10 λόγοι για να μην χάσετε το Συνέδριο ΕΣΩ
Οι συμμετέχοντες στο ΕΣΩ 2024 “ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΓΗ: Φύση, Υλικά, Βιωσιμότητα & Τεχνητή Νοημοσύνη” θα διερευνήσουν τη σχέση της αρχιτεκτονικής με τη φύση, τις δυνατότητες της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και τις προκλήσεις που θέτει η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην κατασκευή. Στις 22 Μάϊου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα συναντηθούν αρχιτέκτονες και designers από όλο τον κόσμο, θα μοιραστούν τις εμπειρίες τους και θα καταθέσουν το δικό τους όραμα για το μέλλον της αρχιτεκτονικής και εν τέλει το μέλλον του αστικού περιβάλλοντος.
-από την Ιωάννα Φωτιάδη
- Γιατί με αφορά η ημερίδα του ΕΣΩ;
Είτε εργάζεσαι στον χώρο των κατασκευών και του design είτε δραστηριοποιείσαι στο real estate και τον τουρισμό, πολύ περισσότερο δε αν σπουδάζεις, στο ΕΣΩ θα ακούσεις ομιλίες κορυφαίων επαγγελματιών που θα σε εμπνεύσουν. Στο απόσταγμα της δικής τους εμπειρίας θα βρεις απαντήσεις που έψαχνες. Παράλληλα με το brainstorming, το ΕΣΩ, η ετήσια γιορτή της αρχιτεκτονικής, του design και της αισθητικής γενικότερα, αποτελεί μια ευκαιρία για δικτύωση μεταξύ συναδέλφων από όλο το κόσμο.
2. Είναι δυνατόν να παρακολουθήσω εκδήλωση με 16 συμμετέχοντες, διάρκειας μόλις 4 ωρών;
Κι όμως. Το ΕΣΩ έχει πλέον καθιερώσει μια συνεδριακή μορφή, που θυμίζει speed dating. Οι προσκεκλημένοι ομιλητές, Έλληνες και ξένοι αρχιτέκτονες και designers με αξιοπρόσεκτη παρουσία στον χώρο, παίρνουν τον λόγο για δεκαπέντε λεπτά και καταθέτουν τη δική τους εμπειρία ως επαγγελματίες με τρόπο λιτό και κατανοητό. Μόνο έτσι κρατούν, εδώ και δώδεκα χρόνια, αμείωτη την προσοχή του κοινού, που αποτελείται από ανθρώπους κάθε ηλικίας και background.
- Ο φετινός τίτλος της διοργάνωσης είναι «Πίσω στη Γη: Φύση, Υλικά, Βιωσιμότητα & Τεχνητή Νοημοσύνη». Τι σημαίνει «Πίσω στη Γη», όταν μιλάμε για κατασκευές;
Στο 12ο ΕΣΩ έχουμε ως οδηγούς μας στο ταξίδι πίσω στη Γη πρωτοπόρους επαγγελματίες της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, οι οποίοι έχουν εφαρμόσει, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, στα κτίσματα τους μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον και έχουν χρησιμοποιήσει οικολογικά υλικά.
Η στροφή στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική μοιάζει να είναι μονόδρομος. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι οι κατασκευές στο αστικό περιβάλλον ευθύνονται σχεδόν για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα.
Μέχρι πρόσφατα μέλημα όλων ήταν η μείωση της λειτουργικής ενέργειας και των συναφών εκπομπών άνθρακα των κτιρίων. Τώρα, όμως, πλέον οι άνθρωποι του χώρου σχεδιάζουν ή ανακαινίζουν κτίρια λαμβάνοντας υπόψη την έννοια του ολικού άνθρακα. Μπορεί η οικολογική προσέγγιση στις κατασκευές να μην είναι νέα, το «Down to Earth», ωστόσο, αμφισβητεί την επάρκειά της. Στο συνέδριο τα καινοτόμα υλικά οργανικής προέλευσης, οι ξύλινοι ουρανοξύστες υψηλού προφίλ, τα βιο-υλικά, ο αναγεννητικός σχεδιασμός και η κατασκευαστική απόδοση θα τεθούν στο επίκεντρο της συζήτησης. Παράλληλα, θα διερευνηθούν και οι δυνατότητες που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην αρχιτεκτονική, αλλά και οι κίνδυνοι που εγκυμονεί η εκτεταμένη εφαρμογή τους.
