. Η Ελλάδα χρειαζόταν ελάφρυνση χρέους και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους ότι θα διαλύσει τις πελατειακές σχέσεις που δηλητηριάζουν την πολιτική και την οικονομία της χώρας». Σημειώνει όμως ότι το σήμα στην Ευρώπη είναι πως οι υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την πάταξη της διαφθοράς, τη ριζική μεταρρύθμιση των κρατικών θεσμών, την αντιμετώπιση των ολιγαρχών και το άνοιγμα των καρτέλ και των κλειστών επαγγελμάτων που κάνουν φτωχότερο τον ελληνικό λαό, δεν έχει υλοποιηθεί.

«Η καλή θέληση έχει εξαντληθεί. Οι υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν υλοποιήθηκαν. Οι κλίκες, τα καρτέλ και οι ολιγάρχες ευδοκιμούν όπως και πριν. Και στις συνομιλίες με τους πιστωτές της η Αθήνα έχει επιδείξει ένα τοξικό μείγμα αλαζονείας, ερασιτεχνισμού και προσβλητικής πλεονεξίας», σημειώνει ο Στέφενς.

Επιτιθέμενος, μάλιστα, στον Έλληνα πρωθυπουργό, ο αρθρογράφος των FT γράφει ότι στις συνομιλίες με τους άλλους ηγέτες «ακολούθησε την γραμμή ενός φονταμενταλιστή. Θέλει μια ελάφρυνση χρέους που θα είναι αρκετή για να απελευθερώσει την Ελλάδα από όλες τις υποχρεώσεις του τρέχοντος προγράμματος με τους πιστωτές. Και θέλει να βγει από το πρόγραμμα γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ απαρνιέται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς. Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν, ότι διαισθάνεται κανείς μια έντονη ενόχληση από την πλευρά της γερμανικής κυβέρνησης. Από την καγκελαρία ως τα υπουργεία εξωτερικών και οικονομικών, το μήνυμα είναι ότι η μοίρα της Ελλάδας βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης της. Και αν οι πιο σκληρές δηλώσεις έχουν γίνει από τους Χριστιανοδημοκράτες της κ. Μέρκελ, οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν διαγράψει την αρχική τους συμπάθεια απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ».

Ο Στέφενς σημειώνει ότι μεταξύ Μέρκελ και Σόιμπλε υπάρχουν διαφορές για το κατά πόσο η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ, ενώ η Γερμανίδα καγκελάριος ακροβατεί και μεταξύ των διαφορετικών φωνών εντός του κόμματός της. «Ωστόσο», γράφει, «αν και ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει προς το χείλος του γκρεμού και οι εταίροι νιώθουν βέβαιοι ότι η ευρωζώνη θα αντέξει το σοκ της πτώσης του, η κ. Μέρκελ είναι αυτή που διαισθάνεται καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ηγέτη τον έναν καλό λόγο για τον οποίο δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί η Ελλάδα».

Η ανησυχία που θα προκαλούσε η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ συνιστά εμπόδιο στους σχεδιασμούς της Μέρκελ, καθώς ένα Grexit θα έφερνε μεγάλη αναταραχή και σε άλλες χώρες, σημειώνει ο Στέφενς με πιθανή εμπλοκή της Ρωσίας. «Ο κ. Πούτιν, που προωθεί την αστάθεια και την ανατροπή στα Βαλκάνια, θα αδράξει την ευκαιρία», γράφει.

»Η στάση της Ευρώπης απέναντι στον ρεβανσισμό της Ρωσίας θα αποδυναμωθεί. Θα είναι ακόμα δυσκολότερο να συγκρατηθεί η μετανάστευση από την Μεσόγειο. Οι προσπάθειες συμφιλίωσης στην Κύπρο θα πάγωναν. Και όλα αυτά, ανεξάρτητα από τον αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη των αγορών για το μακροπρόθεσμο μέλλον της ευρωζώνης.

»Αλλά η δική μου εκτίμηση είναι πως αυτό που κρατάει ξύπνια την κ. Μέρκελ το βράδυ είναι πολύ λιγότερο χειροπιαστό και πολύ πιο ισχυρό από όλους αυτούς τους υπολογισμούς. Το πιθανότερο είναι πως είναι διχασμένη μεταξύ της εδραιωμένης πεποίθησης της για την σημασία της τήρησης των κανονισμών – η παραβίαση των κανονισμών από τον κ. Πούτιν εξηγεί την σκληρή της απάντηση στην ρωσική εισβολή στην ανατολική Ουκρανία – και της αίσθησης του καθήκοντος για την ευρωπαϊκή αποστολή της Γερμανίας».

Ο Στέφενς χαρακτηρίζει την έξοδο της Ελλάδας μια «ιστορική αποτυχία» και δηλώνει βέβαιος ότι τελικά, η Άνκελα Μέρκελ «δεν θα πήγαινε τόσο μακριά, αλλά δεν θα άφηνε με τόση ελαφρότητα την Ελλάδα. Αλλά εδώ βρίσκεται η ειρωνεία. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα – Grexit ή άλλη μια διάσωση – η Γερμανίδα καγκελάριος μπορεί να είναι ο μεγάλος χαμένος».