Αυτό είναι το κλειδί της ευτυχίας – Ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 700 άτομα από το 1938 για να το βρουν

Της Alexa Mikhail

Αν κάποιος σας ρωτούσε ποια από τις παρακάτω επιλογές θα έκανε τη διαδρομή σας με το τρένο πιο ευχάριστη, ποια θα επιλέγατε – να περάσετε τη διαδρομή σας μόνος σας με τον εαυτό σας ή να πιάσετε κουβέντα με έναν από τους αγνώστους στο διπλανό σας κάθισμα;

Πολλοί από εμάς θα επιλέγαμε να καθίσουμε αναπαυτικά με τα ear buds μας, επειδή η σκέψη ότι θα πρέπει να συνομιλήσουμε με κάποιον που δεν γνωρίζουμε είναι τρομακτική. Υποθέτουμε το χειρότερο, λέει στο Fortune ο Δρ. Robert Waldinger, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και συν-συγγραφέας του νέου βιβλίου The Good Life (Η καλή ζωή).

Το βιβλίο του χρησιμοποιεί αυτή την ερώτηση για να καταδείξει το γεγονός ότι αναμένουμε οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις να είναι αρνητικές, με βάση την αβεβαιότητα που συνεπάγεται η σύνδεση. Ωστόσο, σε μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, οι άνθρωποι που αποφάσισαν να ξεκινήσουν τη συζήτηση με έναν άγνωστο συνεπιβάτη αξιολόγησαν τη μετακίνησή τους ως πιο ευχάριστη από το κανονικό, εκπλήσσοντας τελικά τον εαυτό τους, γράφουν ο Waldinger και ο συν-συγγραφέας του Marc Schulz.

«Είμαστε ιδιαίτερα κακοί στο να προβλέπουμε τα οφέλη των σχέσεων», γράφουν οι δυο συγγραφείς. «Ένα μεγάλο μέρος αυτού συνίσταται στο προφανές γεγονός ότι οι σχέσεις μπορεί να είναι ακατάστατες και απρόβλεπτες. Αυτή η ακαταστασία είναι ένα από τα στοιχεία που ωθούν πολλούς από εμάς να προτιμάμε να είμαστε μόνοι».

Στο βιβλίο The Good Life, οι Waldinger και Schulz επεξεργάζονται τι κάνει τους ανθρώπους να βρίσκουν την ευτυχία από μια μελέτη που ξεκίνησε το 1938 και ακολούθησε τις ζωές 724 φοιτητών του Χάρβαρντ και αγοριών χαμηλού εισοδήματος από τη Βοστώνη, στη μεγαλύτερη επιστημονική μελέτη για την ευτυχία στον κόσμο μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η συνεχιζόμενη μελέτη, η οποία έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει τους συζύγους και τα παιδιά των αρχικών συμμετεχόντων, αποτελείται από πάνω από 2.000 άτομα.

Οι ερευνητές συγκέντρωναν τα αρχεία υγείας των συμμετεχόντων κάθε πέντε χρόνια, έκαναν παράλληλα τεστ DNA και λάμβαναν ερωτηματολόγια για τη ζωή και την ευημερία τους κάθε δύο χρόνια. Περίπου κάθε 15 χρόνια, οι ερευνητές συναντούσαν τους συμμετέχοντες προσωπικά για μια συνέντευξη. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη ζωή των συμμετεχόντων με την ελπίδα να βρουν το κλειδί της ευτυχίας και διαπίστωσαν ότι δεν ήταν, στην πραγματικότητα, η καλή υγεία.

Αντίθετα, ένα πράγμα κατέστη αδιάψευστο: οι ισχυρές σχέσεις προέβλεπαν με μεγαλύτερη ακρίβεια την ευτυχία των ανθρώπων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Είναι «εγγενείς σε ό,τι κάνουμε και ό,τι είμαστε», γράφουν οι συγγραφείς.

Τώρα, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεκινήσετε μια συζήτηση σε ένα πολυσύχναστο βαγόνι τρένου για να έχετε μια ευτυχισμένη ζωή. Ο Waldinger λέει ότι θέλει να δείξει πόσο εύκολα, και υποσυνείδητα, παρακάμπτουμε την ευκαιρία να συνδεθούμε όταν μας παρασύρει ο θόρυβος της καθημερινότητας.

Όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη για την ευτυχία ρωτήθηκαν πώς ξεπέρασαν τις αντιξοότητες – ασθένειες, αναμνήσεις από τον πόλεμο και απώλειες – οι δεσμοί τους παρέμεναν πάντα ακρογωνιαίος λίθος ελπίδας στη ζωή τους. Θυμήθηκαν είτε το άτομο που τους δάνεισε χρήματα όταν δεν είχαν πού να στραφούν είτε τον συμπολεμιστή τους που τους βοήθησε όταν πολεμούσαν (πολλοί από τους συμμετέχοντες υπηρέτησαν στον πόλεμο). Καθώς γερνούσαν, οι συμμετέχοντες που μοιράζονταν τις τύψεις τους παραπονέθηκαν κυρίως για το πόσο λίγο χρόνο περνούσαν με την οικογένεια και τους φίλους τους και πόσο πολύ νοιάζονταν για τα φαινομενικά ασήμαντα – την επιτυχία και τα χρήματα.

