Αυτή είναι η Χεζμπολάχ – Η στρατιωτική δύναμη, η χρηματοδότηση και ο περιφερειακός της ρόλος
Η λιβανέζικη Χεζμπολάχ ανταλλάσσει πυρά με το Ισραήλ στα σύνορα εδώ και μέρες, στην πιο θανατηφόρα κλιμάκωση από τότε που διεξήγαγαν έναν μεγάλο πόλεμο το 2006, αυξάνοντας την απειλή κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Με την υποστήριξη του Ιράν, η Χεζμπολάχ έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να βοηθήσει όταν έρθει η ώρα στον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, η οποία επίσης υποστηρίζεται από την Τεχεράνη. Πηγές δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι οι μέχρι τώρα επιθέσεις της Χεζμπολάχ είχαν σχεδιαστεί για να περιοριστούν και έτσι να αποφευχθεί ένας άλλος μεγάλος πόλεμος, σύμφωνα με δημοσίευσμα του Reuters.
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δήλωσε στις 15 Οκτωβρίου ότι η χώρα του δεν ενδιαφέρεται να διεξάγει πόλεμο στο βόρειο μέτωπο και ότι αν η Χεζμπολάχ συγκρατηθεί, τότε το Ισραήλ θα διατηρήσει και την κατάσταση κατά μήκος των συνόρων ως έχει.
Ποιες είναι οι ρίζες της Χεζμπολάχ
Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν ίδρυσαν τη Χεζμπολάχ το 1982, εν μέσω του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου το 1975-90. Ήταν μέρος της προσπάθειας του Ιράν να εξάγει την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 σε όλη την περιοχή και να πολεμήσει τις ισραηλινές δυνάμεις μετά την εισβολή τους στο Λίβανο το 1982.
Συμμεριζόμενη τη σιιτική ισλαμιστική ιδεολογία της Τεχεράνης, η Χεζμπολάχ στρατολόγησε λιβανέζους σιίτες μουσουλμάνους.
Η οργάνωση αναδείχθηκε από μια σκιώδη φατρία, σε μια βαριά οπλισμένη δύναμη με μεγάλη επιρροή στο λιβανέζικο κράτος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις και άλλοι την θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση.
Πόσο ισχυρός είναι ο στρατός της;
Ενώ άλλες ομάδες αφοπλίστηκαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, η Χεζμπολάχ διατήρησε τα όπλα της για να πολεμήσει τις ισραηλινές δυνάμεις που κατείχαν τπ σιιτικό νότιο τμήμα της χώρας. Χρόνια ανταρτοπόλεμου οδήγησαν το Ισραήλ να αποχωρήσει το 2000.
Η Χεζμπολάχ έδειξε τη στρατιωτική της πρόοδο το 2006 κατά τη διάρκεια ενός πολέμου πέντε εβδομάδων με το Ισραήλ, ο οποίος ξέσπασε αφού πέρασε στο Ισραήλ, απήγαγε δύο στρατιώτες και σκότωσε άλλους.
Η Χεζμπολάχ εκτόξευσε χιλιάδες ρουκέτες στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, στην οποία σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι στο Λίβανο, κυρίως άμαχοι, και 158 Ισραηλινοί, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν στρατιώτες.
Η στρατιωτική ισχύς της Χεζμπολάχ αυξήθηκε αφού αναπτύχθηκε στη Συρία, έναν άλλο σύμμαχο του Ιράν στην περιοχή, για να βοηθήσει τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ να πολεμήσει κυρίως τους σουνίτες μουσουλμάνους αντάρτες.
Η Χεζμπολάχ μπορεί να υπερηφανεύεται για τα όπλα της, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων ακριβείας και μη επανδρωμένων αεροσκαφών και λέει ότι μπορεί να πλήξει όλα τα μέρη του Ισραήλ. Το 2021, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Σαγιέντ Χασάν Νασράλα δήλωσε ότι η ομάδα έχει 100.000 μαχητές.
