Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα δεν πληρώσει το ΔΝΤ: Δέκα απαντήσεις

«Εάν η Ελλάδα δε μεταβιβάσει το ισοδύναμο 1,6 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ την Τρίτη, θα γίνει η πρώτη ανεπτυγμένη οικονομία που θα κηρύξει στάση πληρωμών στο Ταμείο κατά την 71χρονη ιστορία του. Θα οδηγήσει τη χώρα ένα ακόμα βήμα πιο κοντά σε αυτό που πολύ φοβούνται ότι θα είναι η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη και σε έναν ακόμα γύρο οικονομικής αναταραχής της Ευρώπης», αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times που παραθέτει δέκα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε σχετικά με τις συνέπειες που θα έχει η αθέτηση της πληρωμής της 30ής Ιουνίου από την ελληνική κυβέρνηση στο ΔΝΤ:

1. Η πιο πρόσφατη χαμένη πληρωμή από μέλος του ΔΝΤ για οποιοδήποτε λόγο εκτός τεχνικών προβλημάτων, ήταν η Ζιμπάμπουε το 2001. Και μέχρι το τέλος Μαΐου η Χαράρε ακόμα χρώσταγε 112 εκατ. δολάρια σε κεφάλαιο και τόκους προς το ΔΝΤ.

2. Το να χαθεί μια πληρωμή στο ΔΝΤ μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Η Ελλάδα θα χάσει άμεσα την πρόσβαση στους πόρους του ΔΝΤ και, αν το πρόβλημα δεν επιλυθεί γρήγορα, θα μπορούσε να χάσει το δικαίωμα ψήφου της ή ακόμα και να εκδιωχθεί από το Ταμείο.

3. Η προθεσμία πληρωμής είναι η στιγμή που τελειώνουν οι ώρες εργασίας στα κεντρικά γραφεία του ΔΝΤ, δηλ. λίγα λεπτά μετά τις 6 μ.μ. ώρα Ουάσιγκτον την Τρίτη (11 μ.μ. στο Λονδίνο, μεσάνυχτα Βρυξελλών και 01.00 π.μ. την Τετάρτη στην Αθήνα).

4. Δεν υπάρχει περίοδος χάριτος. Κάποιοι αναλυτές έχουν παρερμηνεύσει τον κανονισμό του ΔΝΤ για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές (arrears), πιστεύοντας ότι δίνει μέχρι και 30 μέρες μέχρι το Δ.Σ. να πληροφορηθεί για το γεγονός. Στην πραγματικότητα, οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ λένε ότι αυτοί οι κανονισμοί είναι απαρχαιωμένοι και υποστηρίζουν ότι αν η πληρωμή δεν φτάσει εγκαίρως, η Κριστίν Λαγκάρντ, διευθύντρια του ΔΝΤ, θα ειδοποιήσει αμέσως το Δ.Σ. Αυτό μπορεί να έχει συνέπειες για τις ρήτρες χρεοκοπίας στις συμφωνίες που υπάρχουν αναφορικά με τα δάνεια της Αθήνας για κάποιους από τους Ευρωπαίους πιστωτές.

5. Ναι, μία χαμένη αποπληρωμή δόσης στο ΔΝΤ θα είναι χρεοκοπία. Κάποιοι αναλυτές πιστεύουν ότι επειδή το ΔΝΤ χρησιμοποιεί τον όρο «έγιναν ληξιπρόθεσμες» για τις χαμένες πληρωμές των δανείων, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί χρεοκοπία. Ωστόσο αυτό είναι μια καθαρά γλωσσολογική διάκριση. Οι αξιωματούχοι του ταμείου δηλώνουν ξεκάθαρα ότι θα θεωρηθεί ισοδύναμο μίας χρεοκοπίας. Απλώς δεν την αποκαλούν έτσι.

6. Εάν η Ελλάδα δεν πληρώσει τη δόση 1,6 δισ. ευρώ στο ταμείο, θα είναι η μεγαλύτερη πληρωμή που δεν έχει γίνει στο ΔΝΤ στην ιστορία του. Η Ελλάδα είναι επίσης ο μεγαλύτερος δανειολήπτης του ΔΝΤ. Χρωστάει στο ΔΝΤ 35 δισ. ευρώ σε αρχικό κεφάλαιο και μόνο, ως αποτέλεσμα των δύο προγραμμάτων διάσωσης στα οποία συμμετείχε το ΔΝΤ από το 2010. Στο υπόλοιπο της φετινής χρονιάς η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει 5,5 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ.