«Δεν είναι ότι τα επιτεύγματα δεν είναι σημαντικά και ικανοποιητικά. Είναι», λέει ο Waldinger. «Αλλά όταν θυσιάζουμε τις σχέσεις μας, τότε είναι που καταλήγουμε να το μετανιώνουμε και να ζούμε μια ζωή που δεν είναι τόσο καλή όσο θα μπορούσαμε».

Αν αισθάνεστε ανήσυχοι για την ποιότητα των σχέσεών σας, είστε τυχεροί γιατί οι ερευνητές λένε ότι ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσετε τις σχέσεις σας, είτε πρόκειται για έναν νέο φίλο είτε για κάποιον με τον οποίο επανασυνδεόμαστε από το παρελθόν.

Δουλέψτε πάνω στο «κοινωνικό σας fitness»

Η κοινωνική μας ζωή απαιτεί εξάσκηση. Το «κοινωνικό fitness» είναι η ικανότητα να κάνετε απολογισμό των σχέσεών σας και να τις επεξεργάζεστε με την πάροδο του χρόνου, επισημαίνει ο Waldinger. Ποιες από αυτές σας ενεργοποιούν; Ποιους εκτιμάτε και πώς μπορείτε να τους ενσωματώσετε στη ζωή σας με νέους τρόπους; Θέλετε να δημιουργήσετε νέες σχέσεις; Ακόμη και οι άνθρωποι που θεωρούμε στενούς φίλους μπορεί να αρχίσουν να υποχωρούν στη λίστα προτεραιοτήτων μας καθώς μεγαλώνουμε.

«Μεγαλώνουμε. Αλλάζουμε. Η ζωή μας αλλάζει», λέει ο Waldinger. «Αλλά ένα μέρος από αυτό αφορά το ότι μπορούμε να δρούμε σκόπιμα, λέγοντας, ‘αυτό το άτομο θέλω να το κρατήσω στη ζωή μου’. Αυτό είναι το σκόπιμο κομμάτι το οποίο θέλω να επισημάνω».

Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσετε το «κοινωνικό σας fitness» είναι να προγραμματίσετε χρόνο για την οικοδόμηση σχέσεων μέσα στην εβδομάδα σας, όπως θα κάνατε ένα session στο γυμναστήριο ή μια συνάντηση στη δουλειά.

Ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσετε να βρίσκετε χρόνο για ένα γρήγορο εβδομαδιαίο τηλεφώνημα με κάποιον που σας λείπει και εκτιμάτε. Ο Waldinger ενθαρρύνει επίσης να κάνετε έναν φίλο στη δουλειά, ζητώντας από κάποιον να βγείτε και να τον γνωρίσετε μέσα από ένα κοινό ενδιαφέρον ή λύνοντας μαζί ένα επαγγελματικό ζήτημα.

Για τους ανθρώπους που θέλουν να κάνουν νέες γνωριμίες, ο Waldinger προτείνει να βάζετε τον εαυτό σας σε περισσότερες θέσεις και καταστάσεις όπου αυτό μπορεί να είναι εφικτό. Μπορεί να είναι πιο δύσκολο αν εργάζεστε από το σπίτι, αν μετακομίζετε σε μια νέα πόλη ή όταν δεν έχετε ένα στενό σημείο επαφής, αλλά το να βγάζουμε τον εαυτό μας «εκεί έξω» είναι ακόμα στον έλεγχό μας, λέει ο Waldinger. Γίνετε μέλος μιας τοπικής λέσχης βιβλίου, τηλεφωνήστε σε έναν φίλο έστω και για μικρό χρονικό διάστημα εβδομαδιαίως ή μηνιαίως, ή προγραμματίστε την επόμενη επίσκεψή σας σε κάποιον που ζει μακριά σας.

Χρησιμοποιήστε την τεχνολογία προς όφελός σας

Η τεχνολογία μπορεί να φέρει κοντά ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα διασταυρώνονταν. Μπορεί επίσης να αποδυναμώσει την εικόνα της ευτυχίας, δίνοντας έμφαση στα πολυτελή και μη ρεαλιστικά στιγμιότυπα της ζωής των ανθρώπων.

«Λαμβάνουμε μηνύματα όλη μέρα, κάθε μέρα, για πράγματα που υποτίθεται ότι κάνουν τη ζωή ωραία, τα οποία τελικά δεν κάνουν τη ζωή ωραία», τονίζει ο Waldinger, αναφερόμενος κυρίως στα προϊόντα και την επιτυχία.

