WSJ: Πότε θα ανοίξουν οι τράπεζες στην Ελλάδα;
Δημοσίευμα της Wall Street Journal απαντά στα ερωτήματα που αφορούν στο κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών.
«Οι ελληνικές τράπεζες θα μείνουν κλειστές για όλη την εβδομάδα στενεύοντας τα οικονομικά περιθώρια της χώρας. Θα παραμείνουν κλειστές τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμα της Κυριακής, αλλά η πίεση θα είναι έντονη για να ανοίξουν εκ νέου το συντομότερο δυνατόν», αναφέρει δημοσίευμα της Wall Street Journal, το οποίο θέτει τα έξι κρισιμότερα ερωτήματα για τις ελληνικές τράπεζες δίνοντας τις αντίστοιχες απαντήσεις:
1. Γιατί είναι κλειστές οι τράπεζες;
Δεν έχουν σχεδόν καθόλου μετρητά. Μέχρι το τέλος Μαΐου, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, διέθεταν δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Άνθρωποι που έχουν γνώση του τραπεζικού συστήματος αναφέρουν πως τώρα υπάρχει κάτι λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Επιπλέον, δεν διαθέτουν πια εκ νέου πρόσβαση στον έκτακτο μηχανισμό χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς «πάγωσε» την Κυριακή. Πολύ απλά, οι τράπεζες δεν μπορούν να προσφέρουν σε όσους πάνε για ανάληψη τα μετρητά που επιθυμούν. Έτσι, επιβλήθηκαν περιορισμοί και όριο ανάληψης από τα ΑΤΜ στα 60 την ημέρα και απαγορεύεται η ηλεκτρονική μεταφορά χρημάτων έξω από την Ελλάδα.
2. Πόσο σύντομα θα μπορούσαν να ξανανοίξουν οι τράπεζες;
Οι ηγέτες του κυβερνώντος κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαιώνουν πως οι τράπεζες θα ανοίξουν εκ νέου λίγο μετά το δημοψήφισμα. Οι περισσότεροι παρατηρητές λένε πως κάτι τέτοιο είναι απίθανο: χωρίς τον ELA από την ΕΚΤ, οι τράπεζες να κλονιστούν από την απόσυρση των καταθέσεων αν ανοίξουν. Αν δεν υπάρχει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις και συμφωνία, η ΕΚΤ δεν θα δώσει στην Ελλάδα χρήματα έκτακτης ανάγκης.
Το πιο αισιόδοξο σενάριο προβλέπει πως οι τράπεζες θα ανοίξουν ξανά αν επικρατήσει το «Ναι» και υπάρξει άμεση συμφωνία με τους πιστωτές. Αυτό θα μπορούσε να κάνει την ΕΚΤ να παρατείνει το χρονικό όριο «ζωής» της Ελλάδας.
Τα ενδιάμεσα σενάρια αναφέρουν πως μπορεί να προκληθεί πολιτική σύγχυση και να προκληθούν νέες εκλογές. Είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς τι θα πράξει η ΕΚΤ σε αυτή την περίπτωση, αν και ενδέχεται να συνεχίσει το πάγωμα των πιστώσεων μέχρι να προκύψει νέα σταθερή κυβέρνηση.
3. Όταν ανοίξουν οι τράπεζες, θα μπορούν οι καταθέτες να πάρουν τα χρήματά τους;
Εξαρτάται. Σε περίπτωση που αποκατασταθεί άμεσα η πολιτική σταθερότητα και υπάρξει ισχυρή υποστήριξη από την ΕΚΤ, τότε η πίεση από τις εκροές καταθέσεων θα υποχωρήσει. Αυτό θα επέτρεπε στο σύστημα να επιστρέψει στην κατάσταση προ του δημοψηφίσματος. Αλλά αυτό δεν είναι απόλυτα σίγουρο. Το δανειακό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών ήταν ήδη σε κακή κατάσταση προ του δημοψηφίσματος, επομένως η νέα αναταραχή έχει κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες ή να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση.
