Αυτόματοι οι συμψηφισμοί οφειλών, πιο δύσκολες οι επιστροφές φόρου
Άμεση η ενεργοποίηση της διάταξης για τους συμψηφισμούς. Αναλυτικά η εγκύκλιος Χουλιαράκη. Ποια η διαδικασία.
Του Τάσου Δασόπουλου
Αυτόματοι θα γίνονται από φέτος οι συμψηφισμοί των επιστροφών φόρου με οφειλές στο δημόσιο λύνοντας ένα πρόβλημα που υπάρχει χρόνια. Όσοι όμως ελπίζουν σε επιστροφή φόρου τα πράγματα δυσκολεύουν αφού θα πρέπει το «ταμειακώς εντάξει» να πιστοποιήσουν και η Δ.Ο.Υ του και το ασφαλιστικό του ταμείο.
Το υπουργείο Οικονομικών θέτει άμεσα σε εφαρμογή την διάταξη που προβλέπει αυτόματος συμψηφισμούς επιστροφών φόρου με οφειλές στο δημόσιο λήγοντας οριστικά ένα καθεστώς ασάφειας για το θέμα.
Τούτο διότι μέχρι και το 2016 για να είναι σίγουρος κάποιος για τον συμψηφισμό της επιστροφής κάτω από 1500 ευρώ του με οφειλές στο δημόσιο έπρεπε να κάνει αίτηση. Διαφορετικά ήταν στην διακριτική ευχέρεια του κάθε εφόρου αν θα προχωρήσει σε αυτόματο συμψηφισμό ή ο φορολογούμενος θα πλήρωνε πρόστιμα και προσαυξήσεις για καθυστερούμενες οφειλές.
Με την άμεση ενεργοποίηση του άρθρου 80 του ν. 4446/2016, τις οποίες θέτει άμεσα σε εφαρμογή το υπουργείο Οικονομικών με εγκύκλιο του αναπληρωτή υπουργού οικονομικών κ. Γιώργου Χουλιαράκη. Συγκεκριμένα σε περίπτωση επιστροφής φόρου:
1) Θα αναζητούν αυτεπάγγελτα από το σύστημα TAXISnet αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας ακόμη κι αν τα προς πληρωμή ποσά είναι χαμηλότερα από 1.500 ευρώ, που είναι το όριο πάνω από το οποίο προβλέπεται κανονικά η υποχρέωση προσκόμισης φορολογικής ενημερότητας. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το σύστημα ΤΑΧΙSnet δεν θα εκδίδει αποδεικτικό ενημερότητας, λόγω ύπαρξης οφειλής του δικαιούχου προς τη Φορολογική Διοίκηση, ληξιπρόθεσμης ή μη ληξιπρόθεσμης, η υπηρεσία που είναι αρμόδια για την εξόφληση της απαίτησης του ιδιώτη θα υποβάλει αίτημα αυτοδίκαιου συμψηφισμού της οφειλής του προς το Δημόσιο με την απαίτησή του από αυτό. Ουσιαστικά, οι συμψηφισμοί των χρηματικών απαιτήσεων από το Δημόσιο θα γίνονται ακόμη και με μη ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές των δικαιούχων είσπραξης των χρημάτων. Τα αιτήματα για τους συμψηφισμούς θα πρέπει να διαβιβάζονται από τις υπηρεσίες πληρωμών προς τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μόνο με ηλεκτρονικά μέσα από τις 3 Ιουλίου και μετά.
Στο πλαίσιο αυτό, από το προσεχές φθινόπωρο που θα εκδοθούν τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) για το έτος 2017 όσοι φορολογούμενοι δικαιούνται, βάσει των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα έχουν υποβάλει, να εισπράξουν επιστροφές φόρου εισοδήματος δεν θα μπορούν να πάρουν τα χρήματα που δικαιούνται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. αν δεν προηγηθούν συμψηφισμοί με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα οφείλουν. Στην ουσία πολλά από τα ποσά των επιστροφών φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα αναγράφουν τα πιστωτικά εκκαθαριστικά των φετινών φορολογικών δηλώσεων θα «κατάσχονται» από τις Δ.Ο.Υ. για την πρώιμη εξόφληση όλων των δόσεων του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2017!
2) Θα απαιτούν από τους δικαιούχους των χρηματικών ποσών την προσκόμιση αποδεικτικών ασφαλιστικής ενημερότητας μέχρις ότου υπάρξει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των υπηρεσιών πληρωμών με τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, οπότε τα αποδεικτικά αυτά θα αναζητούνται αυτεπάγγελτα.
Τα παραπάνω προκύπτουν από τα όσα αναφέρονται σε εγκύκλιο που εξέδωσε και απέστειλε πρόσφατα σε όλα τα υπουργεία ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης, με σκοπό να τους παράσχει οδηγίες για τον τρόπο εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 75 έως 91 του ν. 4446/2016, οι οποίες αφορούν τον έλεγχο, την εκκαθάριση και την πληρωμή των δημοσίων δαπανών.