- Ποιοι θα είναι οι φετινοί ομιλητές;
–Andreas Fries – Architect, Senior Partner Herzog & de Meuron
–Jette Cathrin Hopp – Snøhetta Director
–Olaf de Nooyer – Associate, Architect at Renzo Piano Building Workshop (RPBW)
–Olga Tourlomousi – On-site representative of RPBW in Athens
–Ora ïto– Designer
–Erieta Attali – Fine Art Photographer, Educator, Author
–Αρετή Μαρκοπούλου, Architect and Urban Technologist Academic Director, IAAC Barcelona
–Κωνσταντίνος Πανταζής – Architect and Co Founder Point Supreme
–Πάνος Δραγώνας – Architect Dragonas Studio, Professor Dept. of Architecture, University of Patras
–Δημήτρης Παπανικολάου – Founder and Director Urban Synergetics Lab, Assistant Professor, School of Architecture (NTUA)
–Ryan Neiheiser – Co Founder Principal Neiheiser- Argyros
–Στέλλα Πιερή – Principal, Architect & Partner, Pieris Architects
5. Ποιοι θα είναι οι Έλληνες ομιλητές στην ημερίδα;
H ακαδημαϊκή διευθύντρια του IAAC στη Βαρκελώνη, Αρετή Μαρκοπούλου, θα ανοίξει με την εισήγησή της τη φετινή διοργάνωση. Η Ελληνίδα αρχιτέκτων με τη διεθνή καριέρα έχει εστιάσει την έρευνα της στην αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην αρχιτεκτονική.
Ως επικεφαλής και του AdvancedArchitecture Group διερευνά τους τρόπους, με τους οποίους ο σχεδιασμός και η επιστήμη μπορούν να επαναπροσδιορίσουν την αρχιτεκτονική των πόλεων μέσω οικολογικών μεθόδων και νέων υλικών.
Στην κατασκευή κτιρίων με μηδενική έκλυση διοξειδίου του άνθρακα και μηδενική κατανάλωση ενέργειας έχει εξειδικευτεί η αρχιτέκτων Στέλλα Πιερή. Τόσο η διδασκαλία της σε ΕΚΠΑ και ΕΜΠ όσο και η δουλειά της στο πεδίο έχουν ως στόχο τη διάδοση και εφαρμογή μεθόδων βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.
Ο καθηγητής αρχιτεκτονικής και αστικού σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάνος Δραγώνας, θα συμμετέχει επίσης στο ΕΣΩ 2024. Ο Πάνος Δραγώνας τα τελευταία χρόνια εστιάσει την έρευνά του στους μετασχηματισμούς των ελληνικών πόλεων τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ενώ το γραφείο του έχει υλοποιήσει ένα ευρύ φάσμα έργων: από σχεδιασμό κατοικιών και εκθέσεων έως ανάπλαση δημόσιων χώρων και αποκατάσταση κτιρίων.
Ο Κωνσταντίνος Πανταζής των Point Supreme, τον οποίο η LIFO έχει αναδείξει μεταξύ των 20 πιο επιδραστικών προσωπικοτήτων στην Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από την εαρινή σύναξη των αρχιτεκτόνων. Με εμπειρία από έργα σε Αθήνα, Λονδίνο, Ρόττερνταμ, Βρυξέλλες, Τόκυο, και πρώτα βραβεία σε σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς (μεταξύ των οποίων για την Κοινωνική Κατοικία στο Τροντχάιμ και την προβλήτα του Φαλήρου), ο Κωνσταντίνος Πανταζής θα καταθέσει τη δική του οπτική για τις σύγχρονες προκλήσεις στην αρχιτεκτονική.
Ο πάλαι ποτέ απόφοιτος του ΕΜΠ, Δημήτρης Παπανικολάου, Επίκουρος Καθηγητής σήμερα στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), ιδρυτικός διευθυντής του Urban Synergatics Lab, ενός διεπιστημονικού ερευνητικού εργαστηρίου ανάμεσα στα πεδία της Αρχιτεκτονικής, Τέχνης, Πληροφορικής και Υπολογιστικής, θα μιλήσει για τον σχεδιασμό συστημάτων που συνδέουν ανθρώπους, χώρους και αντικείμενα, φυσικά ή ψηφιακά.
