Ανάλυση: Η επόμενη μέρα των Ευρωεκλογών και το βαρύ πρόγραμμα της Ε.Ε. 

Η Γενική Γραμματεία της Επιτροπής και η αντίστοιχη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δουλεύουν μετά τις ευρωεκλογές βάσει ενός χρονοδιαγράμματος, το οποίο αποτυπώνεται στο ηλεκτρονικό φύλλο “Διαχείρισης Έργου” (Project Management). Τα ορόσημα που καθορίζουν την σειρά των ενεργειών για την επίτευξη των στόχων μεταβάλλονται διαρκώς και παρασύρουν τους προδιαγεγραμμένους στόχους.

Πρόκειται για μια διαδικασία γνωστή και απαραίτητη για την παρακολούθηση της εξέλιξης της λειτουργίας μιας επιχείρησης και με τη διαδικασία ανάδρασης προσαρμόζουν χρόνο-δαπάνες, εργατικό δυναμικό κ.α.. Βέβαια σε μια μεγάλη «επιχείρηση», όπως η Ένωση 28 κρατών με –πολλές φορές συγκρουόμενα συμφέροντα- η πολυπλοκότητα είναι μεγαλύτερη.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, του οποίου η σύνθεση θα είναι γνωστή σε λίγες ημέρες, έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από σοβαρά ζητήματα κρίσιμα για το μέλλον μας.

Η αποτύπωση που θα είναι πολύ κοντά στην τελική

Πριν όμως φτάσουμε σε αυτά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συγκροτηθεί σε πολιτικές ομάδες και σε συμμαχίες που θα προκύψουν, ώστε να εκλεγεί ο Πρόεδρός του. Μέχρι σήμερα το πόστο αυτό το μοιράζονταν οι δυο μεγάλες πολιτικές ομάδες, των συντηρητικών και των σοσιαλιστών.

Τα πρώτα δυόμιση χρόνια, τα καθήκοντα του Προέδρου τα ασκούσε ο προτεινόμενος από την μεγαλύτερη ομάδα και τα υπόλοιπα από την μικρότερη.

Σήμερα η επιλογή θα είναι πιο πολύπλοκη, μια και η πλειοψηφία των δυο παραδοσιακών ομάδων δεν αρκεί πλέον. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα καθίσουν και οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι. Εκτός αυτού, με πρωτοβουλία των Μακρόν-Σάντσες, μια συμμαχία Σοσιαλιστών, Φιλελευθέρων και Πρασίνων μπορεί να διεκδικήσει την πρωτιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο μέτρο που οι συντηρητικοί δεν είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε συμμαχία με τους ακροδεξιούς λαϊκιστές που προτείνει ο Όρμπαν, η αποχώρηση του οποίου από το Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) δεν μοιάζει πιθανή, ούτε όμως θα άλλαζε σημαντικά τη δύναμή τους.

Ποιοι θα αποτελέσουν τα νέα πρόσωπα στα βασικά όργανα

Με το καλημέρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει στην ατζέντα της την απόφαση για την επιλογή προσώπων για τα βασικά όργανα των κορυφαίων θεσμών. Στις Βρυξέλλες συνεδριάζει το ανώτατο πολιτικό όργανο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – οι αρχηγοί Κρατών- για να επιλέξει τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (σήμερα ο κ. Τουσκ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ( Γιούνκερ), της Κεντρικής Τράπεζας (Ντράγκι), του Αντιπροέδρου για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας (Μογκερίνι) κ.α. Ο/η νέος/α Πρόεδρος της Επιτροπής θα αποτελέσει πιθανότατα την πρώτη σύγκρουση. Γιατί από την προηγούμενη Επιτροπή είχε αποφασιστεί να είναι ο επικεφαλής της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του Κοινοβουλίου (Spitzenkanditat). Και βέβαια αυτός είναι ο κύριος Βέμπερ. Όμως μπορεί η αρχή αυτή να τηρήθηκε στην περίπτωση του κυρίου. Γιούνκερ, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα τηρηθεί και αυτήν την φορά, όχι μόνο επειδή η συμμαχία Μακρόν-Σάντς διεκδικεί την πρωτιά, αλλά υπάρχουν και έντονες ενστάσεις σχετικά με την έλλειψη διοικητικών προσόντων, μια και ο Γερμανός δεν έχει διοικητική εμπειρία. Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στη «μοιρασιά’», ίσως χρειαστεί η παράταση της θητείας της σημερινής Επιτροπής.

Ο νέος Πρόεδρος της Επιτροπής, όταν αυτός επιλεγεί, θα πρέπει να επιλέξει, σε συνεργασία με την τις κυβερνήσεις, τους 28 Επιτρόπους που θα μοιραστούν τα πόστα. Κι εδώ υπάρχει ένα αγκάθι. Ποιος θα είναι ο Επίτροπος που θα προτείνει η Ιταλία; Το μεγάλο έργο της Επιτροπής Γιούνκερ ήταν ότι κατόρθωσε να διατηρήσει την ενότητα της Ε.Ε. σε σημαντικά ζητήματα, όπως το Brexit. Η νέα Ιταλική Κυβέρνηση όμως έχει την δική της ατζέντα και μπορεί να συμπαρασύρει και άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία, σε μια συμμαχία που θα βάλει τέλος στην απαιτούμενη ομοφωνία-συνοχή με απρόβλεπτες συνέπειες. Είναι η κορυφαία εκδήλωση του διχασμού και ίσως και της παραλυσίας του Κοινοβουλίου που θα προκληθεί με τη σημαντική αύξηση των εκπροσώπων των αντιευρωπαϊκών κομμάτων στο Κοινοβούλιο. Αν αυτή εκδηλωθεί και στους κόλπους του εκτελεστικού οργάνου της Ένωσης, της Επιτροπής, με την επιλογή ενός εκφραστή της ιταλικής αντίδρασης.  Αφού τακτοποιηθούν όλα αυτά σύντομα, τότε τα δυο σημαντικότερα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει η Ένωση είναι το Brexit και η κατάρτιση του νέου κοινοτικού προϋπολογισμού για την περίοδο 21-27.

