Ανάλυση: Γιατί το εμπόριο είναι η «ατμομηχανή» της Ευρώπης

Τα τελευταία πέντε χρόνια η Ευρώπη των 28 υλοποίησε τις δυο μεγαλύτερες εμπορικές συμφωνίες με δυο χώρες (Ιαπωνία, Καναδάς) και ολοκλήρωσε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Κομισιόν και των χωρών Mercosur (Βραζιλία, Αργεντινή, Παραγουάη και Ουρουγουάη).

Φυσικά δεν πρέπει να παραλείψουμε και τις πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε. με το Βιετνάμ, την Σιγκαπούρη,  αλλά και την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Μεξικό, την Αυστραλία και την Ν. Ζηλανδία.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά της πλέον επιτυχημένης πολιτικής της Ε.Ε.

1) Η Ένωση άρχισε την εμπορική της πολιτική ως βασικό πυλώνα της ύπαρξής της, με την εξάλειψη των δασμολογικών, φορολογικών και τεχνικών εμποδίων για την ελεύθερη διακίνηση των αγαθών (Εσωτερική Αγορά) και την ολοκλήρωσή της με την Ενιαία Αγορά (ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και προσώπων). Υπενθυμίζουμε ότι «τρέχει» η διεύρυνση της εσωτερικής αγοράς για την Ενεργειακή  και την Ψηφιακή εσωτερική αγορά.

2) Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής υπήρξαν εντυπωσιακά. Από πλευράς δημιουργίας θέσεων εργασίας,  36 εκατ. εργαζόμενοι απασχολούνται έμμεσα ή άμεσα με το εξωτερικό εμπόριο. Η εξάλειψη των τελωνειακών δασμών και των γραφειοκρατικών υποχρεώσεων (τα αγαθά εισάγονται από ένα μόνο γεωγραφικό σημείο)  είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των τιμών των εισαγωγών με όφελος και για τους καταναλωτές και για τις επιχειρήσεις.

3) Η διαδικασία της σύναψης των εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες (πάνω από πενήντα) στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Η αρμοδιότητα για τις διαπραγματεύσεις έχει εκχωρηθεί στην Επιτροπή. Για τυχόν δικαστικές διαφορές, αρμόδιο είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Τα επιμέρους κράτη μέλη δεν μπορούν να συνάψουν διμερείς συμφωνίες.

4) Η προστασία του καταναλωτή. Τα προϊόντα τρίτων χωρών για να τύχουν της εθνικής μεταχείρισης των προτιμησιακών εμπορικών δεσμών, οφείλουν να πληρούν τα πρότυπα της Ε.Ε. σε σχέση με την υγιεινή και την ασφάλεια, τα οποία είναι τα πιο απαιτητικά στον κόσμο.

5) Η ενιαία αγορά, είναι βέβαιο ότι αποτελεί χώρο στον οποίο οι κερδισμένοι είναι οι μεγάλοι και οι μικρομεσαίοι εξαγωγικοί βιομηχανικοί κολοσσοί. Ως αντιστάθμισμα στην εσωτερική ανισορροπία, η Ένωση έχει καθιερώσει ένα σύστημα αναδιανομής μέσω των ΕΣΠΑ. Σε πρόσφατη μελέτη της Bertelsmann Stiftung υπολογίζονται τα οικονομικά οφέλη από την Ενιαία Αγορά  και περιφέρεια στο κατά κεφαλή εισόδημα . Ακόμη και χώρες μη ανταγωνιστικές ωφελούνται από την συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά αθροιστικά με τα  ΕΣΠΑ και τα άλλα κοινοτικά εργαλεία.

Ένα από τα συμπεράσματα της μελέτης είναι ότι οι πιο ωφελούμενες χώρες είναι οι μικρές, ανταγωνιστικές και έντονα εξαγωγικές χώρες. Αυτό το συμπέρασμα θα πρέπει να είναι στο κέντρο των Ελληνικών Κυβερνήσεων από τώρα και στο εξής. Η φορολογική, εκπαιδευτική, και ερευνητική πολιτική και οι πολιτικές κρατικής αποτελεσματικότητας (περιλαμβανομένης και της επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης) θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες σε αυτούς τους τομείς, ώστε να γίνουν ελκυστικές για ξένες και ελληνικές επενδύσεις.

Η νέα κυβέρνηση για πρώτη φορά δείχνει τον προσανατολισμό της σε αυτήν την πολιτική. Το έργο δεν είναι εύκολο. Θα αντιμετωπίσει αντιστάσεις. Και θα χρειαστεί χρόνο για να αποδώσει καρπούς. Γι αυτό, ο δρόμος που άνοιξε μετά τις εκλογές οφείλει να γίνει κτήμα και των άλλων δημοκρατικών και ευρωπαϊκά προσανατολισμένων πολιτικών δυνάμεων. Ο άνεμος αισιοδοξίας που πνέει δεν πρέπει να εξασθενίσει.

Είναι ο μοναδικός δρόμος για να μετατραπεί η χώρα μας από καθυστερημένη και ελλειμματική σε πρωτοπόρα και πλεονασματική, ώστε να καλύψει και την απόσταση που μας χωρίζει σε επίπεδο κοινωνικής πολιτικής από τα κράτη της κεντρικής Ευρώπης.