- Ποιοι θα είναι οι φετινοί ξένοι ομιλητές;
Ο Andreas Fries από το γραφείο Herzog & de Meuron, που έχει έδρα την Ελβετία αλλά δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο. Ο Fries είναι υπεύθυνος για όσα έργα σχεδιάζει το ελβετικό γραφείο με στόχο να τα υλοποιήσει στην Ελλάδα, όπως είχε πράξει συμμετέχοντας και στον διαγωνισμό για το νέο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας.
Ο Olaf de Nooyer και η Όλγα Τουρλουμούση, αρχιτέκτονες που εκπροσωπούν το Renzo Piano Building Workshop, θα συμμετάσχουν στη φετινή διοργάνωση του ΕΣΩ, όπου μεταξύ άλλων θα αποκαλύψουν λεπτομέρειες σχετικά με το υπό κατασκευή νέο γενικό νοσοκομείο της Σπάρτης, που εντάσσεται στην «Πρωτοβουλία για την Υγεία» του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η Νορβηγίδα Jette Hopp, η οποία από το 2005 ανήκει στο δυναμικό του γραφείου Snøhetta, τη σφραγίδα του οποίου φέρει η νέα Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, ανταποκρίθηκε εξίσου στο κάλεσμα του ΕΣΩ. Η Hopp, η οποία εξαίρει την επίδραση που έχει το τοπίο ως πηγή έμπνευσης ενός αρχιτέκτονα, θα αναδείξει μεθόδους της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής- το Powerhouse Kjørbo στη Sandvika, άλλωστε, το πρώτο ανακαινισμένο κτίριο που παράγει περισσότερη ενέργεια απ’ όση καταναλώνει, είναι δικό της έργο.
Η Erieta Attali, φωτογράφος τοπίων αρχιτεκτονικής, έχει ένα πλούσιο έργο που επεκτείνεται από την Ευρασία στην Αυστραλία και την Αμερική. Η Attali έχει αφοσιωθεί τα τελευταία 30 χρόνια στην αλληλεπίδραση μεταξύ αρχιτεκτονικής και τοπίου. Η τρέχουσα έρευνά της εστιάζει στην Αρχαία Δήλο και την Αρχαία Ολυμπία.
Ο Ryan Neiheiser είναι διευθυντής του NEIHEISER ARGYROS, ενός αρχιτεκτονικού γραφείου με παρουσία σε Λονδίνο και Αθήνα, που διακρίνεται για τη διεπιστημονική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής. Ιδρύθηκε από τους Ryan Neiheiser και Xristina Argyros το 2015 και καταπιάνεται με έργα διαφορετικής κλίμακας, όπως κτίρια, masterplans, εσωτερικούς χώρους, τοπία, εκθέσεις και έπιπλα.
- Γιατί πρέπει να γνωρίσεις τον ανατρεπτικό Γάλλο designer Ora Ito;
O Ora Ito, ο οποίος χάρη στο ταλέντο του μεσουρανεί στον κλάδο του, έχει χαράξει μια πολύ ιδιαίτερη προσωπική πορεία.
Γεννημένος στη Μασσαλία το 1977 με πατέρα χρυσοχόο και θείο αρχιτέκτονα, ο Ora Ito δεν ακολούθησε την πεπατημένη, καθώς δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του και δηλώνει εν πολλοίς αυτοδίδακτος. Ξεκίνησε την καριέρα του προτείνοντας σε μεγάλες εταιρείες καινοτόμα σχέδια για τα προϊόντα τους, κερδίζοντας έτσι γρήγορα την εκτίμησή τους. Σήμερα, το portfolio του περιλαμβάνει από τσάντες και καρέκλες έως ποδήλατα και ξενοδοχεία.
Καθιερώνοντας ως μότο του το «simplexity», μια μείξη μεταξύ του simplicity και complexity, ο 47χρονος Γάλλος δοκιμάστηκε αρχικά με «εικονικά σχέδια» και συνέχισε επανασχεδιάζοντας κλασικά έπιπλα προσδίδοντας τους την προσωπική του πινελιά, δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες.
Ένα από τα πλέον επιτυχημένα είναι οι καρέκλες cassina. Ιδιαίτερη, επίσης, απήχηση έχει το υπερσύγχρονο ηλεκτρικό ποδήλατο «Angell».
- Ποιους θα βραβεύσουν τα φετινά Lifetime Achievement Awards;
Η φετινή διοργάνωση θα αναδείξει και θα τιμήσει το έργο και την προσωπικότητα τoυ ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ, Τάσου Μπίρη, του επικεφαλής της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), Μανόλη Κορρέ, όπως και της κορυφαίας Ελληνίδας Κεραμοπλάστριας, Ελένης Βερναδάκη.
