100 μέρες Κιρ Στάρμερ: Η «ταραχώδης» πορεία στο τιμόνι της Βρετανίας και το μέλλον που μοιάζει δύσκολο
Ο Κιρ Στάρμερ κλείνει, το Σάββατο, 100 μέρες στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ. Μια πορεία που ξεκίνησε στις 4 Ιουλίου ως μια σαρωτική νίκη ανατροπής της καθεστηκυίας τάξης στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά από 14 χρόνια διακυβέρνησης των Συντηρητικών, έχει εξελιχθεί σε πορεία ανώμαλου δρόμου. Παρά τον καταποντισμό που υπέστησαν οι «Tories» το καλοκαίρι, οι Εργατικοί έχουν βρει μπροστά τους ουκ ολίγα προβλήματα στη μέχρι τώρα διακυβέρνηση της 2ης μεγαλύτερης οικονομίας ανά ΑΕΠ στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η δημοτικότητα του ίδιου του πρωθυπουργού αλλά και του Κόμματός του έχουν υποβαθμιστεί σε τεράστιο βαθμό. Μια αποκλειστική δημοσκόπηση για την πρωινή εκπομπή Good Morning Britain στο τηλεοπτικό δίκτυο ITV από το εταιρεία δημοσκοπήσεων Survation αποκάλυψε ότι ο Στάρμερ έχει μετακυλιστεί από τον πιο δημοφιλή ηγέτη μεγάλου κόμματος τον Ιούλιο, στον λιγότερο δημοφιλή τρεις μήνες μετά. Αρνητική επίδοση κατέγραψαν και οι Εργατικοί σε δημοσκόπηση του οργανισμού More in Common που δημοσίευσε το Politico. Τα αποτελέσματα φέρνουν τους Εργατικούς μόνο μία ποσοστιαία μονάδα μπροστά έναντι των πολιτικών τους αντιπάλων (29%-28%), σε τεράστια αντίθεση από τον θρίαμβο του Ιουλίου και τις δέκα μονάδες διαφορά (33%-23%).
Οι πρώτες ταραχές
Οι αρχικοί τριγμοί δεν άργησαν να έρθουν στην κυβέρνηση Στάρμερ, από τον πρώτο κιόλας μήνα, για κυρίως δύο λόγους.
Αρχικά, η κυβέρνηση μέσω της Υπουργού Οικονομικών έκανε λόγο για ύπαρξη μιας «μαύρης τρύπας» ύψους 22 δισεκατομμυρίων λιρών, για την οποία έψεξε τους προκατόχους της Συντηρητικούς. Όλα αυτά έγιναν μετά από εσωτερική «επανάσταση» εφτά Εργατικών βουλευτών που αντιτάχθηκαν πλήρως με την απόφαση της κυβέρνησης να μην καταργήσει τον ισχύοντα νόμο περί θεσμοθέτησης πλαφόν για επιδόματα πρόνοιας σε οικογένειες με δύο ή περισσότερα παιδιά. Εσωκομματικές τριβές δε σταμάτησαν να εμφανίζονται, αφού λόγω κινδύνου της ίδιας «να γίνει λόγος περισπασμού», ο Στάρμερ απάλλαξε τη Δευτέρα από τα καθήκοντα της υπεύθυνης του πολιτικού του γραφείου τη Σου Γκρέι. Η Γκρέι, ένα άκρως αμφιλεγόμενο πρόσωπο στη Ντάουνινγκ Στριτ κυρίως για λόγους διάθεσης υπερ-συγκέντρωσης εξουσιών στα χέρια της, έκανε τα πράγματα πολύ δύσκολα για το Κόμμα της όταν ξεκίνησε δημόσιο διάλογο σχετικά με τις αμοιβές του επιτελείου του Στάρμερ. Αντικαταστάθηκε από το δεξί χέρι του πρωθυπουργού κατά την περίοδο της προεκλογικής του εκστρατείας, Μόργκαν ΜακΣουίνι.
Ο δεύτερος λόγος ήταν οι ταραχές από ακροδεξιές και εθνικιστικές οργανώσεις στα τέλη του μήνα. Παρακινούμενοι από ψεύτικες ειδήσεις, τη διάδοση των οποίων είχε βοηθήσει με τον τρόπο του ο ευρωσκεπτικιστής και κατηγορούμενος για ακροδεξιά ρητορική αρχηγός του Κόμματος Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου Νάιτζελ Φάρατζ, πολίτες βγήκαν στους δρόμους μεγάλων Αγγλικών πόλεων και με ρατσιστικά κίνητρα επιτέθηκαν σε τζαμιά και χώρους ασύλου, μετά από ψευδείς πληροφορίες ότι υπεύθυνος για τη δολοφονία τριών νεαρών κοριτσιών στην πόλη Σάουθπορτ ήταν ένας μετανάστης. Οι μαζικές συλλήψεις από την αστυνομία δυσχαίραναν κατά μεγάλο βαθμό το σωφρονιστικό σύστημα, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης Σαμπάνα Μαχμούντ να αφήσει ελεύθερους νωρίτερα χιλιάδες κρατούμενους λόγω υπερκορεσμού των σωφρονιστικών καταστημάτων νωρίτερα μες στον μήνα.