4. Αυτό σημαίνει πως οι καταθέτες θα χάσουν τα χρήματά τους;
Και πάλι εξαρτάται. Το κεφάλαιο μιας τράπεζας είναι η διαφορά μεταξύ των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού της- τι έχει και τι χρωστάει. Υπάρχουν δύο τρόποι για να αυξήσει μια τράπεζα το κεφάλαιό της. Να μειώσει τις υποχρεώσεις της ή να αυξήσει τα περιουσιακά της στοιχεία. Η «ένεση» μετρητών έρχεται όταν κάποιος δίνει μετρητά και ως αντάλλαγμα λαμβάνει μετοχές της τράπεζας.
Ωστόσο, σε καταστάσεις όπως η σημερινή αυτό θα μπορούσε να το κάνει η κυβέρνηση-δεν έχει όμως χρήματα. Επομένως θα πρέπει να δανειστεί από τους πιστωτές της. Άρα, θα πρέπει να έρθει σε συμφωνία.
Άλλος τρόπος είναι να μειώσει το παθητικό της. Οι κανόνες της ΕΕ απαιτούν τέτοια μέτρα, αλλά όχι στις καταθέσεις, Σε περίπτωση αναδιάρθρωσης «σκουπίζονται» οι μέτοχοι και μετατρέπονται σε μέτοχοι της τράπεζας. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει κάτι για να σκουπιστεί. Η βοήθεια της κεντρικής τράπεζας είναι εξασφαλισμένη. Αυτό που μπορεί συμβεί στη χειρότερη περίπτωση είναι να χρειαστεί ανακεφαλαίωση και αναδιάρθρωση στις ελληνικές τράπεζες, κάποιος θα πρέπει να δανείσει χρήματα στις ελληνικές τράπεζες. Αυτό θα μπορούσαν να το κάνουν οι πιστωτές, αν υπάρξει συμφωνία. Σε άλλη περίπτωση, θα πρέπει να γίνει «κούρεμα» καταθέσεων-μία δραστική εναλλακτική επιλογή.
5. Τι θα συμβεί αν η ΕΚΤ διακόψει τη χρηματοδότηση προς τις τράπεζες;
Θα ήταν μια πολύ άσχημη εξέλιξη. Η ΕΚΤ μέχρι στιγμής έχει «παγώσει» την έκτακτη γραμμή βοήθειας, αλλά δεν απαιτεί από τις τράπεζες να της πληρώσουν τα 116 δισεκατομμύρια ευρώ. Αν το κάνει, οι τράπεζες δεν θα μπορούν να πληρώσουν. Η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ελλάδας θα έπρεπε να τραβήξουν τα colleteral των τραπεζών και τότε αυτές θα κατέρρεαν. Οι εναλλακτικές είναι δύο: είτε η επαναλειτουργία του τραπεζικού συστήματος μέσω βοήθειας από τους πιστωτές, είτε η εισαγωγή νέου νομίσματος και το καλωσόρισμα στη δραχμή.
6. Πόσο μεγάλο θα μπορούσε να ήταν ένα «κούρεμα»;
Είναι αδύνατον να γνωρίζουμε. Στην Κύπρο, το 2013 η κυβέρνηση προστάτευσε τους καταθέτες που είχαν λογαριασμούς κάτω των 100.000 ευρώ και στους υπόλοιπους επέβαλε «κούρεμα» που έφτασε στο 50%. Οι κυπριακές τράπεζες, όμως, ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ότι είναι οι ελληνικές που είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Το πόσο θα είναι το «κούρεμα» εξαρτάται από την αξία των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών που πρέπει να μειωθεί, πόσοι μικροί καταθέτες θα προστατευτούν και πόσα νέα χρήματα θα μπουν στο σύστημα. Αν υπάρξει αρκετή βοήθεια, τότε το «κούρεμα» θα μπορούσε να αποφευχθεί εντελώς.