Ο Τάσος Μπίρης, ομότιμος καθηγητή στο ΕΜΠ, μαθητής του καθηγητή Ιωάννη Δεσποτόπουλου, υπηρέτησε αρχικά στην έδρα «Γενικής Κτηριολογίας και Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων» ως μέλος του διδακτικού προσωπικού. Στα 40 σχεδόν χρόνια δράσης του ως Καθηγητή στην περιοχή των Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων διαμόρφωσε και διατύπωσε δημοσίως προσωπικές του θέσεις για το μάθημα των Συνθέσεων.
Η έρευνα και η διδασκαλία του εστιάζουν σε έννοιες, όπως «Κεντρική Ιδέα», «Συνθετική Δομή σε συνάρτηση με τη Μορφή», «Αντίρροπες συζυγίες», «Αρχέτυπες χωρικές δομές» κ.ά.
Την υπογραφή του φέρουν εμβληματικά κτίρια σε όλη την Αττική, όπως η Μονοκατοικία στην Εκάλη (1977, με Δημήτρη Μπίρη) και η Μονοκατοικία στο Διόνυσο (1989, με Ελένη Αμερικάνου), η Πολυκατοικία στο Πολύδροσο Χαλανδρίου (1979, με Δημήτρη Μπίρη), το Κτίριο Γραφείων στην οδό Λουίζης Ριανκούρ (1996), το Υπαίθριο ξύλινο θέατρο στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου (1994) και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ήλιδας (Τιμητική Διάκριση στα βραβεία Αρχιτεκτονικού ‘Εργου “Σ.Α.Δ.Α.Σ.”, 2005 με Δημήτρη Μπίρη).
Ο Μανόλης Κορρές με προπτυχιακές σπουδές σε ΕΜΠ (Αρχιτεκτονική), μεταπτυχιακά στο Πολυτεχνείο του Μονάχου και διδακτορικό στο Freie Universität του Βερολίνου και του ΕΜΠ πρωτοστάτησε τα έργα συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης από το 1975 και έπειτα. Έχει συμμετάσχει στη μελέτη, συντήρηση, αναστήλωση και ανάδειξη πολλών ιστορικών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ειδικότερα στην Αθήνα, εργάστηκε στο Ερέχθειο, στο ιερό του Διονύσου, στο Διονυσιακό θέατρο στις νότιες παρειές της Ακρόπολης (υπεύθυνος έργου 1980-1983) και κυρίως στον Παρθενώνα. Το 1999 εξελέγη Aναπληρωτής Καθηγητής και το 2016 Καθηγητής στο ΕΜΠ. Από το 2006 έως σήμερα είναι τακτικό μέλος του ΚΑΣ (Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου).
Η διδασκαλία του οργανώθηκε γύρω από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική, την ιστορική τοπογραφία και την αναστήλωση στο ΕΜΠ, το ΕΚΠΑ, στα Πανεπιστήμια Pennsylvania και Berkeley των ΗΠΑ, σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας.
Η Ελένη Βερναδάκη με σπουδές στο Hammersmith College of Artand Building του Λονδίνου άνοιξε στα τέλη του 1959 το εργαστήριό της στο κέντρο της Αθήνας (Σόλωνος 20), το οποίο από το 1974 μεταφέρθηκε στην Κάντζα, σε κτήριο που είχε ειδικά σχεδιάσει ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος. Το 1961 εντάχθηκε στην «Ομάδα Τέχνης α΄» που είχε στόχο την προώθηση της τέχνης στο ευρύ κοινό.
Για πενήντα και πλέον χρόνια η Ελένη Βερναδάκη δημιούργησε εκατοντάδες κεραμικά αντικείμενα-φόρμες, ανανεώνοντας ριζικά την καλλιτεχνική κεραμική στην Ελλάδα. Στα πρώιμα έργα της διαφαίνονται επιρροές από την ντόπια κεραμική παράδοση και την αρχαία ελληνική αγγειοπλαστική.