Τα social media δεν πρόκειται να πάνε πουθενά, αν και αναπόφευκτα θα πάρουν νέες μορφές, λέει ο Waldinger. Αναρωτηθείτε πώς να είστε ενεργός καταναλωτής αντί για παθητικός – κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε τα συναισθήματα του FOMO (fear of missing out) και να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία για να καλλιεργήσετε σχέσεις αντί να νιώθετε πιο απομακρυσμένοι από αυτές. Τσεκάρετε τον εαυτό σας μετά από 10 λεπτά στο διαδίκτυο και ρωτήστε τον εαυτό σας πώς αισθάνεστε. Παρατηρήστε αν αισθάνεστε πιο ενεργητικοί και ενθουσιασμένοι από τη σύνδεση με άλλους ή καταθλιπτικοί και πιο μοναχικοί. Αυτό θα σας δώσει μια ένδειξη για το ποιοι τύποι μέσων ωφελούν εσάς και τις σχέσεις σας.

Καλλιεργήστε τη δύναμη της προσοχής

Ένας από τους δασκάλους ζεν του Wadlinger είπε κάποτε: «Η προσοχή είναι η πιο βασική μορφή αγάπης». Το να δίνουμε σε κάποιον την προσοχή μας φαίνεται απλό, αλλά μπορεί εύκολα να είναι κάτι που παρακάμπτουμε για πιο βραχυπρόθεσμες ενισχύσεις της διάθεσης μας, όπως ένα notification ή ένα like που μας κάνει κάποιος στα social media.

“Το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορούμε να παρέχουμε σε κάποιον άλλο είναι η αμέριστη προσοχή μας, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να το καταφέρουμε αυτό στις μέρες μας», σημειώνει ο Waldinger.

Κάντε μια παύση, ακούστε και εξασφαλίστε οπτική επαφή όταν ασχολείστε με κάποιον. Ο Waldinger προτείνει να εξαλείψετε την πίεση της προσπάθειας να καταλάβετε απόλυτα κάποιον ή να λύσετε το πρόβλημά του. Το να ακούμε χωρίς την ανάγκη να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία, δείχνει στον άλλον ότι νοιαζόμαστε περισσότερο απ’ ό,τι νομίζουμε.

Μη φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια

Το να δημιουργείτε νέες σχέσεις και να φροντίζετε τις παλιές σημαίνει να αποδέχεστε την ευπάθεια που συνεπάγεται το να νοιάζεστε για κάποιον και να στηρίζεστε πάνω του όταν χρειάζεται. Αν οι μεγαλύτερες χαρές στη ζωή προέρχονται από τις αναμνήσεις μας με τους άλλους, δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από την ευκαιρία να έχουμε κάποιον στο πλευρό μας μόνο και μόνο επειδή δεν θέλουμε ποτέ να ανοιχτούμε ή να φανεί ότι ζητάμε πολλά.

«Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που μαθαίνουν κάποιοι άνθρωποι είναι πώς να δίνουν βοήθεια και -ακόμη πιο δύσκολο για άλλους καθώς μεγαλώνουν- πώς να δέχονται βοήθεια», γράφουν οι συγγραφείς. «Καθώς μεγαλώνουμε, ανησυχούμε ότι έχουμε πολλές ανάγκες και ότι οι άνθρωποι δεν θα είναι εκεί για εμάς όταν θα τους χρειαστούμε πραγματικά».

Οι σχέσεις είναι πολύπλοκες και χρειάζονται τρωτότητα για να διατηρηθούν. Είναι λογικό το ότι μερικές φορές απομακρυνόμαστε από τη γνήσια σύνδεση από φόβο, αλλά το βιβλίο The Good Life μας υπενθυμίζει ότι αξίζει να τη διατηρούμε και να την εντοπίζουμε – σε κάθε ηλικία.

«Οι σχέσεις δεν μας κρατούν ευτυχισμένους όλη μέρα, κάθε μέρα, επειδή κανείς δεν είναι ευτυχισμένος όλη μέρα, κάθε μέρα», καταλήγει ο Waldinger. «Αυτό που κάνουν είναι να χτίζουν ένα θεμέλιο της ευημερίας. Χτίζουν ένα δίχτυ ασφαλείας. Δημιουργούν την αίσθηση ότι ‘έχω ανθρώπους στη ζωή μου όταν τους χρειάζομαι’».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Τι είναι το σύνδρομο people-pleasing και πώς μπορεί να βλάψει την υγεία σας
• Ngorongoro Crater Lodge: Οι Βερσαλλίες της αφρικανικής ηπείρου βρίσκονται μέσα σε ένα ηφαίστειο