Η διαδικασία
Σχετικά με τη διαδικασία εξόφλησης των χρηματικών ενταλμάτων (Χ.Ε.), στην εγκύκλιο του κ. Χουλιαράκη επισημαίνονται, ειδικότερα, τα εξής:
I. Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας
Για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την κείμενη νομοθεσία, εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ ανά δικαιούχο, καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Συνεπώς, για τις ανωτέρω περιπτώσεις δεν εξοφλείται χρηματικό ένταλμα (Χ.Ε.) χωρίς την ύπαρξη φορολογικής ενημερότητας η οποία αποτελεί δικαιολογητικό εξόφλησης και αναζητείται αυτεπάγγελτα. Προς τούτο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) πιστοποιεί και παρέχει δυνατότητα πρόσβασης στις σχετικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες TAXISnet.
II. Διαδικασία συμψηφισμού
Κατά την εξόφληση τίτλων πληρωμής, ανεξαρτήτως ύψους ποσού, ακόμη και στις περιπτώσεις κάτω των 1.500 ευρώ κατά τις οποίες δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας, πρέπει να ελέγχεται η τυχόν συνδρομή των προϋποθέσεων του συμψηφισμού.
Ειδικότερα, σε κάθε περίπτωση (ανεξαρτήτως ύψους ποσού Χ.Ε.), θα πρέπει να αναζητείται αυτεπάγγελτα αποδεικτικό ενημερότητας «για είσπραξη χρημάτων από φορείς Κεντρικής Διοίκησης» και εάν το αποδεικτικό δεν χορηγείται μέσω της σχετικής ηλεκτρονικής υπηρεσίας του TAXISnet, η αρμόδια οικονομική υπηρεσία πρέπει να αποστέλλει αίτημα συμψηφισμού εκκαθαρισμένης και βέβαιης απαίτησης στη Δ.Ο.Υ. του δικαιούχου, για τυχόν συμψηφισμό της εν λόγω απαίτησής του με οφειλές αυτού προς το Δημόσιο, εκτός εάν ορίζεται σαφώς από σχετικές διατάξεις ότι το ποσό είναι ακατάσχετο ή δεν υπόκειται σε συμψηφισμό. Η αποστολή του αιτήματος συμψηφισμού θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής διεπαφής από 3.7.2017. Τα αιτήματα που θα αποσταλούν με άλλο τρόπο (π.χ. φαξ) μετά την ημερομηνία αυτή, δεν θα λαμβάνονται υπόψη από τις Δ.Ο.Υ.
Σε περίπτωση οφειλών του δικαιούχου προς το Δημόσιο θα γίνεται αυτοδίκαιος συμψηφισμός από την οικεία Δ.Ο.Υ.
III. Ασφαλιστική ενημερότητα
Δεν επιτρέπεται να εξοφλείται Χ.Ε. χωρίς την ύπαρξη ασφαλιστικής ενημερότητας από τον εκάστοτε φορέα κύριας ασφάλισης του δικαιούχου. Η ασφαλιστική ενημερότητα αποτελεί δικαιολογητικό εξόφλησης και αναζητείται αυτεπάγγελτα. Ωστόσο, μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών ηλεκτρονικών διεπαφών του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Δημοσιονομικής Πολιτικής (Ο.Π.Σ.Δ.Π.) με το πληροφοριακό σύστημα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), η ασφαλιστική ενημερότητα θα πρέπει να προσκομίζεται από τον δικαιούχο του Χ.Ε.
Ασφαλιστική ενημερότητα θα χορηγείται από τις αρμόδιες κατά την 31.12.2016 υπηρεσίες των εντασσομένων στον Ε.Φ.Κ.Α. ασφαλιστικών φορέων οι οποίες λειτουργούν πλέον ως υπηρεσίες του Ε.Φ.Κ.Α.
Αν κατά την αυτεπάγγελτη αναζήτηση ασφαλιστικής ενημερότητας ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μέσω του πληροφοριακού συστήματος αυτού, προκύπτει ότι ο δικαιούχος του Χ.Ε. έχει οφειλές, θα πρέπει να παράγεται σχετική βεβαίωση οφειλής στην οποία αναφέρεται το ακριβές ύψος της. Βάσει της βεβαίωσης αυτής και μετά την διενέργεια τυχόν συμψηφισμού από τη Δ.Ο.Υ., ο αρμόδιος για την εξόφληση του Χ.Ε. υπάλληλος, θα καταχωρεί τα σχετικά στοιχεία στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Δημοσιονομικής Πολιτικής (Ο.Π.Σ.Δ.Π.) και μετά την έγκριση του Προϊσταμένου Λογιστικού το ποσό της ανωτέρω οφειλής (ή μέχρι του ποσού που επαρκεί το προϊόν του Χ.Ε.) θα αποδίδεται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με την ίδια ηλεκτρονική εντολή με την οποία γίνεται μεταφορά και πίστωση λογαριασμού του δικαιούχου.
Για τους λοιπούς ασφαλιστικούς φορείς, πλην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, που έχουν ενταχθεί στον Ε.Φ.Κ.Α. δεν δύναται να διενεργηθεί συμψηφισμός με την προαναφερόμενη διαδικασία.