Παράλληλα, ωστόσο, στην πορεία της δουλειάς της, κυρίαρχο χαρακτηριστικό στα έργα της θα είναι η δυναμική αξιοποίηση των αρχών του κεραμικού «μοντερνισμού» του 20ού αιώνα. Στο πνεύμα του studio ceramics, στο οποίο γαλουχήθηκε, αντιμετώπισε την κεραμική ως «συνισταμένη έκφραση των εικαστικών τεχνών».
Στο πληθωρικό της έργο συναντάμε εμπνευσμένες εφαρμογές της πλαστικής της έρευνας, όπως τραπέζια-φόρμες, τολμηρά κοσμήματα-αντικοσμήματα και πολλά ακόμη, όπου εκτός από τον πηλό αξιοποιεί υλικά, όπως το μάρμαρο, το ξύλο, διάφορα μέταλλα, ακόμη και το πλαστικό.
Η Βερναδάκη δούλεψε, επίσης, σε αρχιτεκτονικές εφαρμογές της κεραμικής, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας επιτοίχιες συνθέσεις για δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, ενώ, παράλληλα, συνεργάστηκε με τους Γιάννη Μόραλη, Παναγιώτη Τέτση, Μιχάλη Κατζουράκη και Δημήτρη Μυταρά για τη μεταφορά σχεδίων τους για κεραμικές συνθέσεις.
- Ποιοι θα απονείμουν τα βραβεία Archisearch Lifetime Achievement Awards;
Τους Ελένη Βερναδάκη και Τάσο Μπίρη βραβεύει ο αρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός, Παναγιώτης Πάγκαλος και τον Μανόλη Κορρέ ο Ανδρέας Κούρκουλας, Ομότιμος Καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ.
Ο Παναγιώτης Πάγκαλος είναι διδάκτωρ αρχιτεκτονικής, καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Σ.Ε.Π.) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Εχει ιδρύσει τον πολιτισμικό φορέα CITYLAB (2013), καθώς και την ομάδα σχεδιασμού expiry project (2002). Έχει διδάξει επί σειρά ετών σε 7 πανεπιστημιακά ιδρύματα και έχει βραβευθεί πολλάκις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, έχει επιμεληθεί εκθέσεις αρχιτεκτονικής και έχει δημοσιεύσει και επιμεληθεί 18 βιβλία, έρευνες και άρθρα σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά.
Ο Ανδρέας Κούρκουλας μαζί με την Μαρία Κοκκίνου ίδρυσαν το 1989 το αρχιτεκτονικό γραφείο Kokkinou Kourkoulas Architects and Associates, το οποίο έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις. Ενδεικτικά, έχει δύο φορές προταθεί για τα βραβεία Mies Van der Rohe της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχοντας δώσει προτεραιότητα σε θέματα οικολογίας το γραφείο έχει κερδίσει το πρώτο βραβείο LEED Gold για συγκρότημα γραφείων στην Ελλάδα. Το έργο τους ποικίλλει- από κατοικίες, καταστήματα, εστιατόρια, ξενοδοχεία, μουσεία μέχρι μεγάλα γραφειακά συμπλέγματα. Ο Ανδρέας Κούρκουλας δίδαξε στην Αρχιτεκτονική του ΕΜΠ για 30 χρόνια, ενώ έχει δώσει διαλέξεις, έχει διδάξει και συνεργάστει με διάφορες σχολές στο εξωτερικό (Μενδρίσιο, EPFL, Architectural Association, Bartlett – U.C.L., Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής, Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, Georgia Tech κ.τ.λ.).
- Ποια είναι η διαθεσιμότητα των εισιτηρίων για την παρακολούθηση της ΕΣΩ;
Συνολικά, η διοργάνωση διαθέτει σχεδόν 1000 εισιτήρια σε τρεις φάσεις πώλησης, τα οποία εξαντλούνται πάντα πριν τη μεγάλη μέρα. Επιπλέον, η διοργάνωση έχει έντονο κοινωνικό πρόσωπο και διαθέτει πάνω από το ένα τρίτο των εισιτηρίων δωρεάν μέσω των χορηγών και κληρώσεων στα social media μέσα από συνεργασίες με χορηγούς επικοινωνίας, δωροθέτες αλλά και την πλατφόρμα του ARCHISEARCH.gr.
Πληροφορίες
Τίτλος ημερίδας ΕΣΩ 2024 – ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΓΗ
Τυπολογία Συνέδριο, Ημερίδα Αρχιτεκτονικής & Σχεδιασμού
Τοποθεσία Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Ημερομηνία Τετάρτη 22 Μαίου 2024
