Υπάρχει τρόπος να λυθεί το συνταξιοδοτικό πρόβλημα στην Ελλάδα;

Το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα είναι προβληματικό, μπερδεμένο και εντελώς παράξενο, δίνοντας προνομιακή μεταχείριση σε ορισμένους εργαζομένους, όπως τους κομμωτές, τους αλλαντοποιούς και τους αστυνομικούς, ενώ αδικεί τους γεωργούς.

Το ακριβό, δαιδαλώδες αυτό σύστημα συνέβαλε στην κρίση χρέους στην Ελλάδα, οπότε η κυβέρνηση έπρεπε να δεσμευτεί ότι θα το διορθώσει προτού λάβει τα 96 δισεκατομμύρια δολάρια από το σχέδιο διάσωσης.

Αλλά η ελληνική κυβέρνηση αρνείται να το αλλάξει εδώ και πολλά χρόνια.

Γιατί; Επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναθεωρήσει ένα σύστημα από το οποίο εξαρτώνται οι πολίτες (γνωστοί και ως ψηφοφόροι).

Για να κατανοήσουμε το μεγάλο ελληνικό πρόβλημα του συνταξιοδοτικού, ρίξτε μια ματιά σε μερικά από τα βασικά στοιχεία και αριθμούς:

1) Η μέση ηλικία συνταξιοδότησης στην Ελλάδα έχει μειωθεί εδώ και χρόνια, με τους άνδρες να συνταξιοδοτούνται στα 62 και τις γυναίκες να συνταξιοδοτούνται στα 60, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, παρόλο που η «επίσημη» ηλικία συνταξιοδότησης αυξήθηκε πρόσφατα στα 67.

Ο καθηγητής, ειδικός στο συνταξιοδοτικό, Πλάτων Τήνιος, ο οποίος εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, είπε ότι υπάρχουν αμέτρητες εξαιρέσεις στους κανόνες που επιτρέπουν κάποιοι Έλληνες να συνταξιοδοτούνται από την ηλικία των 50. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι έχουν κίνητρο να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα για να αποφύγουν την ασταθή αγορά εργασίας.

Τί γίνεται με την ηλικία συνταξιοδότησης των 67; «Σχεδόν όλοι όσοι συνταξιοδοτούνται πλέον επηρεάζονται από τη νέα ηλικία συνταξιοδότησης», είπε, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να περάσει μια γενιά μέχρι οι κανόνες να τεθούν σε ισχύ.

2) Η Ελλάδα δαπανά περισσότερα χρήματα για τις συντάξεις ως ποσοστό της οικονομίας της από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – υπερδιπλάσια από τις δαπάνες της Εσθονίας, της Ιρλανδίας και της Σλοβακίας.

3) Περίπου 2.700.000 Έλληνες λαμβάνουν συνταξιοδοτικές παροχές σε έναν πληθυσμό 11 εκατομμυρίων. Αυτή η εικόνα αυξάνεται εδώ και πολλά χρόνια και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται καθώς ο πληθυσμός γερνάει.

4) Η Ελλάδα έχει ένα από τα χειρότερα συνταξιοδοτικά συστήματα στον κόσμο, ως προς την οικονομική βιωσιμότητα, λόγω των υψηλών χρεών της χώρας και της υψηλής αναλογίας των ηλικιωμένων εξαρτώμενων ατόμων. Μια έκθεση της Allianz από το 2014 δείχνει ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ελλάδα κατέχει την 42η θέση μεταξύ 50 χωρών. Αλλά η Allianz σημειώνει ότι οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα έδωσαν στην Ελλάδα μια ώθηση στην κατάταξη, αφού ήταν στον «πάτο του βαρελιού» το 2011.

Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα έχει ήδη κάνει σημαντικές περικοπές. Οι συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ το μήνα μειώθηκαν κατά περισσότερο από 40%, ενώ οι συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ το μήνα μειώθηκαν κατά 14%, δήλωσε ο Τήνιος.

Αλλά απαιτούνται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, διότι ο Τήνιος λέει ότι οι κανόνες γενικά προστάτευαν τα συμφέροντα της γενιάς των Baby Boomers, των μεγαλοεισοδηματιών και των προνομιούχων ομάδων μετατοπίζοντας τα βάρη προς τους πολύ ηλικιωμένους, τους πολύ νέους και τους φτωχούς.

Και ο μειωμένος αριθμός των νέων εργαζομένων δεν μπορεί να παράσχει αρκετή υποστήριξη.

Την Τετάρτη, το ελληνικό κοινοβούλιο πρέπει να ψηφίσει για να εγκρίνει τα σχέδια για τη «βελτίωση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος», σύμφωνα με τη συμφωνία που υπέγραψε η Ελλάδα με τους Ευρωπαίους πιστωτές της τη Δευτέρα.

Αλλά στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δήλωσε την Τρίτη ότι δεν πιστεύει στα νέα οικονομικά μέτρα. Παρόλα αυτά, είπε ότι πρέπει να τα εφαρμόσει, προκειμένου η χώρα να λάβει ένα τρίτο πακέτο διάσωσης και να αποφευχθεί η χρεοκοπία της.