Τι θα γίνει με το Brexit

Σε ότι αφορά στο Brexit, η συντριπτική ήττα των Συντηρητικών και των Εργατικών στις Ευρωεκλογές, έδειξε ότι οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι των δυο μεγάλων κομμάτων με ευκολία ψηφίζουν άλλο κόμμα που είναι πιο κοντά στην επιλογή τους. Των μεν οπαδών της εξόδου, το κόμμα του κυρίου Φάρατζ, πρώτο σε αριθμό εδρών, των δε φιλοευρωπαίων το κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών. O επικρατέστερος νέος ηγέτης των Συντηρητικών Μπόρις Τζόνσον κάνει ένα βήμα πίσω υποσχόμενος έξοδο, αλλά αφού κάνει μια τελευταία προσπάθεια για μια συναινετική συμφωνία τύπου Canada pus, ο δε Τζέρεμι Κόρμπιν ζητάει πρώτα εκλογές ή έξοδο από την Ευρώπη, αλλά με προσφυγή σε δεύτερο δημοψήφισμα. Και οι δυο επιλογές δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές από τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι θεωρούν ότι στα τέλη του Οκτώβρη τελειώνει το ψυχόδραμα με τους Βρετανούς, που εδώ και τρία χρόνια τώρα δεν μπορούν να αποφασίσουν. Ένας πίνακας του Bloomberg δείχνει πόσο χρονοβόρα είναι η διαδικασία Εξόδου.

Η στάση αυτή των Ευρωπαίων μπορεί να αλλάξει, μόνο αν η συντριπτική ήττα των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών στην Βρέμη και στις Ευρωεκλογές τους οδηγήσει σε αποχώρηση από την Κυβέρνηση Συνασπισμού. Σε αυτή την περίπτωση ίσως απαιτηθούν νέες πρόωρες εκλογές ή συμμαχία με τους Φιλελεύθερους. Και στις δυο περιπτώσεις η Γερμανία με τις μεγαλύτερες εξαγωγές στην Μ. Βρετανία θα συναινέσει με τυχόν αίτημα για παράταση μέχρι το τέλος του έτους.

Στην πραγματικότητα η αποτυχία της Τερέζα Μέι και του Τζέρεμι Κόρμπιν οφείλεται στην προσπάθειά τους να κρατήσουν ενωμένα τα κόμματά τους αντί να δώσουν λύση. Τελικά τα κράτησαν μεν ενωμένα, αλλά χωρίς ψηφοφόρους.

Ο γρίφος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού

Σε ότι αφορά στα μεγάλα προβλήματα που έχει η Ευρώπη, ας περιοριστούμε σε αυτά που αντανακλώνται στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό που αντανακλούν όμως τις πολιτικές επιλογές των 28 ή 27.

Η αποχώρηση της Μ. Βρετανίας και η μείωση του ΑΕΠ της Ε.Ε. λόγω του εμπορικού πολέμου, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων. Η πολιτική συνοχής και οι αγροτικές ενισχύεις θα πληγούν περισσότερο.

Η σταθεροποίηση του Ευρώ έχει ανοιχτά τρία μέτωπα. α) Την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, η οποία καρκινοβατεί σε ότι αφορά τον τρίτο πυλώνα της, την κοινοτική εγγύηση των καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ. Που μπλοκάρουν οι ‘’πλούσιοι’’ γιατί δεν επιθυμούν να καλύψουν χώρες που έχουν άνοιγμα σε κρατικά τους ομόλογα. β) Τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου ως μετεξέλιξη του ESM και στο αν θα λειτουργήσει διακυβερνητικά όπως μέχρι τώρα ή κοινοτικά. γ) Αλλά και την ενδυνάμωση του Ευρώ, το οποίο σήμερα είναι δεύτερο αποθετικό νόμισμα παγκοσμίως κατέχοντας το 20% της αγοράς, πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί αν οι συναλλαγές σε δολάρια για τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου πραγματοποιηθούν σταδιακά σε Ευρώ.

Το Μεταναστευτικό

Ακόμη και για χώρες που δεν έχουν πρόβλημα, οι κοινωνίες στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες το θεωρούν ως το σημαντικότερο πρόβλημα. Η υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής και η ισχυροποίηση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων μέσω Frontex έχουν άμεση προτεραιότητα.

Άμυνα, ασφάλεια και κυβερνο έγκλημα, ολοκλήρωση της Εσωτερικής Αγοράς Ενέργειας και της Ψηφιακής Αγοράς. Σχέσεις με Ιράν, Ρωσία και Τουρκία , εμπορικός πόλεμος, διαφθορά, φοροδιαφυγή στην κορυφή της οικονομικής πυραμίδας, ανισότητα διευρυνόμενη και πολλά άλλα θέματα είναι ανοιχτά και επείγοντα.

Όπως είπαμε στην αρχή, έχουμε ξεφύγει από το αρχικό χρονοδιάγραμμα σε μια εποχή που τα γεγονότα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα και φτάνει μια σταγόνα για να προκαλέσει τέλεια καταιγίδα. Όχι μόνο στα θέματα της Οικονομίας, αλλά και στις γεωστρατηγικές ισορροπίες με επίκεντρο την περιοχή μας.