Ανάγκη για δεξιότητες ηγεσίας και προσαρμοστικότητας στον κλάδο ενέργειας
Από την Ρεβέκκα Πιτσίκα, CEO People for Business
Καθώς αυξάνονται οι επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, πολλαπλασιάζονται οι νέες θέσεις εργασίας, που ήδη είχαν φτάσει στα επίπεδα των 11,5 εκατ. προ πανδημίας, το 2019, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA). Η ανάγκη απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και ειδικά από τις ενεργειακές πηγές ρωσικής προέλευσης, επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση δίνοντας ώθηση σε επιχειρήσεις έντασης εργασίας που έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας. Αυτή η τάση ωστόσο απαιτεί μεταξύ άλλων την επανεκπαίδευση εργαζομένων που απασχολούνταν σε ορυκτά καύσιμα.
Κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς ενέργειας εν μέσω πολλαπλών κρίσεων φαίνεται ότι είναι ο διάλογος για την προώθηση υψηλότερων αποδοχών, αλλά και καλύτερου εργασιακού περιβάλλοντος. Αυτό μεταφράζεται και στην ανάγκη για ανάδειξη ταλαντούχων ηγετών, αλλά και ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων από την πλευρά των υποψηφίων, καθώς πρέπει να προσαρμόζονται στις συνεχείς αλλαγές που υπαγορεύουν οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις.
Οι ερευνητές που μελετούν κοινότητες που εξαρτώνται από τον άνθρακα σε όλο τον κόσμο προειδοποιούν ότι η αλλαγή δεν θα είναι ούτε γρήγορη ούτε εύκολη, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι το 40% των μηχανικών θα συνταξιοδοτηθεί σε 5 χρόνια.
Επομένως, η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης αναδύει μεν ευκαιρίες σε μια σειρά από τομείς και τεχνολογίες καθαρής ενέργειας -από φωτοβολταϊκά μέχρι τεχνολογίες υδρογόνου και αποθήκευσης ενέργειας. Οι προκλήσεις αυτές είναι κυρίως μακροπρόθεσμες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι και μεσοβραχυπρόθεσμες, καθώς οι κυβερνήσεις επιχειρούν να δημιουργήσουν εναλλακτικά σχέδια για να εγγυηθούν την ενεργειακή ασφάλεια, με δεδομένο ότι μαίνεται ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Με εδραιωμένη την αντίληψη της νέας γενιάς για τη βιωσιμότητα και την προσήλωσή της σε υπηρεσίες, προϊόντα και brands που θέτουν ψηλά τον πήχη σε θέματα ESG, οι ενεργειακές εταιρείες οφείλουν να επιδείξουν αντανακλαστικά στα μηνύματα. Οι στρατηγικές τους πρέπει να είναι φιλικές στο περιβάλλον αξιοποιώντας τα επενδυτικά κεφάλαια που κατευθύνονται σε νέα project με γνώμονα τους κλιματικούς στόχους και την αειφόρο ανάπτυξη. Έτσι θα οικοδομήσουν εμπιστοσύνη στην αγορά και δέσμευση στο ανθρώπινο δυναμικό τους.
Το θέμα αποκτά κρίσιμο ενδιαφέρον, αν λάβουμε υπόψη τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπος ο κλάδος των επιχειρήσεων ενέργειας. Η πρόσβαση σε καθαρή, οικονομικά προσιτή και αξιόπιστη ενέργεια είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη υγεία, την εκπαίδευση και την οικονομική ευημερία, εκτός από τη σημασία της στην προσπάθεια για μείωση των εκπομπών CO2. Ωστόσο, τα ενεργειακά συστήματα έχουν ανάγκη εκσυγχρονισμού. Περισσότεροι από 750 εκατ. άνθρωποι – το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού – εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, αγορά που είναι υπεύθυνη για το 73% των παγκόσμιων εκπομπών. Επιπροσθέτως, η ζήτηση ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί σχεδόν κατά 10% έως το 2030.