Το Ιράν παρέχει στη Χεζμπολάχ όπλα και χρήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν ότι το Ιράν της έχει διαθέσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με το Reuters.
Ποιος είναι ο ρόλος της στη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς;
Η Χεζμπολάχ έχει στενούς δεσμούς με τη Χαμάς, η οποία ελέγχει τη Γάζα, και την Ισλαμική Τζιχάντ, μια άλλη παλαιστινιακή παράταξη που υποστηρίζεται από το Ιράν.
Η Χεζμπολάχ δήλωσε ότι βρισκόταν σε “άμεση επαφή με την ηγεσία της παλαιστινιακής αντίστασης” στις 7 Οκτωβρίου, την ημέρα που μαχητές της Χαμάς πραγματοποίησαν μια άνευ προηγουμένου επίθεση από τη Γάζα στο Ισραήλ, σκοτώνοντας 1.300 ανθρώπους. Στις εντατικές αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποίησε το Ισραήλ στη Γάζα ως απάντηση, σκοτώθηκαν περισσότεροι από 2.750 άνθρωποι.
Από τις 7 Οκτωβρίου, η Χεζμπολάχ έχει ανταλλάξει πολλές φορές διασυνοριακά πυρά με το Ισραήλ. Η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ, οι οποίες έχουν και οι δύο παρουσία στο Λίβανο, πραγματοποίησαν επιθέσεις κατά του Ισραήλ από το Λίβανο για πρώτη φορά, συμπεριλαμβανομένης μιας διασυνοριακής διείσδυσης στο Ισραήλ από την Ισλαμική Τζιχάντ στις 10 Οκτωβρίου.
Ο Tzachi Hanegbi, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε στις 14 Οκτωβρίου ότι οι εχθροπραξίες φαίνεται να είναι συγκρατημένες. Ο Hanegbi προειδοποίησε τη Χεζμπολάχ να μην προβεί σε ενέργειες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην “καταστροφή” του Λιβάνου.
Τι περιφερειακή επιρροή έχει η Χεζμπολάχ;
Η Χεζμπολάχ υπήρξε πηγή έμπνευσης και για άλλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Έχει εκπαιδεύσει ένοπλες ομάδες στο Ιράκ και έχει λάβει μέρος σε μάχες εκεί.
Η Σαουδική Αραβία λέει ότι η Χεζμπολάχ έχει επίσης πολεμήσει για την υποστήριξη των συμμάχων με το Ιράν Χούτι στην Υεμένη. Η Χεζμπολάχ το αρνείται αυτό.
Ποιος ο ρόλος της στον Λίβανο;
Η επιρροή της Χεζμπολάχ βασίζεται στο εξελιγμένο οπλοστάσιό της και την υποστήριξη πολλών Σιιτών του Λιβάνου που λένε ότι η ομάδα υπερασπίζεται τον Λίβανο από το Ισραήλ.
Τα λιβανέζικα κόμματα που αντιτίθενται στη Χεζμπολάχ λένε ότι η ομάδα έχει υπονομεύσει το κράτος και την κατηγορούν ότι παρασύρει μονομερώς τον Λίβανο σε ένοπλες συγκρούσεις.
Η Χεζμπολάχ έχει υπουργούς στην κυβέρνηση και νομοθέτες στο κοινοβούλιο.
Εισήλθε στην πολιτική του Λιβάνου εμφανέστερα το 2005, αφού η Συρία απέσυρε τις δυνάμεις της από τον Λίβανο μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ αλ Χαρίρι, ο οποίος συμβόλιζε τη σαουδαραβική επιρροή στη χώρα.
Ένα δικαστήριο με την υποστήριξη του ΟΗΕ καταδίκασε ερήμην τρία μέλη της Χεζμπολάχ για τη δολοφονία. Η Χεζμπολάχ αρνείται κάθε ρόλο, περιγράφοντας το δικαστήριο ως εργαλείο των εχθρών της.