Έξωθεν «μπελάδες»
Οι Εργατικοί έπρεπε επίσης να αντιμετωπίσουν ταραγμένα νερά για να πλοηγηθούν στη διεθνή σκηνή. Καθοδηγούμενη από το εκλογικό αποτέλεσμα, το οποίο είδε μια υποστήριξη για τους φιλοπαλαιστίνιους υποψηφίους, αλλά επιφυλακτική για το ενδεχόμενο να βυθιστεί ξανά στη διαμάχη για τον αντισημιτισμό που ταλαιπώρησε τον προκάτοχο του Στάρμερ, Τζέρεμι Κόρμπιν, η νέα κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε για να περπατήσει στο τεντωμένο σχοινί των υπόλοιπων συμμάχων με το Ισραήλ, επιδιώκοντας παράλληλα να περιορίσει τα γεγονότα στη Γάζα. Η κίνηση του υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι να περιορίσει ορισμένες πωλήσεις όπλων λόγω ανησυχιών ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου εξόργισε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Κατηγορίες
Φορέματα για τη σύζυγό του, εισιτήρια για αγώνες ποδοσφαίρου ή για τη συναυλία της Τέιλορ Σουίφτ είναι κάποιοι λόγοι για τους οποίους ο Στάρμερ δέχθηκε επικρίσεις, καθώς αποδέχθηκε δωρεές ύψους άνω των 100 χιλιάδων λιρών από τα τέλη του 2019, τις μεγαλύτερες σε σύγκριση με οποιοδήποτε μέλος του κοινοβουλίου. Οι περισσότερες από αυτές τις δωρεές, που είναι νόμιμες και εγγεγραμμένες στα μητρώα του κοινοβουλίου, πραγματοποιήθηκαν όταν ο Κιρ Στάρμερ ήταν αρχηγός της αντιπολίτευσης των Εργατικών, ωστόσο συνέχισε να επωφελείται από αυτές μετά την άφιξή του στην Ντάουνινγκ Στριτ, έπειτα από τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές.
Το θέμα των «freebies», όπως αποκαλούνται τα δώρα ή οι άνευ αμοιβής υπηρεσίες που απολαμβάνει κάποιο θεσμικό πρόσωπο, λέγεται ότι αποτελεί το νούμερο ένα σκάνδαλο που πλήττει τον Στάρμερ σε προσωπικό επίπεδο μέχρι στιγμής, ένα σκάνδαλο που έχει εγείρει κατηγορίες κατάχρησης εξουσίας.
Ο επερχόμενος προϋπολογισμός
Η προτελευταία μέρα του Οκτωβρίου προορίζεται να είναι η πιο σημαντική της κυβέρνησης Στάρμερ μέχρι εκείνη τη στιγμή, καθώς η Υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς πρόκειται να ανακοινώσει τον πρώτο προϋπολογισμό του Εργατικού Κόμματος μετά από μιάμιση δεκαετία. Παρά την αρχική εκλογική δέσμευση ότι δε θα αυξηθούν οι φόροι για τους «εργαζομένους», η Ριβς δήλωσε στο BBC τον Σεπτέμβριο ότι θα παρθούν «δύσκολες αποφάσεις». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η κυβέρνηση δε θα αυξήσει τον ΦΠΑ, τον φόρο εισοδήματος και τον φόρο για το σύστημα πρόνοιας, την Εθνική Ασφάλεια (National Insurance). Παρόλα αυτά, στο τραπέζι έχουν πέσει άλλοι φόροι που θα μπορούσαν να πάρουν την ανιούσα, όπως για παράδειγμα ο φόρος υπεραξίας, ο φόρος κληρονομιάς, ο φόρος καυσίμων και η μείωση φορολογικών ελαφρύνσεων των συντάξεων.
Το οικονομικό θέμα που ίσως συζητείται περισσότερο στο Ηνωμένο Βασίλειο από τις 29 Ιουλίου, ενόψει και ενός απαιτητικού χειμώνα, ήταν η απόφαση σχετικά με τα καύσιμα θέρμανσης του χειμώνα. Το μέτρο της Ριβς να καταργήσει τα επιδόματα καυσίμων για το χειμώνα θα αφήσει, όπως λέγεται, τους φτωχότερους συνταξιούχους της Βρετανίας «αντιμέτωπους με πιθανή καταστροφή», αποκάλυψε μια επικριτική έκθεση.
Μια εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων από τη φιλανθρωπική οργάνωση Age UK διαπίστωσε ότι τέσσερις στους πέντε συνταξιούχους που βρίσκονται ήδη στα όρια της φτώχειας θα στερηθούν τις πληρωμές, παρά τον ισχυρισμό των Εργατικών ότι οι συνταξιούχοι χαμηλού εισοδήματος θα προστατεύονται. Η έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη ώθησε βουλευτές και φιλανθρωπικές οργανώσεις να καλέσουν την Υπουργό να ανακαλέσει την απόφασή της να περιορίσει τα οφέλη στον προϋπολογισμό αργότερα αυτό το μήνα – ή να διακινδυνεύσει τη ζωή χιλιάδων συνταξιούχων και να κατακλύσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Η επιλογή μιας «μάχης» με την ψήφο των ηλικιωμένων είναι αρκετά επικίνδυνη, αλλά η κίνηση κατάφερε να ρίξει ένα ευρύτερο σύννεφο αβεβαιότητας πάνω από όλες τις ηλικιακές ομάδες και επίσης να αναστατώσει την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, η οποία ήταν υπέρ της καθολικότητας του μέτρου κοινωνικής πρόνοιας για τα καύσιμα.