Επομένως απαιτείται μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση της στρατηγικής. Ευελιξία και εναλλακτικά σενάρια, που θα προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα που προκύπτουν είναι η νέα πραγματικότητα για την αγορά ενέργειας. Ο κλάδος, που παραδοσιακά προσελκύει τεχνικούς και επαγγελματίες για διευθυντικές και ηγετικές θέσεις, πρέπει να διασφαλίσει ότι τα στελέχη του διαθέτουν ηγετικές ικανότητες και στρατηγική σκέψη που συνδέονται με την επόμενη ημέρα, με εναλλακτικές μορφές ενέργειας και ποικολομορφία στο πορτοφόλιο των υπηρεσιών τους. Δεν είναι πλέον αρκετό ένας manager να είναι πολύ καλός με τους αριθμούς και την επιστήμη τους – είναι σημαντικό να είναι εξίσου καλός με την προσέλκυση, αξιοποίηση και ανάπτυξη του ταλέντου που χρειάζεται. Και πάντα με την στρατηγική σκέψη στραμμένη στο μέλλον, εξετάζοντας διαφορετικά σενάρια και συνδιαμορφώνοντας το μέλλον της ενέργειας, της οικονομίας, της κοινωνίας, του πλανήτη.
Οι ηγέτες της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου μπορούν να πάρουν παραδείγματα από άλλους κλάδους, όπως ο νομικός ή ο κλάδος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπου η ιστορία έχει δείξει πόσο επικίνδυνο είναι να χτίζεις οργανισμούς με δεδομένα και λεπτομερείς προβλέψεις χωρίς να λαμβάνεις υπόψη τον βαθμό δέσμευσης της ομάδας στους εταιρικούς στόχους. Σε συνδυασμό με την έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών, ικανών να ανταποκριθούν στις απαιτητικές συνθήκες της τρέχουσας συγκυρίας, η στρατηγική θα πρέπει να είναι διττή, ικανοποιώντας τόσο το έλλειμμα δεξιοτήτων όσο και τις νέες ανάγκες και προϋποθέσεις που θα ενισχύουν την δέσμευση των εργαζομένων στην εταιρεία.
Η ανάπτυξη πρακτικών για την δέσμευση των εργαζομένων είναι πολύ σημαντική – και αυτό μπορεί να σημαίνει μια σειρά από διευκολύνσεις, ειδικά για όσους αγωνιούν για να συνταξιοδοτηθούν σύντομα. Για παράδειγμα πιο ευέλικτη εργασία και ορισμένες δημιουργικές πρωτοβουλίες μπορούν να κάνουν ελκυστική την εργασία για άτομα που δεν έχουν κίνητρα να συνεχίσουν να προσφέρουν υπηρεσίες στην εταιρεία.
Εν κατακλείδι, η αγορά εργασίας είναι αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις εν μέσω ενεργειακής κρίσης. Αλλά η αγορά βρίσκεται ήδη σε φάση μετασχηματισμού λόγω της κρίσης που προηγήθηκε με την πανδημία, κάτι που ανεβάζει τον βαθμό δυσκολίας στην προσπάθεια σχεδιασμού της ενδεδειγμένης στρατηγικής. Τα δεδομένα στο περιβάλλον εργασίας άλλαξαν άρδην καθώς η πανδημία στοίχισε περίπου 255 εκατ. θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μόνο το 2020. Οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο έχασαν εισόδημα περίπου 3,7 τρισ. δολ., σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωση Εργασίας (ILO).
Υπό το πρίσμα των παραπάνω, η ενεργειακή μετάβαση θα μπορούσε να ευνοήσει την αγορά εργασίας, με την προϋπόθεση ευρύτερων συνεργασιών, διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη και ισχυρής δέσμευσης των κυβερνήσεων για υποστήριξη των εθνικών και παγκόσμιων στόχων για το Κλίμα. Υπολογίζεται, σύμφωνα με έκθεση του World Resources Institute (WRI) ότι η Ινδονησία θα μπορούσε να προσθέσει 15,3 εκατ. θέσεις εργασίας έως το 2045 και οι ΗΠΑ 4,5 εκατ. ετησίως την επόμενη δεκαετία υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι χώρες θα επενδύσουν στην καθαρή ενέργεια και θα αναλάβουν φιλόδοξες δεσμεύσεις για το κλίμα. Και αυτό γεννάει από μόνο του πολλές προκλήσεις – προκλήσεις που συνδέονται με την στρατηγική, τα προϊόντα, τον ανασχεδιασμό δομών και οργάνωσης που να ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες προκλήσεις, στην προσέλκυση και ανάπτυξη ταλέντου για νέες τεχνολογίες – αλλά πάνω από όλα, στην ανάπτυξη ηγετών που να οδηγούν τον κλάδο της ενέργειας, με βάση τις νέες τάσεις και δεδομένα, με στόχο και με σκοπό.