Το 2008, μια διαμάχη για την εξουσία μεταξύ της Χεζμπολάχ και των πολιτικών αντιπάλων της στο Λίβανο, οι οποίοι είχαν την υποστήριξη της Δύσης και της Σαουδικής Αραβίας, εξελίχθηκε σε μια σύντομη σύγκρουση. Μαχητές της Χεζμπολάχ κατέλαβαν τμήματα της Βηρυτού μετά την υπόσχεση της κυβέρνησης να λάβει μέτρα κατά του στρατιωτικού δικτύου επικοινωνιών της οργάνωσης.
Το 2016, ο προσκείμενος στη Χεζμπολάχ χριστιανός πολιτικός Μισέλ Αούν έγινε πρόεδρος – στο θρησκευτικό πολιτικό σύστημα του Λιβάνου την προεδρία κατέχει ένας Μαρωνίτης χριστιανός.
Δύο χρόνια αργότερα, η Χεζμπολάχ και οι σύμμαχοί της κέρδισαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η πλειοψηφία αυτή χάθηκε το 2022, αλλά η ομάδα συνέχισε να ασκεί σημαντική πολιτική επιρροή.
Η ομάδα έκανε εκστρατεία εναντίον δικαστή που διερευνούσε την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού το 2020, η οποία κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πρωτεύουσας, αφού προσπάθησε να ανακρίνει τους συμμάχους της Χεζμπολάχ. Η αντιπαράθεση προκάλεσε θανατηφόρες συγκρούσεις στη Βηρυτό το 2021.
Έχει κατηγορηθεί για επιθέσεις εναντίον δυτικών στόχων;
Αξιωματούχοι ασφαλείας του Λιβάνου και δυτικές μυστικές υπηρεσίες έχουν δηλώσει ότι ομάδες που συνδέονταν με τη Χεζμπολάχ πραγματοποίησαν επιθέσεις αυτοκτονίας σε δυτικές πρεσβείες και στόχους και απήγαγαν δυτικούς τη δεκαετία του 1980. Μια ομάδα, η Ισλαμική Τζιχάντ, η οποία δεν σχετίζεται με την παλαιστινιακή οργάνωση, θεωρήθηκε ότι ηγείτο του Imad Moughniyah, ενός κορυφαίου διοικητή της Χεζμπολάχ που σκοτώθηκε σε παγιδευμένο αυτοκίνητο στη Συρία το 2008.
Οι ΗΠΑ θεωρούν την Χεζμπολάχ υπεύθυνη για μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας που κατέστρεψε το αρχηγείο των Αμερικανών πεζοναυτών στη Βηρυτό το 1983, σκοτώνοντας 241 στρατιώτες και για μια επίθεση αυτοκτονίας την ίδια χρονιά στην πρεσβεία των ΗΠΑ. Μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας έπληξε επίσης έναν γαλλικό στρατώνα στη Βηρυτό το 1983, σκοτώνοντας 58 Γάλλους αλεξιπτωτιστές.
Αναφερόμενος σε αυτές τις επιθέσεις και την ομηρία, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Νασράλα δήλωσε σε συνέντευξή του το 2022 ότι πραγματοποιήθηκαν από μικρές ομάδες που δεν συνδέονται με τη Χεζμπολάχ.
Τι λένε οι δυτικές κυβερνήσεις και άλλοι για την οργάνωση;
Οι δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, χαρακτηρίζουν τη Χεζμπολάχ τρομοκρατική οργάνωση. Το ίδιο ισχύει και για τα αραβικά κράτη του Κόλπου που πρόσκεινται στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατατάσσει τη στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά όχι την πολιτική της πτέρυγα.
Η Αργεντινή κατηγορεί τη Χεζμπολάχ και το Ιράν για τη βομβιστική επίθεση του 1994 σε κέντρο εβραϊκής κοινότητας στο Μπουένος Άιρες, κατά την οποία σκοτώθηκαν 85 άτομα, και για την επίθεση του 1992 στην ισραηλινή πρεσβεία στο Μπουένος Άιρες, κατά την οποία σκοτώθηκαν 29 άτομα. Το Ιράν και η Χεζμπολάχ αρνούνται την ευθύνη.
