A. Σαρρηγεωργίου (Eurolife FFH): Eίναι ζητούμενο εάν υπάρχει πράγματι ισότητα

Μπορεί η θέση της γυναίκας να έχει αλλάξει άρδην τα τελευταία 20 χρόνια, από την εκπαίδευση και την ανατροφή μέχρι την επαγγελματική αποκατάσταση και την προσωπική ζωή, όπως πιστεύουν πάνω από 7 στους 10 Έλληνες αλλά ακόμη υφίστανται ισχυρά εμπόδια στη σταδιοδρομία των γυναικών ενώ προκαλούν προβληματισμό τα κρούσματα έμφυλης βίας.

Ανάλογες είναι οι τάσεις και σε άλλες χώρες ενώ σοκ προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση του αμερικανικού Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να αναστείλει τη συνταγματική προστασία των αμβλώσεων καταργώντας ένα συνταγματικό δικαίωμα των γυναικών να ελέγχουν το σώμα τους.

Με αυτά τα δεδομένα είναι ζητούμενο εάν στις μέρες μας υπάρχει πράγματι ισότητα. Το ρητορικό ερώτημα διατύπωσε και ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Eurolife FFH, στο πλαίσιο της παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας «Η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία». Πρόκειται για την κορωνίδα των ερευνών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, η οποία πραγματοποιήθηκε Μάρτιο και Απρίλιο, με τη στήριξη της Eurolife FFH. Την έρευνα διενήργησε η MRB Hellas για λογαριασμό του Κέντρου Μελετών Πολιτικής για το Φύλο και την Ισότητα (ΚΕΜΕΦΙ). «Δεν είμαι σίγουρος αν μπορούν να κάνουν τα ίδια όνειρα με μας», τόνισε ρεαλιστικά μιλώντας για τις γυναίκες ο κ. Σαρρηγεωργίου αναφερόμενος στην έρευνα που προλόγισε νωρίτερα η Όλγα Κεφαλογιάννη, πρόεδρος του ΚΕΜΕΦΙ και βουλευτής ΝΔ Α’ Αθηνών.

Είναι ενδεικτικό εξάλλου ότι η Eurolife FFH έχει έμπρακτα αποδείξει την υποστήριξή της στη γυναικεία ενδυνάμωση ενώ απολαμβάνει αποτελέσματα από την στελέχωση θέσεων ευθύνης από γυναίκες. O κ. Σαρηγεωργίου παραδέχθηκε ότι χρειάζεται να γίνουν περισσότερα ευχόμενος αυτό το «λιθαράκι» που βάζει η Eurolife με τη συγκεκριμένη έρευνα να μη χρειάζεται στο μέλλον εάν επικρατήσει πραγματική ισότητα.

Τα ευρήματα

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.005 συνεντεύξεων, έδειξε ότι η θέση ισχύος που κατέχει το ανδρικό φύλο, αποτελεί το κύριο αφήγημα που αντανακλά τις προκαταλήψεις και τις ανισότητες που βιώνει το γυναικείο κοινό, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε ο Δημήτρης Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος της MRB σε παρουσίαση που διοργανώθηκε χθες στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης από τη Eurolife FFH.

Όπως εξήγησε, το γυναικείο φύλο αισθάνεται πως χρειάζεται να διανύσει ακόμα πολύ δρόμο ώστε να κατακτήσει την πραγματική ισότητα. Οι γυναίκες αντιλαμβάνονται και βιώνουν ανισότητα λόγω φύλου με 1 στις 3 γυναίκες – το 33% – να δηλώνει ότι το φύλο τους περιόρισε τις επιλογές τους. Βιώνουν ανισότητα σε πολλαπλές εκφάνσεις της ζωής τους από την επαγγελματική εξέλιξη (28,5% πολλή και αρκετή), τα θέματα ανατροφής και αντιμετώπισης σε οικογενειακό περιβάλλον (29,5% πολλή και αρκετή) και την επαγγελματική αποκατάσταση (29,1% πολλή και αρκετή) μέχρι την οικογένεια (20,2% πολλή & αρκετή) και τις σπουδές (16,8% πολλή και αρκετή).

Είναι διάχυτη η αίσθηση πως η νοοτροπία της κοινωνίας δεν έχει αλλάξει ριζικά και πως παραμένουν στερεότυπα και προκαταλήψεις, με ποσοστό 19,1% των γυναικών να έχει παρατηρήσει στο περιβάλλον του συχνά περιστατικά έμφυλων διακρίσεων κατά των γυναικών. Ας σημειωθεί ότι συχνά περιστατικά διακρίσεων κατά των ανδρών δηλώνει μόλις το 5% των ανδρών.

Στην εργασία

Στο εργασιακό περιβάλλον η εικόνα έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με το παρελθόν. Αναγνωρίζεται ότι οι γυναίκες έχουν σήμερα όλα τα απαραίτητα προσόντα και τις δεξιότητες για να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στην εργασία τους (92,5% στο σύνολο – 95,2% των γυναικών). Το 63% των ερωτηθέντων αναγνωρίζει και συμφωνεί με την άποψη ότι μια γυναίκα χρειάζεται να αποδεικνύει τις ικανότητές της περισσότερο από τους άνδρες (78% των γυναικών).

Από την άλλη πλευρά, επικρατεί η άποψη ότι η επιχειρηματική κοινότητα κυριαρχείται από άνδρες που δεν έχουν αρκετή εμπιστοσύνη στις γυναίκες για ανάληψη θέσεων ευθύνης στην εργασία τους (69% στο σύνολο – 79,9% των γυναικών), καθώς και η άποψη ότι οι γυναίκες έχουν μικρότερη ελευθερία, λόγω των οικογενειακών ευθυνών τους, να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στην εργασία τους (64,5% σύνολο – 71,2% των γυναικών).