7. Το ΔΝΤ δεν επαναδιαπραγματεύεται προγράμματα πληρωμών με τα μέλη του, μια πολιτική που οι αξιωματούχοι του ταμείου τονίζουν διαρκώς. Όταν η Ελλάδα έθιξε το ζήτημα μιας αναδιάταξης των χρεών της στο ΔΝΤ τον Απρίλιο, η προσπάθεια αυτή απορρίφθηκε σθεναρά από την κ. Λαγκάρντ. «Καθυστερήσεις πληρωμών δεν έχουν επιτραπεί από το Δ.Σ. του ΔΝΤ εδώ και 30 χρόνια», είπε τότε η κ. Λαγκάρντ στους δημοσιογράφους.

8. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν προβλέψεις στο καταστατικό του Ταμείου, τα «Άρθρα Συμφωνίας», που επιτρέπουν σε χώρες μέλη να καθυστερούν πληρωμές. «Το Ταμείο, κατόπιν αιτήματος ενός μέλους, μπορεί να αναβάλλει την ημερομηνία αποδέσμευσης μιας επαναγοράς δανειακής υποχρέωσης, αλλά όχι πέρα από μέγιστη περίοδο [5 ετών] εκτός κι αν το Ταμείο καθορίσει, με πλειοψηφία 70% των συνολικών ψήφων, ότι μία πιο μακρά περίοδος ….δικαιολογείται από το γεγονός ότι η αποδέσμευση κατά την ημέρα προθεσμίας θα σήμαινε εξαιρετική δυσχέρεια για το μέλος».

Το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι ότι ο πρώτος όρος για την 5ετία δεν έχει χρησιμοποιηθεί από το 1982, όταν η Γκάνα και η Νικαράγουα πήραν μία περιορισμένη παράταση για να πληρώσουν ό,τι χρωστούσαν. Ο δεύτερος όρος, με βάση τον οποίο 70% των μελών θα έπρεπε να εγκρίνουν το ελληνικό αίτημα, δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ. Πιθανότατα θα χρειαστεί και μία σύσταση από την κ. Λαγκάρντ και το προσωπικό του ΔΝΤ, η οποία μάλλον δεν προβλέπεται να γίνει άμεσα.

9. Από την άλλη μεριά, το ΔΝΤ έχει ήδη χρησιμοποιήσει παράξενους κανόνες και δεδικασμένα για την Ελλάδα. Το 1,6 δισ. ευρώ που πρέπει να αποπληρωθεί την Τρίτη είναι αποτέλεσμα μίας μεθόδου «πακεταρίσματος», ώστε να συγκεντρωθούν σε αυτήν την ημερομηνία (30 Ιουνίου) όλες οι πληρωμές του Ιουνίου. Αυτό χρησιμοποιήθηκε τελευταία φορά από τη Ζάμπια τη δεκαετία του ’80. Ακόμα και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του ταμείου δήλωσαν ότι δεν έχουν ξανακούσει για τη διαδικασία από τότε που επισημάνθηκε από τους Έλληνες αξιωματούχους ως προηγούμενο.

10. Αλλά αυτού του είδους οι κινήσεις έχουν ενοχλήσει τα αναπτυσσόμενα μέλη του ΔΝΤ, μερικά από τα οποία ισχυρίζονται ότι έχει δοθεί ειδική μεταχείριση στην Ελλάδα, επιτρέποντάς της να παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερα χρέη από ό,τι θα επιτρεπόταν για μη-ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό είναι σοβαρό τις μέρες που μιλάμε. Το Ταμείο εργάζεται σκληρά για να ευχαριστήσει μέλη όπως η Βραζιλία και η Κίνα, μετά από την αποτυχία του να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις στο σύστημα ψηφοφορίας, οι οποίες θα τους έδιναν μεγαλύτερο μερίδιο στα δικαιώματα ψήφων, αλλά τώρα έχουν κολλήσει στο αμερικανικό Κογκρέσο».