Αναπτυξιακός Νόμος: Κίνητρα για μικρούς και μεγάλους, στη «γωνία» οι μεσαίοι
Στην τελική ευθεία για την ψήφισή του βαίνει ο νέος αναπτυξιακός νόμος «Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη» που θέτει στο επίκεντρο την προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, την πράσινη μετάβαση και την καινοτομία καλλιεργώντας προσδοκίες αλλά και προκαλώντας αντιδράσεις από φορείς της αγοράς που θεωρούν ότι μένουν εκτός περιμέτρου οικονομικών κινήτρων.
Σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τουριστικές επενδύσεις, μεταποίηση και επιχειρήσεις με δραστηριότητα στην αγροδιατροφή ενώ προωθεί τις επενδύσεις στις περιοχές που πλήττονται από την απολιγνιτοποίηση.
Ειδικότερα, το νέο νομοσχέδιο θεσπίζει 13 καθεστώτα θεματικού χαρακτήρα και εισάγει νέες διαδικασίες για την υποβολή, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των επενδυτικών σχεδίων, με ενδεικτικό το γεγονός ότι πέραν του Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών ρόλο αναλαμβάνει και ο ΕΦΕΠΑΕ με εμπειρία στην διαχείριση επενδυτικών προγραμμάτων (ΕΠΑνΕΚ). Προβλέπεται αξιολόγηση εντός 45 ημερών από τη λήξη του καθεστώτος και εντός 30 ημερών για τις περιπτώσεις της άμεσης αξιολόγησης. Σε περίπτωση παρέλευσης των 45 ημερών δίνεται δυνατότητα ο φάκελος να περάσει σε ιδιώτη, δηλαδή ορκωτό λογιστή ή τράπεζα, ο οποίος πρέπει να κάνει αξιολόγηση εντός 10 ημερών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι με βάση τους σχεδιασμούς, τουλάχιστον τέσσερα θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων, από τα 13 συνολικά, αναμένεται να ενεργοποιηθούν εντός του 2022 – τα δύο πρώτα θα προκηρυχθούν στα τέλη Ιουλίου ώστε τέλη Δεκεμβρίου να ακολουθήσουν τα επόμενα δύο και πριν το τέλος του έτους να πέσουν υπογραφές ένταξης των επενδυτικών σχεδίων.
Για το νομοσχέδιο, που είχε προγραμματιστεί να συζητηθεί σήμερα και αύριο στη Βουλή, έχουν καταθέσει προτάσεις επιχειρηματικοί φορείς και θεσμικοί παράγοντες της αγοράς. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ), με επιστολή που υπογράφει ο πρόεδρός του, Βασίλης Κορκίδης, ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου τονίζει ότι ο νέος αναπτυξιακός νόμος θεραπεύει παθογένειες του παρελθόντος και δεν περιορίζει την συμμετοχή των μικρών επιχειρήσεων.
Επιπλέον, στις 7 προτάσεις που κατέθεσε προτείνει αναφορικά με το κίνητρο της επιχορήγησης στα επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις πυρόπληκτες και πλημμυροπαθείς περιοχές της Αττικής, να δίνεται σε όλες τις επιχειρήσεις και όχι μόνο στις μικρές ώστε να είναι εφικτή η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στις περιοχές αυτές μέσω ειδικού καθεστώτος ενισχύσεων. Επίσης προτείνει να επιδεικνύεται εξασφαλισμένη χρηματοδότηση είτε μέσω προέγκρισης δανείου, είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων και να δίνεται έμφαση στο κίντρο για προσλήψεις. Προτείνεται επίσης να μην υφίσταται διάκριση μεταξύ μικρών-πολύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και να μην αποκλείονται οι μεσαίες επιχειρήσεις από συγκεκριμένες κατηγορίες κινήτρων, όπως είναι το κίνητρο της επιχορήγησης. Δεδομένης δε της σημασίας διασφάλισης της ασφαλούς ναυσιπλοΐας στις ελληνικές θάλασσες, εκτιμάται ότι θα πρέπει να μην εξαιρεθεί η δυνατότητα ενισχύσεων σε επενδυτικά σχέδια στον τομέα εξοπλισμού πλωτών μέσων παροχής υπηρεσιών υποστήριξης λιμένων με βάση και τα προβλεπόμενα από κανονισμό της ΕΕ. Το ΕΒΕΠ προτείνει επίσης μεταξύ άλλων τη θέσπιση νέων προγραμμάτων για την Αττική, τη διεύρυνση των επιλέξιμων δαπανών στα προγράμματα για προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και συμμετοχή στη γνωμοδοτική επιτροπή, στα 15 μέλη με δικαίωμα ψήφου, εκπροσώπων των οικείων Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων.
Κενά και αντιφάσεις
Αν και σε γενικές γραμμές ο νέος νόμος θεσπίζει κίνητρα για επενδύσεις σε μια σειρά από κλάδους και τομείς υπάρχουν κενά και αντιφάσεις, όπως σημειώνει ο Δημήτρης Μάρδας, Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ, π. Αν. Υπουργός Οικονομικών. Μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι γίνεται παράλογη διάκριση των μεσαίων και των μικρών επιχειρήσεων, αν και η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Κανονισμού 651/2014, βάσει του οποίου χορηγούνται οι περιφερειακές ενισχύσεις στα κράτη-μέλη, αντιμετωπίζει τις μεσαίες και τις μικρές επιχειρήσεις ως μια κατηγορία, διαχωρίζοντας τις τελευταίες από τις μεγάλες. Σύμφωνα με τον κ. Μάρδα, στο προς ψήφιση σχέδιο νόμου οι μεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζονται όπως οι μεγάλες –ως ένα σύνολο– όσον αφορά στη μη δυνατότητα χρήσης του κινήτρου της επιχορήγησης. Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί, στα δώδεκα από τα δεκατρία καθεστώτα του νέου νόμου και ειδικότερα στα άρθρα που αναφέρονται στα είδη, τις εντάσεις της ενίσχυσης και τα ποσά των ενισχύσεων επαναλαμβάνεται η φράση «Για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις η ενίσχυση περιλαμβάνει όλα τα ανωτέρω κίνητρα πλην της επιχορήγησης».
Επιπλέον, θεωρείται ότι δεν γίνεται η σχετική πρόβλεψη για τις νησιωτικές, τις ορεινές – μειονεκτικές, τις παραμεθόριες και τις περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, με σκοπό τη χρήση στις εκεί επιχειρήσεις του κινήτρου της επιχορήγησης.
Ο κ. Μάρδας αναφέρεται ειδικότερα στο Άρθρο 10 του Νόμου 4864/2021 περί στρατηγικών επενδύσεων, που δίνει τη δυνατότητα στα επενδυτικά σχέδια πολύ μεγάλων επιχειρήσεων –των εμβληματικών επενδύσεων– να λαμβάνουν κατ’ εξαίρεση από τα προβλεπόμενα, και το κίνητρο της επιχορήγησης, το οποίο στερείται από τις μεσαίες. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ελληνική εμπορική μη χρηματοπιστωτική οικονομία, αφού παράγουν το 63,6% της προστιθέμενης αξίας και αντιπροσωπεύουν το 87,9% της απασχόλησης, υπερβαίνοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (56,4% και 66,6% αντίστοιχα). Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ για το 2019, οι μεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα απασχολούν σχεδόν 250.000 εργαζομένους συμμετέχοντας με περίπου 10% στο συνολικό εργατικό δυναμικό των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