Μόνο ένας στους 3 ερωτηθέντες στην έρευνα συμφωνεί με την άποψη ότι για τις γυναίκες μεγαλύτερη προτεραιότητα έχει η προσωπική και όχι η επαγγελματική ζωή (35,4% στο σύνολο και 36% στις γυναίκες), ενώ το 78% (85% των γυναικών) διαφωνεί με την άποψη ότι οι γυναίκες ενδιαφέρονται λιγότερο από τους άνδρες για θέσεις ευθύνης στην εργασία τους. Το 44,9% (49,2% των γυναικών) των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι η επαγγελματική εξέλιξη μιας γυναίκας έχει αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπική της ζωή και το 43,4% (33,1% των γυναικών) με την άποψη ότι οι γυναίκες λαμβάνουν την ίδια αμοιβή με τους άνδρες συναδέλφους τους για αντίστοιχη εργασία.

Το 27% των εργαζόμενων γυναικών αναφέρει ότι στην εταιρεία που εργάζονται άντρες και γυναίκες δεν αντιμετωπίζονται ίσα. Αντίστοιχα το 52,5% των εργαζόμενων γυναικών δηλώνει ότι στον οργανισμό τους έχουν λιγότερες ευκαιρίες να προχωρήσουν και να εξελιχθούν επαγγελματικά σε σχέση με τους άνδρες ενώ 11,3% των γυναικών αναφέρει ότι το φύλο τους έπαιξε ρόλο στο να χάσουν μια αύξηση, προαγωγή, βασική εργασία ή ευκαιρία για να εξελιχθoύν επαγγελματικά.

Η έμφυλη βία

Ιδιαίτερα έντονο θεωρεί το πρόβλημα της έμφυλης βίας μία στις δύο γυναίκες (46%), δηλαδή της βίας εναντίον των γυναικών, ενώ 10,7% των γυναικών δηλώνουν ότι οι ίδιες έχουν υπάρξει θύματα έμφυλης βίας και 10,3% έχουν βιώσει βία στο στενό περιβάλλον. Ως πιθανές αιτίες έμφυλης βίας, αναφέρονται τα πρότυπα με τα οποία γαλουχήθηκαν οι άνδρες στην οικογένειά τους (πατέρας / μητέρα) – 50,7% σύνολο, η αίσθηση ατιμωρησίας των θυτών / ενόχων – (45,9% σύνολο), η πεποίθηση πολλών ανδρών ότι η σύζυγος / σύντροφος τους ανήκει – (45% σύνολο). Επίσης αναφέρονται τα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα (36,1% σύνολο), η αίσθηση ότι υπάρχει κοινωνική ανοχή στην έμφυλη βία, η πεποίθηση πολλών ανδρών ότι οι γυναίκες επιθυμούν ή προκαλούν σε ορισμένες περιπτώσεις τη βίαιη συμπεριφορά και η πανδημία, που έχει φέρει στην επιφάνεια άγρια ένστικτα (27,2% σύνολο).

Η ενδυνάμωση της Γυναίκας ώστε να σταματήσει να δέχεται τον ρόλο του θύματος, αποτελεί προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που παραμένει μια κατάσταση άνισης μεταχείρισης ως προς το γυναικείο φύλο, είναι η παρενόχληση στον χώρο εργασίας, η οποία συχνά αποσιωπάται υπό τον φόβο της κοινωνικής κατακραυγής.

Συμπληρωματικά, η ποσοτική έρευνα καταγράφει ότι κάποιο περιστατικό παρενόχλησης δε θα οδηγηθεί σε αναφορά ή και καταγγελία.

Συμμετοχή γυναικών σε θέσεις ευθύνης γενικά και στην Πολιτική 

Η απουσία ισότητας μεταξύ των δύο φύλων εντοπίζεται και στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, καθώς η εικόνα της πολιτικής εξουσίας στη χώρα παραμένει κυρίαρχα ανδρική. Καταγράφεται μειωμένη παρουσία των γυναικών, τόσο στα ψηφοδέλτια, όσο και τις δομές λήψης πολιτικών αποφάσεων. Αν και το ποσοστό αντιπροσώπευσης γυναικών φαίνεται να έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, η συμμετοχή τους παραμένει συγκριτικά ελάχιστη σε σχέση με αυτή των ανδρών συναδέλφων τους. Γεγονός που καταδεικνύει πως δεν έχει επιτευχθεί ουσιαστικά η ισοτιμία των δύο φύλων στη χώρα. Η παρουσία των γυναικών στα ψηφοδέλτια των εκλογών της τοπικής αυτοδιοίκησης καταγράφεται ως πιο ενισχυμένη σε σχέση με τα αντίστοιχα ψηφοδέλτια των βουλευτικών εκλογών. Σε σχέση με τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, οι πολίτες της χώρας αναγνωρίζουν και συμφωνούν με τις απόψεις ότι:

• Όταν οι γυναίκες έχουν αναλάβει υψηλές θέσεις ευθύνης στην πολιτική, η απόδοσή τους είναι εξίσου αποτελεσματική με αυτή των ανδρών – 88,7% (σύνολο).
• Οι γυναίκες πρέπει να εκπροσωπούνται περισσότερο στην πολιτική – 82,6% (σύνολο).
• Σε γενικές γραμμές, οι άνδρες δεν είναι καλύτεροι και πιο αξιόπιστοι σε θέσεις ευθύνης στην πολιτική από ότι οι γυναίκες – 84 % (σύνολο).
• Η πολιτική δεν είναι μόνο για άνδρες – 93% (σύνολο).